Thánh
JOSÉ DIAZ SANJURJO - AN
Giám mục dòng Đa Minh (1818 - 1857)
Ngày tử
đạo: 20 tháng 7
Ai nghẹn ngào ra đi gieo giống, mùa gặt mai sau khấp khởi mừng. (Tv
126, 5).
Thánh José Diaz Sanjurjo chào đời ngày
26-10-1818 tại Tây Ban Nha. Cậu là con
trai cả trong gia đình có năm anh em. Cậu vào dòng Đa Minh, khấn dòng năm 1843
và thụ phong linh mục năm 1844.
Cùng với các tu sĩ trẻ, cha Sanjurjo lên đường
truyền giáo tại Manila, rồi Ma Cao và cuối cùng, tới Đông Đàng Ngoài ngày
12-9-1845 với tên Việt là An. Cha An được bổ nhiệm dạy học cho các chủng sinh tại
chủng viện Nam Am, Hải Dương. Tại đây, cha đã biên soạn cuốn “Văn Phạm La Tinh”
bằng tiếng Việt dành cho các chủng sinh. Ngày 05-4-1849, ở tuổi 31, cha được
Tòa Thánh bổ nhiệm làm Giám mục phó Giáo phận Trung.
Tháng 3 năm 1850, Đức cha An đi kinh lý các xứ
đạo vùng Hưng Yên, nhưng chuyến viếng thăm mục vụ này bị bỏ dở vì quan quân
truy lùng gắt gao. Đức cha lại bị sốt rét nặng phải trở về xứ Cao Xá và nằm liệt
giường một thời gian.
Năm 1854, khi tình hình tương đối yên ổn, Đức
cha An tổ chức lễ trọng mừng kính thánh Đa Minh tại Lục Thủy. Đông đảo giáo sĩ
dòng, linh mục triều, nữ tu, chủng sinh và hơn 20.000 tín hữu từ khắp nơi về
tham dự. Ngài còn triệu tập Hội đồng địa phận, tổ chức thi đua giáo lý giữa các
giáo xứ.
Năm 1855, Lê Duy Cự và Cao Bá Quát nổi dậy chống
triều đình. Nhóm này hứa hẹn không bách
hại đạo và cổ võ người Công giáo tham gia nổi loạn, nhưng rất ít người theo vì
Đức cha đã lên tiếng cấm chống lại chính quyền. Nhờ đó, các quan địa phương nới
rộng tay trong việc thi hành sắc lệnh cấm đạo của vua. Tháng 5 năm 1858, đúng
lúc quan Thượng Thư từ kinh đô ra Nam Định, có người lên tỉnh tố cáo Đức cha là
Tây Dương đạo trưởng. Đức cha An bị bắt, bị xiềng xích và giải về biệt giam hai
tháng tại nhà tù Nam Định.
Ngày 20-7-1857, dưới thời vua Tự Đức, Đức cha
bị tuyên án tử hình tại pháp trường Bảy Mẫu. Ngài xin vài phút để cầu nguyện, tạ
ơn Thiên Chúa đã tạo dựng và dẫn đưa ngài đến Đại Nam giảng đạo, tạ ơn cha mẹ
đã sinh thành và dưỡng dục, cùng nhắn nhủ các tín hữu hãy luôn kiên vững trong
đức tin.
Ðức giám mục Sanjurjo - An được tôn phong chân
phước ngày 29-4-1951 và được phong hiển thánh ngày 19-6-1988.
Trích sách "Hạnh Các Thánh Tử Đạo Việt Nam"
Biên soạn: Hội đồng Giám mục Việt Nam
WHĐ
