THÔNG CÁO
CỦA BAN
THÁNH NHẠC
TRỰC THUỘC
HĐGMVN
THÔNG CÁO SỐ 1/94
VỀ THÁNH NHẠC
[1] Được sự uỷ nhiệm của HĐGMVN theo những huấn thị của Toà thánh, sau khi đã hội ý với một số chuyên viên, nay xin thông báo tới quý cha, quý vị phụ trách các nhà thờ, nhà nguyện, quý vị phụ trách thánh ca trong phụng vụ, các nhạc sĩ Công giáo… một số quy định về thánh nhạc như sau:
I. CÁC BÀI CA THÁNH CA ĐƯỢC DÙNG KHI CỬ HÀNH PHỤNG VỤ
[2] Theo luật định, chỉ những bài thánh ca đã có chuẩn nhận của giáo quyền địa phương mới được hát khi cử hành phụng vụ. Do đó, để việc hát thánh ca trong phụng vụ được tốt đẹp hơn:
a) Xin quý cha, quý phụ trách các nhà thờ, nhà nguyện chỉ cho phép sử dụng trong phụng vụ những bài hát đã được giáo quyền chuẩn nhận.
b) Các nhạc sĩ được hay sẽ sáng tác những bài hát mới, kể cả những bài đã được phổ biến nhưng vẫn chưa được chuẩn nhận, nếu muốn dùng trong phụng vụ, phải gửi về toà giám mục của giáo phận mình để xin chuẩn nhận.
Nên lưu ý: trước khi gửi tác phẩm xin chuẩn nhận, các nhạc sĩ cần duyệt lại để bài hát được hai đặc tính cơ bản mà Đức Pi-ô X đã đề ra (tự sắc Tra le Sollecitudini) và được Hiến chế phụng vụ (HCPV) số 112 cũng như Huấn thị thánh nhạc trong phụng vụ số 4 nhắc nhở:
- Thánh thiện: nên phải loại bỏ yếu tố trần tục.
- Hình thức hoàn mỹ: nên phải có tính nghệ thuật đích thực cả về nhạc lẫn lời, đáp ứng những đòi hỏi về chuyên môn và những quy định của Hội Thánh.
“Thiếu đặc tính này, nó không thể đưa tâm hồn người nghe đạt tới công hiệu mà Hội Thánh nhắm tới khi dùng nghệ thuật âm thanh trong phụng vụ” (Đức Pi-ô X).
c) Vị phụ trách thánh nhạc mỗi giáo phận, sau khi duyệt và trình lên giám mục chuẩn nhận, sẽ thông báo kết quả lại cho tác giả và giữ lại một bản để lưu trữ.
Nếu có thể, xin gửi một bản sao về giám mục phụ trách thánh nhạc (22 Trần Phú, Nha Trang; hay qua địa chỉ liên lạc: Linh mục Kim Long, Đại chủng viện thánh Giu-se, số 6 Tôn Đức Thắng, quận 1, TP. HCM) để tiện việc tham khảo cho các giáo phận hát và để phổ biến sau này.
d) Giáo phận nào chưa có người phụ trách hay chưa có người đủ khả năng, thì toà giám mục nơi đó có thể gửi về các địa chỉ trên để uỷ thác công việc chuẩn nhận này.
II. NHẠC CỤ DÙNG TRONG PHỤNG VỤ
[3)] Từ lâu, Hội Thánh vẫn quý trọng và đề cao việc dùng đại quản cầm (cũng gọi là đàn ống) trong phụng vụ. Âm thanh của loại đàn này làm tăng “vẻ huy hoàng cho các lễ nghi, lại có hiệu lực nâng cao tâm trí lên cùng Chúa và những sự trên trời”1. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh hiện nay, ta vẫn có thể dùng những nhạc cụ khác “tuỳ theo sự phán đoán và phê chuẩn của thẩm quyền địa phương, miễn là đã hay có thể thích hợp để dùng vào việc thánh, xứng đáng với vẻ tôn nghiêm của thánh đường và thực sự giúp cảm hoá các tín hữu” (HCPV số 120).
[4] Trong khi chờ đợi những quy định cụ thể của HĐGM, cần lưu ý và thi hành ngay những điều sau đây:
a) Tiếng hát trong phụng vụ chiếm ưu thế nên phải luôn rõ ràng, nhạc cụ chỉ là đệm theo nên “không bao giờ được lấn át tiếng hát” (Tra le Sollecitudini số 16). Không được vuốt tay trên các phím đàn, nhất là organ và piano.
b) Có thể dùng organ điện tử trong phụng vụ, nhưng:
- Nên dùng loại có foot-volume (điều chỉnh âm lượng bằng chân). Loại chỉ có nút điều chỉnh âm lượng bằng tay không mấy thích hợp cho nghệ thuật, phương chi cho phụng vụ.
- Những nút “điệu” chỉ nhắm dùng trong sinh hoạt đời. Do đó, không nên dùng trong phụng vụ. Tuy nhiên có thể dùng lúc luyện tập để quen giữ đúng nhịp.
- Phải lựa chọn các nút âm thanh thích hợp với thánh ca (như organ, violin…), tránh dùng những âm thanh xa lạ với phượng tự vì sẽ gây chia trí hơn là giúp cầu nguyện.
- Nên chọn mua organ điện tử của những hãng có ý chế tạo để dùng trong phụng vụ như Hammond (Mỹ), Fafisa (Ý)…
- Tuy nhiên, nơi nào có đàn harmonium thì vẫn tiếp tục sử dụng.
- Khi sử dụng các nhạc khí như organ điện tử, guitar, dàn trống, dàn kèn, dàn nhạc hoà tấu… không được dùng các điệu jazz và các điệu xuất phát từ đó để đệm cho người hát khi cử hành phụng vụ2. Vì các điệu này hầu hết đều có tính kích động, huyên náo… có thể thích hợp với các sinh hoạt khác, nhưng bất xứng với nơi thánh.
- Các đội kèn đồng (kèn tây) khi dùng trong phụng vụ hay trong các cuộc rước có liên quan, không được hoà tấu những bản nhạc đời. Thật không hay gì khi qua một nhà thờ mà từ trong nghe vọng ra những bài valse, những Lá thư tình, Dưới ánh trăng hay Love story…
III. HUẤN LUYỆN VỀ THÁNH NHẠC
[5] Để phát triển và nâng cao ngành thánh nhạc: “Phải chú trọng đến việc huấn luyện và thực tập âm nhạc trong các chủng viện, các tập viên cũng như các học viên của các dòng tu nam, nữ” (HCPV số 115). Xin các giáo phận tuỳ hoàn cảnh, cố gắng tổ chức các khoá huấn luyện thánh nhạc cho nhạc sĩ, ca trưởng, người điều khiển cộng đoàn khi hát, người đệm đàn, ca viên… để những người làm công việc cao quý này có khả năng hoàn hảo hơn, hầu phục vụ có hiệu quả hơn. Trong chương trình huấn luyện, cần quan tâm đến những quy luật phụng vụ liên quan đến thánh nhạc. Nơi nào cần được yểm trợ về tài liệu hay nhân sự, xin liên hệ qua những địa chỉ nêu trên.
Giáo phận hay dòng tu nào có điều kiện, nên cử người đi học thánh nhạc ở nước ngoài, nhất là Viện thánh nhạc Rô-ma.
Những quy định
trên đây cần gấp rút thi hành ngay để tạo sự ổn định và nhất thống cho thánh
nhạc Việt
Nha Trang, ngày 30.8.1994
Phao-lô
Nguyễn Văn Hoà
Giám mục đặc trách Uỷ ban thánh nhạc
trực thuộc HĐGMVN
(ấn ký)
-------------------------------------------
1. Nên phân biệt organ (đại phong cầm) với electrical
organ (organ điện tử hay đàn điện tử). Ở Việt
2. “Epistula concilii” của Đức hồng y Lercaro, in lại
trong “Enchiridion documentorum intaurationis liturgicae”, Marictti 1976, số
577, trang 203 (25.01.1966)
