Thánh
Linh mục (1793 - 1840)
Ngày tử đạo: 18 tháng 9
Phần xác tôi yếu đuối bệnh tật, nhưng bị bắt vì đạo tôi không sợ, cũng không phàn nàn.
Thánh Đaminh Trạch sinh năm 1793 tại họ Ngoại Vối, tỉnh Nam Định (nay thuộc giáo xứ Thạch Bi, Giáo phận Bùi Chu). Ngài ở với cha xứ từ nhỏ. Dưới thời vua Gia Long, ngài được học đầy đủ chương trình chủng viện và thụ phong linh mục năm 30 tuổi. Năm sau, cha xin vào dòng Đa Minh và tuyên khấn ngày 03-6-1825.
Tuy mang trong mình bệnh lao phổi, cha vẫn ăn chay hãm mình và chu toàn mọi việc theo bổn phận. Cha coi xứ Quần Cống, rồi về Lục Thủy để dưỡng bệnh và linh hướng cho chủng sinh. Năm 1839, cha bị bắt ở Ngọc Cục rồi được dân làng chuộc về. Từ đó, cha ở nhà ông Lang Thiện và ông Trùm Bảo ở Trà Lũ.
Ngày 11-4-1840, khi lên thăm cha Vinh và cha Thản ở Ngưỡng Nhân, cha Trạch bị bắt và bị giải về phủ Xuân Trường rồi bị giải tiếp về Nam Định. Nhiều lần cha bị tra vấn về linh mục Hermosilla - Vọng dòng Đa Minh, vị thừa sai Tây Ban Nha mà quan tưởng là người cuối cùng chưa bị bắt. Quan hứa trả tự do cho cha nếu cha bước qua Thánh Giá. Cha nói với quan: “Thưa quan, nếu quan muốn sự sống đời đời, xin quan kính lạy Thánh Giá này”.
Quan tổng đốc nổi giận tấn công cha. Quân lính cầm hai đầu gông khiêng cha qua Thánh Giá nhưng cha co chân lên, nhất định không chịu đạp lên Thánh Giá.
Ngày 18-9-1840, bản án được vua Minh Mạng châu phê ra tới Nam Định. Quan cho cơ hội ân xá cuối cùng nếu bước qua Thánh Giá nhưng cha từ chối.
Khi bị điệu ra pháp trường, cha hân hoan từ giã cha Nguyễn Ngân và cha Nguyễn Đình Nghi đang phải giam cùng ngục: “Xin hai cha nghỉ lại bình an, con đi lĩnh phần thưởng trước, ít nữa chúng ta sẽ gặp nhau trên Nước Trời”.
Cha Trạch bị xử trảm tại pháp trường Bảy Mẫu ngày 18-9-1840. Thi hài của ngài được giáo dân rước về an táng tại Chủng viện Lục Thủy.
Linh mục Ðaminh Vũ (Phan) Ðức Trạch được nâng lên bậc chân phước ngày 27-5-1900 và được tôn phong hiển thánh ngày 19-06-1988.
Trích sách "Hạnh Các Thánh Tử Đạo Việt Nam"
Biên soạn: Hội đồng Giám mục Việt Nam
