Antoine Mekary/ALETEIA

LỄ ĐỨC MẸ FATIMA: “TẤT CẢ THUỘC VỀ MẸ”

Linh mục Giuse Phan Quang Trí, O.Carm.
Rôma, 11/05/2021

WHĐ (11.5.2021) - Ngay sau biến cố mặt trời nhảy múa hay còn gọi là phép lạ tỏ tường xảy ra tại đồi Cova da Iría, Fatima, Bồ Đào Nha ngày 13 tháng 10 năm 1917, chi tiết về các thị kiến và thông điệp do Đức Trinh Nữ Maria gửi đến cộng đồng nhân loại lần lượt được các đấng bản quyền trong Hội Thánh lượng giá và cho phép phổ biến vì lợi ích thiêng liêng của các linh hồn. Nhờ những thông điệp này, nhân loại có dịp nhận ra sự khẩn thiết của việc hoán cải và cấp bách cải thiện bản thân để cứu thế giới khỏi cảnh kinh hoàng có nguy cơ xảy đến và tìm lại được ơn bình an cho chính mình, cho gia đình, cho đất nước và cho cả thế giới. Đây không chỉ đơn giản là một biến cố 100 năm về trước, mà dường như đó còn là câu chuyện của chúng ta hôm nay.

Tượng Đức Mẹ Cát Minh theo mô tả của Nữ Tu Lucía, đặt trong nguyện đường Tu Viện Dòng Cát Minh tại Rôma.

Thế giới hiện nay đang trong tình cảnh hết sức ngặt nghèo, một lần nữa tiếng vọng Fatima lại có dịp ngân vang. Gần hai năm qua, virút Corona Vũ Hán không ngừng giáng xuống trên nhân loại những tác động ghê gớm và tổn thất kinh hoàng trên mọi phương diện. Đức Thánh Cha Phanxicô cùng với các vị chủ chăn Hội Thánh đã không ngừng kêu gọi tín hữu khắp nơi cầu nguyện liên lỉ. Không chỉ khấn nguyện cách thụ động mà còn tích cực làm việc hy sinh, hãm mình, thực thi bác ái và nhất là sám hối ăn năn. Tháng Năm lại về, ngoài những vũ khúc dâng hoa rình rang bên ngoài, chúng ta còn được mời gọi làm mới lại lòng trìu mến thảo hiền của chúng ta đối với Mẹ Maria. Chúng ta cần phải củng cố lại niềm tin của chúng ta dành cho Mẹ. Mẹ không bao giờ đề chúng ta một mình chèo chống trong cơn gian nan thử thách và Mẹ vẫn không ngừng hướng dẫn bảo ban chúng ta. Mẹ đã và đang làm mọi cách để đưa chúng ta đến gần với Chúa Giêsu Con của Mẹ hơn. Mẹ chỉ cho chúng ta cách nhận biết thánh ý Chúa; và cũng chính Mẹ sẽ giúp chúng ta bước đi trên đường Chúa muốn để chúng ta có thể đạt đến hạnh phúc viên mãn. Nói như thánh Louis de Montfort, chóp đỉnh của lòng sùng mộ sẽ thôi thúc chúng ta dâng hiến bản thân cho Trái Tim Mẹ Maria, và qua Mẹ chúng ta tận hiến cho Thánh Tâm Chúa Giêsu. 

Qua Mẹ Maria… 

Ngày 13 tháng Chín năm 1949, cha Donald O’Callaghan, Dòng Cát Minh, vinh hạnh được phỏng vấn nữ tu Lucía là một trong ba thị nhân Fatima còn sống sót và lúc bấy giờ là Đan Sĩ Dòng Kín Carmel tại Coimbra. Cha Donald muốn biết thêm rằng trong lần hiện ra sau cùng đó, Đức Mẹ Fatima đã nói với Sơ những gì về Áo Đức Bà của Dòng Cát Minh. Sơ Lucía cho biết rằng, ngày 13 tháng 10 năm 1917, Đức Mẹ đã hiện ra không chỉ một lần mà những ba lần với diện mạo dáng vẻ khác nhau. Lần đầu Mẹ xuất hiện với danh hiệu Nữ Vương rất thánh Mân Côi, lần thứ hai với danh hiệu Đức Mẹ Sầu Bi, và lần thứ ba với diện mạo của Đức Mẹ Núi Cát Minh. Khác với những lần hiện ra trước đó, lần này Mẹ hiện đến còn có cả Hài Nhi Giêsu và Thánh Cả Giuse. Sơ Lucía nhấn mạnh chi tiết, ba Đấng Thánh đã trìu mến đưa tay chúc lành cho nhân loại. Riêng Mẹ Maria thì trong những lần xuất hiện ngày hôm ấy, Mẹ đã cầm Tràng Chuỗi Mân Côi và mẩu Áo Đức Bà nâu trên tay.[1]

Nữ đan sĩ còn cho biết, tuy Đức Mẹ đã không nói gì về Áo Đức Bà nhưng cử chỉ của Mẹ lại nói lên rất nhiều điều. Cầm tấm áo màu nâu gồm có hai mẩu vải nhỏ trên tay, Mẹ Maria âu yếm nhìn và đưa tấm áo ấy hướng về đám đông trên dưới 70.000 người đang quy tụ trên đồi Cova da Iría ngày hôm ấy. Mặc dù chỉ có Sơ Lucia được thấy cảnh tượng nói trên nhưng Sơ xác tín đó là thông điệp sống động nhất mà Sơ đã từng nhận được từ Mẹ Maria liên quan đến Áo Đức Bà Cát Minh. Sơ truyền lại thông điệp hành động của Đức Mẹ bằng những lời sau đây: “Mẹ Maria không những hài lòng với thực hành đạo đức này mà còn mong muốn Áo Đức Bà ngày càng được phổ biến rộng rãi hơn nữa.”[2] Mẹ ước mong sao ngày càng có thêm nhiều người mang lấy Áo Mẹ trên mình như dấu hiệu hữu hình của việc họ thành tâm tận hiến cho Trái Tim Vô Nhiễm của Mẹ.

Trước vấn nạn là có nhiều người cho rằng thông điệp Fatima chủ yếu xoay quanh Kinh Mân Côi mà thôi, Sơ Lucía phản bác ý kiến đó. Sơ xác nhận rằng Chuỗi Mân Côi và Áo Đức Bà là hai phương thế đạo đức liên kết chặt chẽ với nhau làm nên một phần không thể thiếu của thông điệp Fatima. Nói cách khác, khi nhắc đến ba mệnh lệnh Fatima thì không ai có thể không nhắc đến Tràng Hạt Mân Côi và Áo Đức Bà Cát Minh. Trong thông điệp đầy tình mẫu tử, Đức Maria tha thiết kêu gọi chúng ta “cải thiện đời sống, siêng năng cầu nguyện lần chuỗi Mân Côi, và tận hiến bản thân chúng ta cho Trái Tim Vẹn Sạch của Mẹ” với ý chỉ cầu nguyện cho ơn hoán cải toàn thế giới. Cả Tràng Chuỗi Mân Côi và Áo Đức Bà đều là biểu tượng của một đời sống liên lỉ cầu nguyện, liên lỉ yêu mến và mau mắn thi hành thánh ý Chúa. Chính sự thật này đã được Sơ Lucía làm chứng trong cuộc phỏng vấn và được lưu lại trong các ghi chép của Sơ. Ít lâu sau, tức là năm 1950, Đức Piô XII (là vị Giáo Hoàng đã thánh hiến thế giới cho Mẹ Maria vào năm 1942) đã xác nhận lời chứng của nữ tu Lucía và truyền dạy rằng “trong những thực hành sùng kính Đức Maria thì Áo Đức Bà cần phải được đặt lên ưu tiên hàng đầu. Thực hành đạo đức này thực sự đã trở nên rất phổ biến nơi đời sống của các tín hữu và đã sản sinh ra vô vàn hoa trái hữu ích.”

Chúng ta đón nhận và mang lấy Áo Thánh Mẹ là vì chúng ta nhận thấy “kỷ vật” này chứa đựng lời hứa bảo trợ của Mẹ dành cho chúng ta. Không phải vì Mẹ hứa bảo trợ mà chúng ta có quyền ỷ lại vào việc mang Áo Đức Bà hoặc có tình xem nhẹ ý nghĩa thần học nền tảng của thực hành đạo đức này. Chúng ta không nên lầm tưởng Áo Đức Bà như một thứ “bùa hộ mệnh”, và không được phép trở nên biếng nhác chểnh mảng trong việc lo lắng cho phần rỗi của mình và của người khác. Thánh Phaolô Tông Đồ đã từng lưu ý điều này khi ngài nói: “Anh em hãy biết run sợ mà gắng sức lo sao cho mình được cứu độ” (Phil 2, 12).[3] “Gắng sức lo” ở đây thể hiện một ý thức trách nhiệm, là thái độ chủ động dâng hiến bản thân cho Chúa để thuộc trọn về Người và để trở nên khí cụ trong tay Chúa. “Gắng sức lo” ở đây là “Fiat” như Mẹ Maria vẫn hằng “xin vâng” cho kế hoạch nhiệm mầu của Thiên Chúa được thành toàn. Theo ý nghĩa này, việc ngày đêm mang Áo Đức Bà trên mình chính là lời nhắc nhớ cho chúng ta về bổn phận “gắng sức lo” cho mình và cho người khác.[4] Chân Phước Titus Brandsma Dòng Cát Minh đã tâm niệm rằng ai mang Áo Thánh Mẹ thì có bổn phận noi gương bắt chước Mẹ thông truyền sự sống thánh thiêng cho anh chị em xung quanh.[5]  Việc mang Áo Đức Bà không chỉ nói lên mối dây liên lạc thắm thiết giữa chúng ta và Mẹ Maria mà còn là cam kết “trở nên đồng hình đồng dạng với Chúa Giêsu Kitô” (x. Rm 8:29).        

… tận hiến cho Chúa Giêsu.

“Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết nhưng được sống muôn đời” (Ga 3, 16). Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, một chiến sĩ nhiệt thành trong việc cổ võ lòng sùng kính Đức Mẹ, đã nhắc đến sứ điệp Tin Mừng này khi ngài long trọng thánh hiến thế giới hiện đại cho Đức Mẹ Maria ngay sau Thánh lễ ngài cử hành tại Đền Thánh Fatima cách đây gần 40 năm (13/05/1982). Lời nguyện thánh hiến còn nói rõ thêm: Chúa Cha yêu mến thế gian như thế nào thì Chúa Con cũng yêu mến chúng ta như thế. Tình yêu đã thôi thúc Chúa Giêsu thánh hiến chính bản thân Ngài cho toàn thể nhân loại chúng ta: “Lạy Cha, vì thế gian, con xin thánh hiến chính mình con, để nhờ sự thật, họ cũng được thánh hiến” (x. Ga 17. 19). Nhờ sự tự hiến của Chúa Giêsu, chúng ta những môn đệ của Người thời đại hôm nay được mời gọi xả thân vì ơn cứu độ thế giới. Chúng ta được mời gọi mang vào mình dấu tích cuộc khổ nạn của Đức Kitô nhằm mang lại ơn ích cho thân mình của Chúa, tức là Hội Thánh của Người (x. 2 Cr 12, 15; Cl 1, 24). Ý thức rõ ràng và đầy đủ về sứ mạng này, Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II, trong tình hiệp thông với các giám mục khác, đã hiến dâng thế giới cho Trái Tim Vô Nhiễm Mẹ Maria. Ngài nài xin Mẹ giúp các Kitô hữu sống xứng đáng với sứ mạng “xả thân vì thế giới” mà Chúa Giêsu Con Mẹ đã tín nhiệm trao phó cho Hội Thánh.

Vị thủ lãnh Giáo Hội hoàn vũ khẩn khoản nài xin: “Ôi Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội! Xin giúp chúng con chiến thắng sự đe dọa của sự dữ là thứ rất dễ bén rễ trong trái tim của con người ngày nay, và những tác động khôn lường của chúng đã đè nặng lên thế giới hiện đại của chúng con và dường như còn chặn đứng cả tương lai của chúng con nữa… Một lần nữa xin hãy để cho tình yêu vô biên của Mẹ được tỏ hiện trong thế giới hôm nay. Nguyện cho tình yêu ấy chặn đứng mọi sự dữ và hoán cải lương tâm chúng con.”[6] Không còn nghi ngờ gì nữa, hành động thánh hiến cho trái tim Mẹ Maria luôn đi kèm với ước nguyện xin ơn hoán cải, xin ơn ngụp lặn trong tình yêu vô biên của Chúa Giêsu Kitô. Nhờ tận hiến cho khiết tâm Mẹ Maria, chúng ta được bao bọc và dìm mình vào đại dương tình yêu của Chúa Giêsu. Để rồi từ đó mọi hành vi và lời nói của chúng ta sẽ làm chứng cho sự hiện diện từ ái của Chúa trong trần gian này. Chỉ có lòng thương xót của Chúa mới có sức mạnh chữa lành mọi vết thương, an ủi mọi ưu phiền và thắng vượt mọi sự dữ. 

Có thể nói Thánh Gioan Phaolô II là vị Giáo Hoàng của Fatima vì cuộc đời và sứ vụ Tông Tòa Phêrô của ngài gắn liền với thông điệp Fatima. Ngài không chỉ nêu gương cho các tín hữu về việc liên lỉ cầu nguyện bằng kinh Mân Côi mà ngài còn là một tín hữu sùng mộ Á Bí Tích Áo Đức Bà một cách đặc biệt. Kể từ khi được rước Chúa lần đầu cho đến khi lìa thế, thậm chí trong lúc cấp cứu vì bị ám sát hụt ngày 13 tháng Năm 1981, ngài đã liên tục mang trên mình Áo Đức Bà Cát Minh với tâm niệm “Totus tuus – Tất cả thuộc về Mẹ”. Sau khi hồi phục khỏi các vết thương, Đức Gioan Phaolô II đã viết thư cho cha sở giáo xứ Traspontina -Rôma do các linh mục Dòng Cát Minh coi sóc để yêu cầu nhận một cỗ Áo Đức Bà mới vì cổ Áo Đức Bà cũ giờ đây đã bị nhuốm máu. Ước muốn tiếp tục mang Áo Thánh Mẹ và lần Chuỗi Mân Côi hàng ngày phần nào nói lên tâm niệm thánh thiện của vị giáo hoàng: Sứ vụ Phêrô của ngài tiếp tục và mãi mãi được đặt dưới sự chở che chuyển cầu của Mẹ Maria, Mẹ Hội Thánh.

Áo Đức Bà thấm máu của Thánh Gioan Phaolô II đang được lưu giữ nơi sinh quán của ngài Wadowice, Ba Lan.

Lòng sùng mộ của Thánh Gioan Phaolô II dành cho Đức Mẹ Núi Cát Minh còn được thể hiện qua việc ngài biên soạn những lời kinh trang trọng nhất dâng kính Đức Mẹ Áo Nâu. Trong đó, ngài ca ngợi Đức Nữ Trinh Maria Núi Cát Minh như “Mẹ Niềm Cậy Trông” và là “Ánh Bình Minh đầy hy vọng” báo trước sự xuất hiện tươi sáng của Vầng Hồng Giêsu Kitô. Nhân dịp mừng lễ Đức Mẹ Fatima giữa bao ngổn ngang của mùa dịch, chúng ta hãy mượn lời kinh này mà dâng lên Mẹ Maria tâm tình tin tưởng sùng mộ của chúng ta đối với tình thương vĩ đại và ơn che chở hộ phù của Mẹ. Có Mẹ đồng hành, chúng ta không đánh mất niềm trông cậy mà ngược lại ngày càng tin tưởng vào lòng thương xót hải hà của Cha trên trời:        

Kinh Kính Đức Mẹ Cát Minh

(Trích từ lời thánh hiến nước Chilê cho Đức Mẹ Cát Minh, 03/04/1987)

Lạy Đức Trinh Nữ Maria Núi Cát Minh, Mẹ của Niềm Cậy Trông, xin Mẹ hãy dang rộng tà áo mà che phủ hết các thành thị và thôn xóm, che chở hết cả mọi người; từ nam, phụ, lão, ấu, cho đến những kẻ ốm đau muộn phiền và trẻ em cô thế cô thân. Xin Mẹ bảo vệ chở che cho đoàn con cái trung thành lẫn những con chiên đang lầm đường lạc bước.

Hỡi Ngôi Sao Biển rạng ngời! Hỡi Ánh Bình Minh tươi sáng, xin dẫn đưa chúng con trên hành trình dương thế đầy lận đận gian truân, để trong bình an và với tinh thần hòa hợp, chúng con tiến bước trên đường Phúc Âm Chúa dạy và trên những con đường của thăng tiến, công lý và tự do.

Xin Mẹ hóa giải mọi xung khắc và thay vào đó một tình huynh đệ thắm thiết chan hòa. Để rồi đây mọi hận thù oán giận sẽ tiêu tan, mọi chia rẽ và rào cản sẽ được vượt qua, mọi xung đột sẽ sớm được xoa dịu và mọi thương tích sẽ được chữa lành.

Nguyện xin Mẹ mở lòng cho mọi người thuộc mọi nước mọi dân để họ nhận ra rằng: họ không chỉ có cùng nguồn cội mà còn đang tiến về cùng một đích đến. Ai ai cũng cần phải tôn trọng và quý mến nhau như anh chị em con cùng một Cha, trong Chúa Giêsu Kitô – Đấng Cứu Độ duy nhất, nhờ ơn canh tân của Chúa Thánh Thần, hầu vinh danh một Thiên Chúa Ba Ngôi cực thánh hiển trị muôn đời. Amen.

(Tác giả gửi bài cộng tác đến Ban biên tập Website Hội đồng Giám mục Việt Nam tại địa chỉ email: bbt.whd@gmail.com)