GIÁO LÝ CHO BÀI GIẢNG
(Theo hướng dẫn của Bộ Phụng tự và Kỷ luật các Bí tích)
LỄ ĐỨC MẸ VÔ NHIỄM NGUYÊN TỘI (08.12)
WHĐ (08.12.2023) - Để hỗ trợ các nhà giảng thuyết thuận tiện
hơn trong việc thêm giáo lý vào bài giảng,
Ban Biên tập xin được trích dẫn những điểm giáo lý phù hợp với các bài đọc Kinh
Thánh của các lễ Chúa nhật, lễ trọng theo sự theo hướng dẫn của Bộ Phụng tự và
Kỷ luật các Bí tích trong Tập sách Hướng dẫn giảng thuyết được
công bố qua Sắc lệnh ký ngày 29.06.2014.
|
Số 411, 489-493, 722, 2001, 2853: Sự chuẩn bị của
Thiên Chúa; Vô nhiễm nguyên tội
411. Truyền thống Kitô giáo nhận ra trong đoạn sách Sáng Thế được gọi là “Tiền Tin Mừng” lời
tiên báo một vị “Ađam mới”[1], Đấng đã lấy sự “vâng lời
cho đến chết… trên thập giá” (Pl 2,8) của mình, mà sửa lại một cách đầy tràn
chan chứa tội bất tuân của ông Ađam[2]. Đàng khác, nơi Người Nữ được
tiên báo trong Tiền Tin Mừng, nhiều Giáo phụ và tiến sĩ Hội Thánh nhận ra Đức
Maria, Mẹ Đức Kitô, như là một bà “Evà mới”. Đức Maria là người đầu tiên và
theo một cách thế độc nhất vô nhị, được thừa hưởng chiến thắng của Đức Kitô
trên tội lỗi: Bà được gìn giữ khỏi mọi vết nhơ của tội tổ tông[3] và trong suốt cuộc đời trần
thế của mình, nhờ ân sủng đặc biệt của Thiên Chúa, Bà đã không hề phạm một tội
nào[4].
489. Suốt thời Cựu Ước, sứ vụ của Đức Maria đã được chuẩn bị bởi sứ vụ của những phụ nữ thánh thiện. Ngay từ đầu,
là bà Evà: bất chấp sự bất tuân phục của mình, bà đã nhận được Lời Hứa rằng một
hậu duệ của bà sẽ chiến thắng ma quỷ[5]
và Lời Hứa rằng bà sẽ là mẹ của tất cả chúng sinh[6].
Do lời hứa đó, bà Sara, mặc dù đã cao niên, vẫn thụ thai một người con trai[7]. Trái với mọi niềm hy vọng
nhân loại, Thiên Chúa đã chọn những gì bị coi như bất lực và yếu đuối[8] để chứng tỏ Ngài luôn trung
tín với lời Ngài đã hứa: bà Anna, mẹ của tiên tri Samuel[9],
bà Đêbôra, bà Ruth, bà Juđitha, bà Esther và nhiều phụ nữ khác. Đức Maria “trổi
vượt giữa những người khiêm hạ và nghèo hèn của Chúa, những người hy vọng và
đón nhận ơn cứu độ từ nơi Ngài với lòng tin tưởng. Cuối cùng, sau sự trông đợi
lâu dài Lời Chúa đã hứa, thời gian đã đến hồi viên mãn và một Nhiệm cục mới đã
bắt đầu với Đức Maria, người Con Gái Sion cao trọng nhất”[10].
490. Để làm Mẹ Đấng Cứu độ, Đức Maria “đã được Chúa ban cho các hồng
ân xứng với nhiệm vụ cao cả ấy”[11]. Lúc Truyền tin, thiên thần
Gabriel đã chào Mẹ là “người đầy ơn phúc”[12].
Thật vậy, Mẹ cần được hướng dẫn hoàn toàn bởi ân sủng của Thiên Chúa, để có thể
đáp lại lời loan báo ơn gọi của mình bằng sự ưng thuận tự do của đức tin.
491. Qua các thế kỷ, Hội Thánh đã ý thức rằng Đức Maria, vì được
Thiên Chúa ban cho “đầy ơn phúc”[13], nên được cứu chuộc ngay từ
lúc tượng thai. Tín điều Vô Nhiễm Nguyên Tội, do Đức Giáo Hoàng Piô IX công bố
năm 1854, tuyên xưng:
“Rất Thánh Trinh
Nữ Maria ngay từ lúc đầu tiên tượng thai, bởi ân sủng và đặc ân của Thiên Chúa
toàn năng, trông vào công nghiệp của Đức Kitô Giêsu Đấng Cứu độ loài người, đã
được gìn giữ tinh tuyền khỏi mọi vết nhơ của nguyên tội”[14].
492. Những ánh rạng ngời này của “một sự thánh thiện hoàn toàn độc
nhất vô nhị”, đã được ban cho Mẹ “ngay từ lúc đầu tiên tượng thai”[15], tất cả đều từ Đức Kitô mà
đến với Mẹ: Mẹ đã “được cứu chuộc cách hết sức kỳ diệu nhờ xét đến công nghiệp
Con Mẹ”[16]. Chúa Cha đã “thi ân giáng
phúc” cho Mẹ, hơn bất cứ thụ tạo nào khác, cho Mẹ “hưởng muôn vàn ân phúc của
Thánh Thần, từ cõi trời, trong Đức Kitô” (Ep 1,3). Ngài “đã chọn” Mẹ “trong Đức
Kitô, trước cả khi tạo thành vũ trụ, để trước thánh nhan Ngài”, Mẹ “trở nên
tinh tuyền thánh thiện, nhờ tình thương của Ngài” (x. Ep l,4).
493. Các Giáo phụ thuộc truyền thống Đông phương gọi Mẹ Thiên Chúa
là Đấng Toàn Thánh (Panaghia) và tôn
vinh Mẹ là “Đấng không hề vương nhiễm một vết nhơ tội lỗi nào, như thể một tạo
vật mới được Chúa Thánh Thần nắn đúc và tạo dựng”[17].
Nhờ ân sủng của Thiên Chúa, Đức Maria suốt đời vẫn tinh tuyền không hề phạm một
tội riêng nào.
722. Chúa Thánh Thần đã dùng ân sủng của Ngài mà chuẩn bị Đức Maria. Mẹ của Đấng “nơi Người,
tất cả sự viên mãn của thần tính hiện diện cách cụ thể” (Cl 2,9) tất phải “đầy
ơn phúc”. Đức Maria đã được thụ thai, trong ân sủng thuần tuý, không hề có tội,
với tư cách là người khiêm tốn nhất trong các thụ tạo, xứng đáng nhất trong mọi
người để đón nhận hồng ân khôn tả của Đấng Toàn Năng. Thiên thần Gabriel chào Mẹ
cách chính xác là “Con gái Sion”: “Kính mừng” (= “Mừng vui lên”)[18]. Chính Mẹ, trong bài thánh
ca của mình[19], đã làm cho lời tạ ơn của
toàn dân Thiên Chúa và của Hội Thánh lên tới Chúa Cha trong Chúa Thánh Thần,
khi Mẹ cưu mang nơi mình Chúa Con vĩnh cửu.
2001. Sự chuẩn bị của con người để đón nhận ân sủng
đã là một công trình của ân sủng. Điều này là cần thiết để khơi dậy và nâng đỡ
sự cộng tác của chúng ta vào việc công chính hóa nhờ đức tin, và vào việc thánh
hóa nhờ đức mến. Thiên Chúa kiện toàn nơi chúng ta điều Ngài đã khởi sự, “vì
Ngài khởi sự bằng cách tác động để chúng ta ước muốn, Ngài kiện toàn bằng cách
cộng tác với những người đã muốn”[20]:
“Thật ra, khi
chúng ta làm việc, là chúng ta cộng tác với Đấng đang làm việc, bởi vì lòng
thương xót của Ngài đi bước trước đến với chúng ta. Ngài đi bước trước, để
chúng ta được chữa lành, và Ngài dõi theo sau để sau khi được chữa lành, chúng
ta nên cường tráng; Ngài đi bước trước, để chúng ta được kêu gọi, Ngài dõi theo
sau để chúng ta được vinh quang; Ngài đi bước trước, để chúng ta sống một cách
đạo đức, Ngài dõi theo sau để chúng ta được luôn luôn sống với Ngài, bởi vì
không có Ngài, chúng ta không thể làm được gì”[21].
2853. Cuộc chiến thắng trên “thủ lãnh thế gian này”[22] đã hoàn tất, một lần cho
mãi mãi, vào Giờ Chúa Giêsu tự nguyện nộp mình chịu chết để ban cho chúng ta sự
sống của Người. Đó là lúc phán xét thế gian này và thủ lãnh thế gian này “bị tống
ra ngoài”[23]. Hắn “đuổi bắt người Phụ Nữ”
(Kh 12,13)[24], nhưng không bắt được Bà;
Bà là Evà mới, “đầy ân sủng” của Chúa Thánh Thần, được gìn giữ khỏi tội lỗi và
sự hư nát của cái chết (Sự Vô nhiễm nguyên tội và Lên trời của Mẹ rất thánh của
Thiên Chúa, Đức Maria trọn đời đồng trinh). “Con Mãng Xà nổi giận với người Phụ
Nữ và đi giao chiến với những người còn lại trong dòng dõi bà” (Kh 12,17). Vì
thế, Thần Khí và Hội Thánh cầu nguyện: “Lạy Chúa Giêsu, xin ngự đến” (Kh
22,17.20), bởi vì khi Người ngự đến, Người sẽ giải thoát chúng ta khỏi Ác thần.
Bài Ðọc I: St 3, 9–15. 20
“Ta sẽ đặt mối thù nghịch giữa
miêu duệ mi và miêu duệ người phụ nữ”.
Trích sách Sáng Thế.
Thiên Chúa đã gọi Ađam và phán bảo
ông rằng: “Ngươi đang ở đâu?” Ông đã thưa: “Con nghe thấy tiếng Ngài trong vườn
địa đàng, nhưng con sợ hãi, vì con trần truồng và con đang ẩn núp”.
Chúa phán bảo ông rằng: “Ai đã chỉ
cho ngươi biết rằng ngươi trần truồng, há chẳng phải tại ngươi đã ăn trái cây
mà Ta cấm ngươi không được ăn ư?” Ađam thưa lại: “Người phụ nữ Chúa đã cho làm
bạn với con, chính nàng đã cho con trái cây và con đã ăn”.
Và Thiên Chúa phán bảo người phụ
nữ rằng: “Tại sao ngươi đã làm điều đó?” Người phụ nữ thưa: “Con rắn đã lừa dối
con và con đã ăn”.
Thiên Chúa phán bảo con rắn: “Bởi
mi đã làm điều đó, mi sẽ vô phúc ở giữa mọi sinh vật và mọi muông thú địa cầu;
mi sẽ bò đi bằng bụng, và mi sẽ ăn bùn đất mọi ngày trong đời mi. Ta sẽ đặt mối
thù nghịch giữa mi và người phụ nữ, giữa miêu duệ mi và miêu duệ người đó, người
miêu duệ đó sẽ đạp nát đầu mi, còn mi thì sẽ rình cắn gót chân người”.
Và Ađam đã gọi tên vợ mình là
Evà: vì lẽ bà là mẹ của chúng sinh.
Ðó là lời Chúa.
Ðáp Ca: Tv 97, 1. 2–3ab. 3cd–4
Ðáp: Hãy ca
tụng Chúa một bài ca mới, vì Người đã làm nên những điều huyền diệu
Xướng: 1) Hãy ca tụng Chúa một
bài ca mới, vì Người đã làm nên những điều huyền diệu. Tay hữu Người đã tạo cho
Người cuộc chiến thắng, cùng với cánh tay thánh thiện của Người.
Ðáp: Hãy ca
tụng Chúa một bài ca mới, vì Người đã làm nên những điều huyền diệu
2) Chúa đã công bố ơn cứu độ của
Người, trước mặt chư dân Người tỏ rõ đức công minh. Người đã nhớ lại lòng nhân
hậu và trung thành để sủng ái nhà Israel.
Ðáp: Hãy ca
tụng Chúa một bài ca mới, vì Người đã làm nên những điều huyền diệu
3) Khắp cùng bờ cõi trái đất, đã
nhìn thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa chúng ta. Toàn thể địa cầu, hãy reo mừng
Chúa, hãy hoan hỉ mừng vui, và đàn ca.
Ðáp: Hãy ca
tụng Chúa một bài ca mới, vì Người đã làm nên những điều huyền diệu
Bài Ðọc II: Ep 1, 3–6. 11–12
“Từ trước khi tạo thành vũ trụ,
Thiên Chúa đã kén chọn chúng ta trong Ðức Kitô”.
Trích thư Thánh Phaolô Tông Đồ gửi
tín hữu Êphêxô.
Anh em thân mến, chúc tụng Thiên
Chúa là Cha Ðức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, Ðấng đã chúc lành cho chúng ta bằng
mọi phúc lành thiêng liêng trên trời, trong Ðức Kitô. Như Chúa đã chọn chúng ta
trong Người trước khi tạo dựng thế gian, để chúng ta được nên thánh thiện và
tinh tuyền trước mặt Chúa trong tình yêu thương.
Chiếu theo thánh ý Ngài, Ngài đã
tiền định cho ta được phúc làm con nhờ Ðức Giêsu Kitô, để chúng ta ca tụng vinh
quang ân sủng của Ngài mà Ngài đã ban cho chúng ta trong Con yêu dấu của Ngài.
Trong Đức Ki tô, chúng tôi được kêu gọi làm thừa tự, và anh em (là
con cái Israel) cũng được tiền định theo ý định của Ngài là Đấng tác thành mọi
sự theo thánh ý của Ngài, chúng tôi là những kẻ trước kia đã trông cậy vào Đức
Kitô.
Ðó là lời Chúa.
Alleluia: Lc 1,28
Alleluia, alleluia! – Kính chào
Trinh Nữ Maria đầy ơn phúc, Thiên Chúa ở cùng Trinh Nữ, Trinh Nữ có phúc hơn
các người nữ. – Alleluia.
Phúc Âm: Lc 1, 26–38
“Chào Trinh Nữ đầy ân sủng,
Chúa ở cùng Trinh Nữ”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo
Thánh Luca.
Khi ấy, thiên thần Gabriel được
Chúa sai đến một thành xứ Galilêa, tên là Nagiarét, đến với một trinh nữ đã
đính hôn với một người tên là Giuse, thuộc chi họ Ðavít, trinh nữ ấy tên là
Maria. Thiên thần vào nhà trinh nữ và chào rằng: “Kính chào trinh nữ đầy ơn
phúc, Thiên Chúa ở cùng trinh nữ, trinh nữ có phúc hơn các người nữ”. Nghe lời
đó, trinh nữ bối rối và tự hỏi lời chào đó có ý nghĩa gì. Thiên thần liền thưa:
“Maria đừng sợ, vì đã được ơn nghĩa với Chúa. Này trinh nữ sẽ thụ thai, hạ sinh
một Con trai và đặt tên là Giêsu. Người sẽ nên cao trọng và được gọi là Con Ðấng
Tối Cao. Thiên Chúa sẽ ban cho Người ngôi báu Ðavít tổ phụ Người. Người sẽ cai
trị đời đời trong nhà Giacóp và triều đại Người sẽ vô tận!” Nhưng Maria liền
thưa với Thiên Thần: “Việc đó xảy đến thế nào được, vì tôi không biết đến người
nam?” Thiên thần thưa: “Chúa Thánh Thần sẽ đến với trinh nữ và uy quyền Ðấng Tối
Cao sẽ bao trùm trinh nữ. Vì thế Ðấng trinh nữ sinh ra sẽ là Ðấng Thánh và được
gọi là Con Thiên Chúa. Và này, Isave chị họ trinh nữ cũng đã thụ thai con trai
trong lúc tuổi già và nay đã mang thai được sáu tháng, người mà thiên hạ gọi là
son sẻ; vì không có việc gì mà Chúa không làm được”. Maria liền thưa: “Này tôi
là tôi tớ Chúa, tôi xin vâng như lời Thiên thần truyền”. Và Thiên Thần cáo biệt
trinh nữ.
Ðó là lời Chúa.
