ĐẠI CHỦNG VIỆN THÁNH QUÝ CẦN THƠ
I. LƯỢC SỬ HÌNH THÀNH
Giáo phận Cần Thơ được phép mở Đại Chủng viện để đào tạo linh mục cho vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long dựa trên văn thư số 342/QĐ.UBT.88 của Ủy ban Nhân dân tỉnh Hậu Giang. Với sự chấp thuận của Tòa Thánh, sau khi đã hội ý với hai Giáo phận Long Xuyên và Vĩnh Long, Đức Cha Giacôbê Nguyễn Ngọc Quang, Giám mục Giáo phận Cần Thơ đã quyết định biến cơ sở Tiểu Chủng viện Á Thánh Quý thành Đại Chủng viện liên giáo phận, nhằm đào tạo linh mục cho ba giáo phận thuộc vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long: Giáo phận Cần Thơ (Thành phố Cần Thơ, các tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu và Cà Mau), Giáo phận Vĩnh Long (các tỉnh Vĩnh Long, Trà Vinh, Bến Tre và Đồng Tháp) và Giáo phận Long Xuyên (các tỉnh An Giang, Kiên Giang và huyện Thốt Nốt thuộc thành phố Cần Thơ). Chủng viện khai giảng ngày 27/12/1988. Khóa đầu tiên có 26 chủng sinh tham dự.
Nếu căn cứ vào nhiệm kỳ của các cha Giám đốc thì có thể chia lịch sử Đại Chủng viện Thánh Quý thành ba giai đoạn:
Giáo phận Cần Thơ được phép mở Đại Chủng viện để đào tạo linh mục cho vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long dựa trên văn thư số 342/QĐ.UBT.88 của Ủy ban Nhân dân tỉnh Hậu Giang. Với sự chấp thuận của Tòa Thánh, sau khi đã hội ý với hai Giáo phận Long Xuyên và Vĩnh Long, Đức Cha Giacôbê Nguyễn Ngọc Quang, Giám mục Giáo phận Cần Thơ đã quyết định biến cơ sở Tiểu Chủng viện Á Thánh Quý thành Đại Chủng viện liên giáo phận, nhằm đào tạo linh mục cho ba giáo phận thuộc vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long: Giáo phận Cần Thơ (Thành phố Cần Thơ, các tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu và Cà Mau), Giáo phận Vĩnh Long (các tỉnh Vĩnh Long, Trà Vinh, Bến Tre và Đồng Tháp) và Giáo phận Long Xuyên (các tỉnh An Giang, Kiên Giang và huyện Thốt Nốt thuộc thành phố Cần Thơ). Chủng viện khai giảng ngày 27/12/1988. Khóa đầu tiên có 26 chủng sinh tham dự.
Nếu căn cứ vào nhiệm kỳ của các cha Giám đốc thì có thể chia lịch sử Đại Chủng viện Thánh Quý thành ba giai đoạn:
1. Giai đoạn I (1988-1993)
Giám đốc đầu tiên của Đại Chủng viện là Cha Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn. Vì là Giám đốc đầu tiên nên ngài đã đặc biệt quan tâm đến việc thiết lập những yếu tố căn bản thiết yếu cho việc đào tạo linh mục như: ổn định cơ sở vật chất, nhân sự đào tạo và đường hướng đào tạo.
a. Cơ sở vật chất: tu sửa các cơ sở của Tiểu Chủng viện cho phù hợp với nhu cầu cần thiết của Đại Chủng viện.
b. Nhân sự đào tạo: gồm Ban Giám đốc, Ban Đào tạo và Ban Giảng huấn. Ban Giám đốc gồm một Giám đốc thuộc Giáo phận Cần Thơ (chủ quản) và hai phó Giám đốc từ hai giáo phận Long Xuyên và Vĩnh Long. Ban Đào tạo gồm các linh mục thường trú tại Đại Chủng viện. Ban Giảng huấn gồm các cha trong ban đào tạo và các cha giáo phụ trách giảng dạy.
c. Đường hướng đào tạo: Ngày 25/03/1992, Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II ban hành Tông huấn Pastores dabo vobis. Đây là văn bản nêu lên đường hướng chính thức của Giáo hội về việc đào tạo các linh mục. Ngay khi Tông huấn được ban hành, Cha Giám đốc lập tức phân công cho các cha giáo dịch ra tiếng Việt, tổ chức cho các cha giáo và các chủng sinh học tập. Ngài còn tóm tắt Tông huấn thành một tập sách nhỏ mang tên Những Chỉ Dẫn Cần Thiết. Đây là kim chỉ nam quý báu cho Đại Chủng viện Thánh Quý trong suốt gần 30 năm qua. Cho tới nay, cuối mỗi năm học, Ban Đào tạo cùng nhau nhìn lại, nhận định và điều chỉnh tập Những Chỉ Dẫn Cần Thiết này cho phù hợp với hoàn cảnh cụ thể. Ngày 15/05/1993, Cha Giám đốc Gioan Baotixita đã được Tòa Thánh bổ nhiệm làm Giám mục phó Giáo phận Mỹ Tho.
b. Nhân sự đào tạo: gồm Ban Giám đốc, Ban Đào tạo và Ban Giảng huấn. Ban Giám đốc gồm một Giám đốc thuộc Giáo phận Cần Thơ (chủ quản) và hai phó Giám đốc từ hai giáo phận Long Xuyên và Vĩnh Long. Ban Đào tạo gồm các linh mục thường trú tại Đại Chủng viện. Ban Giảng huấn gồm các cha trong ban đào tạo và các cha giáo phụ trách giảng dạy.
c. Đường hướng đào tạo: Ngày 25/03/1992, Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II ban hành Tông huấn Pastores dabo vobis. Đây là văn bản nêu lên đường hướng chính thức của Giáo hội về việc đào tạo các linh mục. Ngay khi Tông huấn được ban hành, Cha Giám đốc lập tức phân công cho các cha giáo dịch ra tiếng Việt, tổ chức cho các cha giáo và các chủng sinh học tập. Ngài còn tóm tắt Tông huấn thành một tập sách nhỏ mang tên Những Chỉ Dẫn Cần Thiết. Đây là kim chỉ nam quý báu cho Đại Chủng viện Thánh Quý trong suốt gần 30 năm qua. Cho tới nay, cuối mỗi năm học, Ban Đào tạo cùng nhau nhìn lại, nhận định và điều chỉnh tập Những Chỉ Dẫn Cần Thiết này cho phù hợp với hoàn cảnh cụ thể. Ngày 15/05/1993, Cha Giám đốc Gioan Baotixita đã được Tòa Thánh bổ nhiệm làm Giám mục phó Giáo phận Mỹ Tho.
2. Giai đoạn II (1993-2004)
Vị Giám đốc thứ hai là Cha Đôminicô Nguyễn Thành Tính. Trong suốt nhiệm kỳ của ngài, cha Giám đốc tập trung ổn định việc đào tạo. Trong thời gian này có nhiều cha giáo được Tòa Thánh bổ nhiệm làm giám mục.
a. Về việc đào tạo
- Năm 1997, Nhà Nước trao trả lại dãy nhà phía sau. Chủng viện đã tu sửa lại và đặt tên là Khu B, dành cho các chủng sinh Thần học. Dãy nhà phía trước được gọi là khu A, dành cho các chủng sinh Triết học.
- Để việc giáo dục mang tính chuyên sâu hơn, Đức cha Emmanuel Lê Phong Thuận, Giám mục Giáo phận Cần Thơ, quyết định chia Đại Chủng viện thành hai khoa: khoa Thần học và khoa Triết học.
- Niên khóa 1999-2000, Chủng viện bắt đầu thực hiện Năm Tu Đức dành cho các chủng sinh mới vào Chủng viện. Tính đến thời điểm này, thời gian đào tạo chủng sinh tại Chủng viện là 8 năm: 1 năm tu đức, 2 năm triết học, 1 năm đi thử và 4 năm thần học.
- Năm 2002, Chủng viện bắt đầu ngày truyền thống họp mặt phụ huynh của các chủng sinh và cựu học viên 2 năm một lần. Ngày họp mặt phụ huynh chủng sinh được tổ chức vào dịp lễ bổn mạng Chủng viện ngày 23 và 24 tháng 11. Ngày truyền thống họp mặt cựu học viên được tổ chức sau lễ Giáng Sinh.
b. Các Cha giáo được bổ nhiệm làm Giám mục
- Ngày 29/06/1999, hai cha giáo của Chủng viện được tấn phong giám mục: Đức cha Giuse Trần xuân Tiếu, Giám mục Phó giáo phận Long Xuyên, và Đức cha Giuse Ngô quang Kiệt, Giám mục Chính tòa Giáo phận Lạng Sơn.
- Ngày 15/08/2000, Cha Tôma Nguyễn Văn Tân được tấn phong làm Giám mục Phó giáo phận Vĩnh Long.
- Ngày 18/02/2003: Cha giáo thứ 5 của Chủng viện được tấn phong giám mục: Đức cha Stêphanô Tri bửu Thiên, Giám mục Phó giáo phận Cần Thơ.
- Ngày 05/08/2003: Cha giáo thứ 6 được tấn phong giám mục: Cha Antôn Vũ Huy Chương được bổ nhiệm làm Giám mục chính tòa Giáo phận Hưng Hóa.
3. Giai đoạn III (từ 2004 đến nay)
Ngày 29.6.2004, Đại Chủng viện Thánh Quý lại có sự thay đổi: Cha Đôminicô Nguyễn Thành Tính được thuyên chuyển làm Cha Sở Nhà thờ Chánh tòa Cần Thơ. Cha Carôlô Hồ Bặc Xái được bổ nhiệm làm Giám đốc thứ 3. Đặc điểm của nhiệm kỳ Giám đốc thứ III là củng cố các giai đoạn đào tạo và xây cất thêm các cơ sở vật chất.
a. Việc đào tạo
- Để việc đồng hành với các chủng sinh được sâu sát hơn, mỗi lớp có một Cha Đặc trách lớp. Các chủng sinh của mỗi giáo phận cũng có một cha Phụ trách. Các cha Phụ trách này quan tâm đồng hành với các chủng sinh giáo phận mình, không những khi họ đang ở trong chủng viện, mà còn cả trong năm đi thử.
- Từ niên khóa 2007-2008, Đại Chủng viện Thánh Quý được phép chiêu sinh hàng năm. Mỗi khóa có 36 chủng sinh, được chia đều cho ba giáo phận, mỗi giáo phận 12 tân chủng sinh. Chủng viện phối hợp với 3 giáo phận liên hệ để tổ chức thi tuyển tân chủng sinh.
- Từ niên khóa 2013-2014, các chủng sinh học xong năm thứ tư Thần học phải trải qua thêm một năm Mục vụ nữa rồi mới được lãnh nhận thánh chức Phó tế và Linh mục. Như thế, đến thời điểm này, quy trình các năm đào tạo đã hoàn toàn đầy đủ so với yêu cầu của Pastores Dabo Vobis gồm các giai đoạn: Tu đức, Triết học, Năm Thử, Thần học và năm Mục vụ.
- Để giúp các chủng sinh đi thử, thực tập mục vụ mùa hè và thực hành năm mục vụ có kết quả hơn, Chủng viện tích cực góp ý và đề nghị với Tòa Giám Mục về việc phân bổ chủng sinh đến các nhiệm sở thích hợp.
- Chủng viện hỗ trợ việc Thường huấn chung cho các các Linh mục trẻ 5 năm đầu đời thuộc cả ba giáo phận, mỗi năm tổ chức tại một giáo phận.
b. Cơ sở vật chất
Chủng viện đã sửa lại Nhà nguyện năm 2006, xây Thư viện năm 2006, xây Nhà sinh hoạt (Giữa Khu B và Thư Viện) năm 2009, Nhà ăn năm 2011, Nhà chơi (cặp tường bên trái, giữa khu A và khu B) năm 2013, Nhà nhân viên năm 2014, Nhà khách năm 2014, Khu C (dành cho chủng sinh hai lớp Thần 3 và 4) năm 2015, Nhà cho lớp Tu đức (Khu D) năm 2017.
4. Kết quả đào tạo
Đại Chủng viện Thánh Quý bắt đầu hoạt động ngày 27/12/1988, đến nay sắp tròn 30 năm. Tổng kết sau gần 30 năm, qua 3 nhiệm kỳ Giám đốc, Đại Chủng viện Thánh Quý đã chiêu sinh được 24 khóa, trong đó có 16 khóa đã ra trường với 476 linh mục. Ngoài ra, Chủng viện còn có 278 chủng sinh, chia làm 8 lớp, hiện đang trong thời gian đào tạo.
II. NHÂN SỰ
a. Về việc đào tạo
- Năm 1997, Nhà Nước trao trả lại dãy nhà phía sau. Chủng viện đã tu sửa lại và đặt tên là Khu B, dành cho các chủng sinh Thần học. Dãy nhà phía trước được gọi là khu A, dành cho các chủng sinh Triết học.
- Để việc giáo dục mang tính chuyên sâu hơn, Đức cha Emmanuel Lê Phong Thuận, Giám mục Giáo phận Cần Thơ, quyết định chia Đại Chủng viện thành hai khoa: khoa Thần học và khoa Triết học.
- Niên khóa 1999-2000, Chủng viện bắt đầu thực hiện Năm Tu Đức dành cho các chủng sinh mới vào Chủng viện. Tính đến thời điểm này, thời gian đào tạo chủng sinh tại Chủng viện là 8 năm: 1 năm tu đức, 2 năm triết học, 1 năm đi thử và 4 năm thần học.
- Năm 2002, Chủng viện bắt đầu ngày truyền thống họp mặt phụ huynh của các chủng sinh và cựu học viên 2 năm một lần. Ngày họp mặt phụ huynh chủng sinh được tổ chức vào dịp lễ bổn mạng Chủng viện ngày 23 và 24 tháng 11. Ngày truyền thống họp mặt cựu học viên được tổ chức sau lễ Giáng Sinh.
b. Các Cha giáo được bổ nhiệm làm Giám mục
- Ngày 29/06/1999, hai cha giáo của Chủng viện được tấn phong giám mục: Đức cha Giuse Trần xuân Tiếu, Giám mục Phó giáo phận Long Xuyên, và Đức cha Giuse Ngô quang Kiệt, Giám mục Chính tòa Giáo phận Lạng Sơn.
- Ngày 15/08/2000, Cha Tôma Nguyễn Văn Tân được tấn phong làm Giám mục Phó giáo phận Vĩnh Long.
- Ngày 18/02/2003: Cha giáo thứ 5 của Chủng viện được tấn phong giám mục: Đức cha Stêphanô Tri bửu Thiên, Giám mục Phó giáo phận Cần Thơ.
- Ngày 05/08/2003: Cha giáo thứ 6 được tấn phong giám mục: Cha Antôn Vũ Huy Chương được bổ nhiệm làm Giám mục chính tòa Giáo phận Hưng Hóa.
3. Giai đoạn III (từ 2004 đến nay)
Ngày 29.6.2004, Đại Chủng viện Thánh Quý lại có sự thay đổi: Cha Đôminicô Nguyễn Thành Tính được thuyên chuyển làm Cha Sở Nhà thờ Chánh tòa Cần Thơ. Cha Carôlô Hồ Bặc Xái được bổ nhiệm làm Giám đốc thứ 3. Đặc điểm của nhiệm kỳ Giám đốc thứ III là củng cố các giai đoạn đào tạo và xây cất thêm các cơ sở vật chất.
a. Việc đào tạo
- Để việc đồng hành với các chủng sinh được sâu sát hơn, mỗi lớp có một Cha Đặc trách lớp. Các chủng sinh của mỗi giáo phận cũng có một cha Phụ trách. Các cha Phụ trách này quan tâm đồng hành với các chủng sinh giáo phận mình, không những khi họ đang ở trong chủng viện, mà còn cả trong năm đi thử.
- Từ niên khóa 2007-2008, Đại Chủng viện Thánh Quý được phép chiêu sinh hàng năm. Mỗi khóa có 36 chủng sinh, được chia đều cho ba giáo phận, mỗi giáo phận 12 tân chủng sinh. Chủng viện phối hợp với 3 giáo phận liên hệ để tổ chức thi tuyển tân chủng sinh.
- Từ niên khóa 2013-2014, các chủng sinh học xong năm thứ tư Thần học phải trải qua thêm một năm Mục vụ nữa rồi mới được lãnh nhận thánh chức Phó tế và Linh mục. Như thế, đến thời điểm này, quy trình các năm đào tạo đã hoàn toàn đầy đủ so với yêu cầu của Pastores Dabo Vobis gồm các giai đoạn: Tu đức, Triết học, Năm Thử, Thần học và năm Mục vụ.
- Để giúp các chủng sinh đi thử, thực tập mục vụ mùa hè và thực hành năm mục vụ có kết quả hơn, Chủng viện tích cực góp ý và đề nghị với Tòa Giám Mục về việc phân bổ chủng sinh đến các nhiệm sở thích hợp.
- Chủng viện hỗ trợ việc Thường huấn chung cho các các Linh mục trẻ 5 năm đầu đời thuộc cả ba giáo phận, mỗi năm tổ chức tại một giáo phận.
b. Cơ sở vật chất
Chủng viện đã sửa lại Nhà nguyện năm 2006, xây Thư viện năm 2006, xây Nhà sinh hoạt (Giữa Khu B và Thư Viện) năm 2009, Nhà ăn năm 2011, Nhà chơi (cặp tường bên trái, giữa khu A và khu B) năm 2013, Nhà nhân viên năm 2014, Nhà khách năm 2014, Khu C (dành cho chủng sinh hai lớp Thần 3 và 4) năm 2015, Nhà cho lớp Tu đức (Khu D) năm 2017.
4. Kết quả đào tạo
Đại Chủng viện Thánh Quý bắt đầu hoạt động ngày 27/12/1988, đến nay sắp tròn 30 năm. Tổng kết sau gần 30 năm, qua 3 nhiệm kỳ Giám đốc, Đại Chủng viện Thánh Quý đã chiêu sinh được 24 khóa, trong đó có 16 khóa đã ra trường với 476 linh mục. Ngoài ra, Chủng viện còn có 278 chủng sinh, chia làm 8 lớp, hiện đang trong thời gian đào tạo.
II. NHÂN SỰ
1. Ban Giám đốc
- Cha Giám đốc: Carôlô Hồ Bặc Xái
- Cha Phó Giám đốc: Giuse Trần Đình Thụy
- Cha Giám học: Phêrô Lê Tấn Lợi
- Cha Quản lý: Phêrô Phạm Hữu Trí
2. Ban Giảng huấn (có 45 vị)
a. Các cha nội trú
01. Cha Cr. Hồ Bặc Xái Giám đốc - Thánh Kinh
02. Cha Gs. Nguyễn Hữu Cường Mục vụ giáo xứ-Giáo lý-Nhân bản
03. Cha Gs. Nguyễn Bá Long Linh hướng - Thần học Tu đức
04. Cha Pr. Lê Quang Phú Linh hướng - Thần học Cơ bản
05. Cha Gs. Trần Đình Thụy Phó Giám đốc - Triết học
06. Cha Vc. Võ Văn Thọ Thần học Tín lý - Triết Đông
07. Cha Em. Nguyễn Công Quận Linh hướng - Tu đức- Cầu nguyện
08. Cha Pr. Lê Tấn Lợi Giám học - Thánh Kinh
09. Cha Ga. Vũ Ngọc Khôi Linh hướng - Thần học Tu đức
10. Cha Dom. Hoàng Quốc Việt Triết học
11. Cha Gs. Lê Công Luận Thánh Kinh
12. Cha Pr. Phạm Hữu Trí Quản lý - Dẫn nhập Công Đồng - Anh văn
13. Cha Em. Nguyễn Thành Đô Thánh Kinh
14. Cha Gs. Trần Bình Trọng Triết học
b. Các cha ngoại trú thuộc Giáo phận Cần Thơ
01. Đức Cha St. Tri Bửu Thiên Đạo đức sinh học - Thần học Luân lý CB
02. Cha Mt. Hoàng Đình Ninh Tâm lý học
03. Cha Mt. Lê Ngọc Bửu Thần học Tín lý
04. Cha Ant. Vũ Văn Triết Giáo lý - Latinh
05. Cha Pr. Chu Quang Trịnh Thánh nhạc
06. Cha Ga. Trần Trọng Dung Giáo luật
07. Cha Gb. Nguyễn Tấn Hòa Triết học
08. Cha Ant. Nguyễn Phi Hùng Giáo sử
09. Cha Ant. Đặng Hữu Kha Thần học Tín lý
10. Cha Gs. Bùi Chí Cường Mục vụ giảng thuyết-Thánh nhạc
11. Cha Pr. Vũ Văn Hài Thần học Luân lý
12. Cha Pl. Lê Hoàng Thanh Lịch sử cứu độ, Thánh Mẫu học
13. Cha Pr. Nguyễn Thanh Hà Thần học cơ bản
c. Các cha ngoại trú thuộc Giáo phận Long Xuyên
01. Đức Cha Gs. Trần Văn Toản Truyền giáo học
02. Cha Pr. Nguyễn Tấn Khoa Xã hội học
03. Cha Pl. Lê Thành Đạo Thần học Tín lý
04. Cha Mi. Lê Xuân Tân Thần học Tín lý
05. Cha LG. Huỳnh Phước Lâm Giáo luật
06. Cha Pr. Phạm Minh Tâm Phụng vụ
07. Cha Pr. Nguyễn Đức Thắng Thần học Luân lý
08. Cha Gb. Nguyễn Văn Tuấn Thần học Luân lý
d. Các cha ngoại trú thuộc Giáo phận Vĩnh Long
01. Đức Cha Pr. Huỳnh Văn Hai Triết học
02. Cha Pl. Lưu Văn Kiệu Thánh Kinh
03. Cha Gs. Mai Quang Minh Thần học Tín lý
04. Cha Px. Nguyễn Văn Việt Sư phạm Giáo lý
05. Cha Mt. Nguyễn Thanh Hoàng Giáo lý
06. Cha Mic. Nguyễn Thế Bảo Thánh Kinh
07. Cha Pr. Nguyễn Kim Tùng Thần học Tín lý
e. Các cha ngoại trú thuộc các giáo phận khác
01. Cha Pr. Lê Văn Chính (Gp. Sài Gòn) Giáo phụ
02. Cha Pr. Phạm Bá Đương (Gp. Mỹ Tho) Giáo sử
03. Cha Pr. Lê Tấn Bảo (Gp. Mỹ Tho) Phụng vụ
III. CÁC VỊ GIÁM ĐỐC TIỀN NHIỆM
01. Cha Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn (1988 - 1993)
02. Cha Cha Đôminicô Nguyễn Thành Tính (1993 - 2004)
03. Carôlô Hồ Bặc Xái (2004 đến nay)
IV. ĐỊA CHỈ LIÊN LẠC
- Địa chỉ: Đại Chủng viện Thánh Quý
87/1 Võ Tánh, phường Lê Bình, quận Cái Răng, Thành phố Cần Thơ
- Số điện thoại của cha Giám đốc: 0913126154
- Email của cha Giám đốc: hobacxai@gmail.com
Đại Chủng viện Cần Thơ
Cập nhật ngày 20/11/2017
Cập nhật ngày 20/11/2017