VĂN KIỆN
VỀ TÌNH HUYNH ĐỆ NHÂN LOẠI
VÌ HÒA BÌNH THẾ GIỚI VÀ CHUNG SỐNG
Bản dịch của Văn phòng Hội đồng Giám mục Việt Nam
LỜI GIỚI THIỆU
Đức tin dẫn các
tín hữu đến chỗ nhìn thấy nơi người khác là người anh chị em cần được hỗ trợ và
được yêu thương. Qua niềm tin vào Thiên Chúa, Đấng đã tạo thành vũ trụ, các
loài thụ tạo và tất cả nhân loại bình đẳng do lòng thương xót của Ngài, các tín
hữu được kêu gọi bày tỏ tình huynh đệ nhân loại này bằng cách bảo vệ tạo thành
và toàn bộ vũ trụ, và hỗ trợ tất cả mọi người, đặc biệt là những người nghèo nhất
và những người thiếu thốn nhất.
Giá trị siêu việt
này được dùng làm điểm khởi đầu cho nhiều cuộc gặp gỡ với một bầu khí thân thiện
và huynh đệ, nơi chúng ta chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn và những vấn đề về
thế giới hiện đại của chúng ta. Chúng ta đã làm điều này bằng cách xem xét sự
tiến bộ khoa học và kỹ thuật, những thành tựu trị liệu, kỷ nguyên số, các
phương tiện truyền thông đại chúng và truyền thông. Chúng ta đã suy tư về mức độ
nghèo đói, xung đột và đau khổ của rất nhiều anh chị em ở những nơi khác nhau
trên thế giới như hậu quả của cuộc chạy đua vũ trang, bất công xã hội, tham
nhũng, bất bình đẳng, suy đồi đạo đức, khủng bố, phân biệt đối xử, cực đoan và
nhiều nguyên nhân khác.
Từ các cuộc thảo
luận huynh đệ và cởi mở của chúng ta, và từ cuộc gặp gỡ diễn tả niềm hy vọng
sâu sắc vào một tương lai tươi sáng cho tất cả nhân loại, ý tưởng về một Văn kiện
về Tình huynh đệ Nhân loại đã được hình thành.
Đây là một văn bản
đã được suy nghĩ trung thực và nghiêm túc để trở thành một tuyên bố chung của
những khát vọng tốt lành và chân thành. Đây là một văn kiện mời gọi tất cả những
người có niềm tin vào Thiên Chúa và niềm tin vào tình huynh đệ nhân loại liên kết
và cùng nhau làm việc, để có thể phục vụ như một hướng dẫn cho các thế hệ tương
lai nâng cao văn hóa tôn trọng lẫn nhau trong nhận thức về ân sủng thiêng liêng
tuyệt vời, làm cho tất cả mọi người trở thành anh chị em.
VĂN KIỆN
Nhân danh Thiên
Chúa, Đấng đã tạo ra tất cả loài người bình đẳng về quyền, nghĩa vụ và phẩm
giá, và đã kêu gọi họ sống với nhau như anh chị em để phủ đầy trái đất và làm
cho những giá trị của sự tốt lành, tình yêu và hòa bình được biết đến;
Nhân danh sự sống
con người vô tội mà Thiên Chúa đã cấm sát hại, khẳng định rằng bất cứ ai giết
chết một con người thì giống như một người giết chết cả nhân loại, và bất cứ ai
cứu một người cũng giống như một người cứu cả nhân loại;
Nhân danh người
nghèo, người nghèo khổ, người bị gạt ra bên lề xã hội và những người thiếu thốn
nhất mà Chúa đã truyền cho chúng ta giúp đỡ như một nghĩa vụ đòi hỏi tất cả mọi
người, đặc biệt là những người giàu có và có phương tiện;
Nhân danh trẻ mồ
côi, góa phụ, người tị nạn và những người bị lưu đày khỏi nhà và đất nước của họ;
nhân danh tất cả nạn nhân chiến tranh, đàn áp và bất công; nhân danh kẻ yếu,
người sống trong sợ hãi, tù binh chiến tranh và những người bị tra tấn ở bất kỳ
nơi nào trên thế giới, không có sự phân biệt;
Nhân danh những
người đã bị mất an ninh, hòa bình và khả thể chung sống, trở thành nạn nhân của
sự hủy diệt, thiên tai và chiến tranh; nhân danh tình huynh đệ nhân loại bao
trùm mọi người, liên kết họ lại và làm cho họ bình đẳng;
Nhân danh tình
huynh đệ này bị xé nát bởi các chính sách của chủ nghĩa cực đoan và chia rẽ, bởi
các hệ thống lợi nhuận không cùng hoặc bởi khuynh hướng ý thức hệ hận thù thao
túng các hành động và tương lai của những người nam và nữ;
Nhân danh tự do
mà Thiên Chúa đã ban cho nhân loại khi tạo dựng họ được tự do và phân biệt họ bằng
món quà này.
Nhân danh công lý
và lòng thương xót, nền tảng của sự thịnh vượng và viên đá góc của đức tin;
Nhân danh tất cả
những người thiện chí hiện diện ở mọi nơi trên thế giới;
Nhân danh Thiên
Chúa và mọi điều đã phát biểu cho đến nay; Al-Azhar al-Sharif và người Hồi giáo
Đông và Tây, cùng với Giáo hội Công giáo và Công giáo Đông phương và Tây
phương, tuyên bố việc chấp nhận văn hóa đối thoại như con đường; hợp tác với
nhau là quy tắc ứng xử; hiểu biết nhau là phương pháp và tiêu chuẩn.
Chúng tôi, những
người tin vào Chúa và tin vào cuộc gặp gỡ cuối cùng với Ngài và sự phán xét của
Ngài, trên nền tảng trách nhiệm tôn giáo và đạo đức của chúng tôi và thông qua
Văn kiện này, kêu gọi chính chúng tôi, các nhà lãnh đạo thế giới cũng như các
nhà thiết kế chính sách quốc tế và kinh tế thế giới, hãy làm việc hết sức cố gắng
để truyền bá văn hóa khoan dung và chung sống hòa bình; can thiệp sớm nhất để
ngăn chặn sự đổ máu người vô tội và chấm dứt chiến tranh, xung đột, hủy hoại
môi trường và sự suy giảm đạo đức và văn hóa mà thế giới hiện đang trải qua.
Chúng tôi kêu gọi
các nhà trí thức, triết gia, nhân vật tôn giáo, nghệ sĩ, chuyên gia truyền
thông và các nhà văn hóa ở mọi nơi trên thế giới, hãy khám phá lại các giá trị
của hòa bình, công lý, sự tốt lành, vẻ đẹp, tình huynh đệ nhân loại và cùng tồn
tại để khẳng định tầm quan trọng của những giá trị này như mỏ neo của sự cứu rỗi
cho tất cả mọi người, và để thúc đẩy những giá trị đó ở khắp mọi nơi.
Khởi đi từ sự xem
xét sâu sắc về thực tế hiện nay của chúng ta, định giá những thành công và liên
đới với sự đau khổ, những thảm họa và thiên tai của nó. Tuyên bố này tin chắc rằng
trong số những nguyên nhân quan trọng nhất của các cuộc khủng hoảng của thế giới
hiện đại là một lương tâm con người kém nhạy cảm, một sự xa cách với các giá trị
tôn giáo và chủ nghĩa cá nhân thịnh hành kèm theo triết học duy vật, thần thánh
hóa con người và coi những giá trị trần tục và vật chất như những nguyên lý tối
thượng và siêu việt.
Trong khi nhìn nhận
những bước tích cực của nền văn minh hiện đại của chúng ta trong các lĩnh vực
khoa học, công nghệ, y học, công nghiệp và phúc lợi, đặc biệt là ở các nước
phát triển, chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng, gắn liền với những tiến bộ lịch sử
tuyệt vời và có giá trị như thế, lại tồn tại cùng lúc sự suy đồi đạo đức ảnh hưởng
đến hành động quốc tế và suy yếu những giá trị tinh thần và trách nhiệm. Tất cả
những điều này góp phần tạo nên một cảm giác thất vọng, cô lập và tuyệt vọng
khiến nhiều người hoặc rơi vào vòng xoáy của chủ nghĩa vô thần, bất khả tri hay
cực đoan tôn giáo, hoặc rơi vào chủ nghĩa cực đoan mù quáng và cuồng tín, cuối
cùng khuyến khích các hình thức lệ thuộc và tự hủy hoại cá nhân hoặc tập thể.
Lịch sử cho thấy
chủ nghĩa cực đoan tôn giáo, chủ nghĩa cực đoan quốc gia và cả sự không khoan
dung đã tạo ra trên thế giới, ở Đông hoặc Tây, những gì có thể được gọi là dấu
hiệu của “chiến tranh thế giới thứ ba đang tiến hành bằng những trận chiến nhỏ”.
Ở một số nơi trên thế giới và trong nhiều hoàn cảnh bi thảm, những dấu hiệu này
đã bắt đầu rõ ràng một cách đau đớn, như trong những tình huống mà số lượng
chính xác của nạn nhân, góa phụ và trẻ mồ côi không được rõ. Ngoài ra, chúng ta
thấy, các khu vực khác chuẩn bị trở thành sân khấu của những xung đột mới, với
sự bùng nổ căng thẳng và thu tích vũ khí và đạn dược, và tất cả điều này trong
bối cảnh toàn cầu bị lu mờ bởi sự không chắc chắn, vỡ mộng, sợ hãi về tương lai
và bị kiểm soát bởi lợi ích kinh tế hẹp hòi.
Chúng tôi cũng khẳng
định rằng các cuộc khủng hoảng chính trị lớn, các tình huống bất công và thiếu
công bằng trong phân phối tài nguyên thiên nhiên - điều mà chỉ một nhóm thiểu số
giàu có được hưởng lợi, gây thiệt hại cho phần lớn các dân tộc trên trái đất -
đã tạo ra, và tiếp tục tạo ra vô số người nghèo, bệnh tật và người chết. Điều
này dẫn đến những cuộc khủng hoảng thảm khốc mà nhiều quốc gia khác nhau đã trở
thành nạn nhân, mặc dù tài nguyên thiên nhiên của họ và sự tháo vát của những
người trẻ tuổi đặc trưng cho các quốc gia này. Trước những khủng hoảng dẫn đến
cái chết của hàng triệu trẻ em như thế, - do nghèo đói - lại là một sự im lặng
không thể chấp nhận được ở cấp độ quốc tế.
Rõ ràng trong bối
cảnh này, làm thế nào gia đình vốn là hạt nhân cơ bản của xã hội và nhân loại,
có thể đóng vai trò thiết yếu trong việc đưa trẻ em vào thế giới, nuôi dạy
chúng, giáo dục chúng và cung cấp cho chúng sự huấn luyện đạo đức vững chắc và
an toàn trong nước. Tấn công cơ cấu gia đình, nhìn gia đình với sự khinh thường
hoặc nghi ngờ vai trò quan trọng của nó, là một trong những sự dữ đe dọa nhất
trong thời đại của chúng ta.
Chúng tôi cũng khẳng
định tầm quan trọng của việc thức tỉnh nhận thức tôn giáo và sự cần thiết phải
làm sống lại nhận thức này trong tâm hồn của các thế hệ mới, thông qua giáo dục
vững chắc và tuân thủ các giá trị đạo đức và những huấn giáo tôn giáo ngay thẳng.
Bằng cách này, chúng ta có thể đối mặt với những khuynh hướng cá nhân, ích kỷ,
mâu thuẫn và cũng giải quyết chủ nghĩa cực đoan và chủ nghĩa cực đoan mù quáng
dưới mọi hình thức và biểu hiện của nó.
Mục đích đầu tiên
và quan trọng nhất của các tôn giáo là tin vào Thiên Chúa, tôn vinh Ngài và mời
tất cả người nam và nữ tin rằng vũ trụ này tùy thuộc vào một vị Thiên Chúa Đấng
cai quản nó. Ngài là Đấng Tạo Hóa, Đấng đã hình thành chúng ta với sự khôn
ngoan thiêng liêng của Ngài và đã ban cho chúng ta món quà sự sống để bảo vệ
nó. Đó là một món quà mà không ai có quyền lấy đi, đe dọa hoặc thao túng để phù
hợp với chính mình. Thật vậy, mọi người phải bảo vệ món quà sự sống này từ lúc
bắt đầu cho đến khi kết thúc tự nhiên. Do đó, chúng tôi lên án tất cả những
hành vi đe dọa đến sự sống như diệt chủng, hành vi khủng bố, cưỡng bức di dời,
buôn người, phá thai và trợ tử. Chúng tôi cũng lên án các chính sách thúc đẩy
các thực hành này.
Hơn nữa, chúng
tôi kiên quyết tuyên bố rằng các tôn giáo không bao giờ được kích động chiến
tranh, thái độ thù hận, thù địch và cực đoan, cũng không được kích động bạo lực
hoặc đổ máu. Những thực tại bi thảm này là hậu quả của việc làm sai lệch những
giáo huấn tôn giáo. Chúng là kết quả của sự thao túng chính trị các tôn giáo và
từ những diễn giải của các nhóm tôn giáo, trong quá trình lịch sử, đã lợi dụng
sức mạnh của tình cảm tôn giáo trong tâm hồn của những người nam và nữ để thúc
đẩy họ hành động theo cách thế không liên quan gì đến chân lý tôn giáo. Điều
này được thực hiện nhằm đạt được các mục tiêu chính trị, kinh tế, thế giới và
thiển cận. Vì vậy chúng tôi kêu gọi tất cả các bên liên quan ngừng sử dụng các
tôn giáo để kích động hận thù, bạo lực, cực đoan và cuồng tín mù quáng, và kiềm
chế sử dụng tên của Thiên Chúa để biện minh cho các hành vi giết người, lưu
đày, khủng bố và áp bức. Chúng tôi yêu cầu điều này trên cơ sở niềm tin chung của
chúng ta vào Thiên Chúa, Đấng không tạo ra những người nam và nữ để bị giết hoặc
để đánh nhau, cũng không để bị tra tấn hoặc bị làm nhục trong cuộc sống và hoàn
cảnh của họ. Thiên Chúa, Đấng toàn năng, không cần phải được bảo vệ bởi bất cứ
ai và không muốn Danh của Ngài bị sử dụng để khủng bố người dân.
Văn kiện này, phù
hợp với các Tài liệu quốc tế trước đây đã nhấn mạnh tầm quan trọng về vai trò của
các tôn giáo trong việc xây dựng hòa bình thế giới, đề cao những điều sau đây:
Xác tín rằng những
giáo huấn đích thực của các tôn giáo mời chúng ta tiếp tục cắm rễ nơi các giá
trị của hòa bình; bảo vệ các giá trị của sự hiểu biết lẫn nhau, tình huynh đệ
nhân loại và chung sống hài hòa; thiết lập lại sự khôn ngoan, công bằng và tình
yêu; và đánh thức lại nhận thức tôn giáo trong giới trẻ để các thế hệ tương lai
có thể được bảo vệ khỏi lãnh vực tư duy duy vật và khỏi các chính sách nguy hiểm
của lòng tham không kiềm chế và sự thờ ơ dựa trên luật của sức mạnh chứ không dựa
trên sức mạnh của luật;
- Tự do là quyền
của mỗi người: mỗi cá nhân được hưởng tự do tín ngưỡng, suy nghĩ, biểu đạt và
hành động. Đa nguyên và sự đa dạng của các tôn giáo, màu da, giới tính, chủng tộc
và ngôn ngữ là do Thiên Chúa muốn theo sự khôn ngoan của Ngài, qua đó Ngài tạo
ra con người. Sự khôn ngoan thần linh này là nguồn gốc phát sinh quyền tự do
tín ngưỡng và tự do trong khác biệt. Do đó, việc mọi người buộc phải tuân thủ một
tôn giáo hoặc văn hóa nào đó nhất định phải bị từ chối, cũng như việc áp đặt lối
sống văn hóa mà người khác không chấp nhận;
- Công lý dựa
trên lòng thương xót là con đường phải theo để đạt được một cuộc sống xứng đáng
mà mỗi con người đều có quyền;
- Đối thoại, hiểu
biết và thúc đẩy rộng rãi văn hóa khoan dung, chấp nhận người khác và chung sống
hòa bình sẽ góp phần đáng kể vào việc làm giảm thiểu nhiều vấn đề kinh tế, xã hội,
chính trị và môi trường đè nặng lên một phần lớn nhân loại;
- Đối thoại giữa
các tín đồ có nghĩa là đến với nhau trong không gian rộng lớn của tinh thần, nhân
loại, các giá trị xã hội được chia sẻ và, từ đây, truyền tải những đức tính đạo
đức cao nhất mà các tôn giáo hướng tới. Nó cũng có nghĩa là tránh các cuộc
tranh luận không hiệu quả;
- Việc bảo vệ nơi
thờ cúng - các hội đường, nhà thờ và đền thờ Hồi giáo - là một nghĩa vụ được bảo
đảm bởi các tôn giáo, giá trị con người, luật pháp và các thỏa thuận quốc tế. Mọi
nỗ lực tấn công các nơi thờ cúng hoặc đe dọa nó bằng các cuộc tấn công, đánh
bom hoặc phá hủy, là một sự sai lệch khỏi các huấn giáo của các tôn giáo cũng
như một sự vi phạm rõ ràng luật pháp quốc tế;
- Chủ nghĩa khủng
bố là điều tệ hại và đe dọa an ninh của người dân, dù là ở phương Đông hay
phương Tây, miền Bắc hay miền Nam, và truyền bá sự hoảng loạn, khủng bố và bi
quan, nhưng điều này không phải do tôn giáo, ngay cả khi những kẻ khủng bố dùng
tôn giáo làm công cụ. Đúng hơn, đó là do sự tích lũy những diễn giải không
chính xác về các nội dung tôn giáo và do các chính sách liên quan đến đói
nghèo, bất công, áp bức và kiêu hãnh. Đây là lý do tại sao cần phải ngừng hỗ trợ
các phong trào khủng bố được thúc đẩy bằng tài chính, cung cấp vũ khí và chiến
lược và bằng cố gắng biện minh cho các phong trào này kể cả qua các phương tiện
truyền thông. Tất cả những điều này phải bị coi là tội phạm quốc tế đe dọa an
ninh và hòa bình thế giới. Chủ nghĩa khủng bố như vậy phải bị lên án dưới mọi
hình thức và biểu hiện của nó;
- Khái niệm quyền
công dân được đặt nền trên sự bình đẳng về quyền và nghĩa vụ, theo đó tất cả đều
được hưởng công lý. Do đó, điều quan trọng là phải thiết lập trong xã hội của
chúng ta khái niệm công dân đầy đủ và từ chối việc sử dụng cách phân biệt từ ngữ
“dân thiểu số” gây ra cảm giác cô lập và thấp kém. Sự lạm dụng của nó mở đường
cho sự thù địch và bất hòa; hủy bỏ bất cứ thành công nào và lấy đi quyền tôn
giáo và dân sự của một số công dân bị phân biệt đối xử;
- Quan hệ tốt giữa
Đông và Tây là điều cần thiết không thể chối cãi cho cả hai. Không được coi thường
quan hệ này, để mỗi bên có thể được làm giàu bởi nền văn hóa của bên kia thông
qua trao đổi và đối thoại hiệu quả. Phương Tây có thể khám phá ở phương Đông
phương thuốc cho những bệnh tật tâm linh và tôn giáo bị gây ra bởi một chủ
nghĩa duy vật thịnh hành. Và phương Đông có thể tìm thấy ở phương Tây nhiều yếu
tố có thể giúp giải thoát khỏi sự yếu kém, chia rẽ, xung đột và sự suy giảm
khoa học, kỹ thuật và văn hóa. Điều quan trọng là phải chú ý đến sự khác biệt về
tôn giáo, văn hóa và lịch sử là một thành phần quan trọng trong việc hình thành
tính cách, văn hóa và văn minh của phương Đông. Điều quan trọng tương tự là củng
cố sự ràng buộc của các quyền cơ bản của con người để giúp bảo đảm một cuộc sống
xứng đáng cho tất cả người nam và nữ của Đông và Tây, tránh nền chính trị theo
tiêu chuẩn kép;
- Đòi hỏi thiết yếu
là phải công nhận quyền của phụ nữ được giáo dục và làm việc, và công nhận quyền
tự do của họ để thực hiện các quyền chính trị của riêng họ. Hơn nữa, những nỗ lực
phải được thực hiện để giải phóng phụ nữ khỏi những điều kiện lịch sử và xã hội
đi ngược lại với các nguyên tắc của đức tin và nhân phẩm của họ. Cũng cần phải
bảo vệ phụ nữ khỏi bị khai thác tình dục và không bị đối xử như hàng hóa hoặc
như đồ vật giải trí hoặc lợi ích tài chính. Theo đó, phải chấm dứt tất cả những
hành vi vô nhân đạo và thô tục hạ thấp phẩm giá của phụ nữ. Phải nỗ lực để sửa
đổi những luật lệ ngăn cản phụ nữ được hưởng đầy đủ các quyền của họ;
- Việc bảo vệ các
quyền cơ bản của trẻ em được lớn lên trong môi trường gia đình, được dinh dưỡng,
giáo dục và hỗ trợ, là nhiệm vụ của gia đình và xã hội. Những nhiệm vụ như vậy
phải được bảo đảm và được bảo vệ để chúng không bị bỏ qua hoặc bị từ chối đối với
bất kỳ trẻ em nào ở bất cứ nơi nào trên thế giới. Tất cả những hành vi vi phạm
nhân phẩm và quyền của trẻ em phải bị tố cáo. Điều quan trọng không kém là phải
cảnh giác trước những nguy hiểm mà chúng phải đối mặt, đặc biệt là trong thế giới
kỹ thuật số, và coi như là một tội ác, việc buôn bán sự vô tội của chúng và tất
cả các vi phạm đến tuổi trẻ của chúng;
- Bảo vệ quyền của
người già, người yếu, người tàn tật và người bị áp bức là nghĩa vụ tôn giáo và
xã hội phải được bảo đảm và được bảo vệ thông qua luật pháp nghiêm ngặt và việc
thực hiện các thỏa thuận quốc tế có liên quan.
Hướng đến mục
đích này qua sự hợp tác lẫn nhau, Giáo hội Công giáo và Al-Azhar tuyên bố và
cam kết truyền đạt Văn kiện này đến các chính quyền, các nhà lãnh đạo có ảnh hưởng,
những người có tôn giáo trên toàn thế giới, các tổ chức khu vực và quốc tế
thích hợp, các tổ chức trong xã hội dân sự, các tổ chức tôn giáo và các nhà tư
tưởng hàng đầu. Chúng tôi cũng cam kết làm cho các nguyên tắc trong Tuyên bố
này được biết đến ở tất cả các cấp khu vực và quốc tế, đồng thời yêu cầu các
nguyên tắc này được chuyển thành các chính sách, quyết định, văn bản lập pháp,
các khóa học và tài liệu được lưu hành.
Al-Azhar và Giáo
hội Công giáo yêu cầu Văn kiện này trở thành đối tượng nghiên cứu và suy tư
trong tất cả các trường học, trường đại học và viện đào tạo, do đó giúp giáo dục
các thế hệ mới để mang lại sự tốt lành và hòa bình cho người khác, và là những
người bảo vệ mọi nơi về quyền lợi của những người bị áp bức và người nhỏ bé nhất
trong anh chị em chúng ta.
Tóm lại, nguyện vọng
của chúng tôi là:
Tuyên bố này mong
muốn tạo thành một lời mời hòa giải và tình huynh đệ giữa tất cả các tín hữu,
giữa các tín hữu và những người ngoại giáo, và giữa mọi người thiện chí;
Tuyên bố này mong
muốn là một lời kêu gọi đối với mọi lương tâm ngay thẳng từ chối bạo lực đáng
trách và chủ nghĩa cực đoan mù quáng; một lời kêu gọi đối với những người trân
trọng các giá trị của lòng khoan dung và tình huynh đệ được các tôn giáo thúc đẩy
và khuyến khích;
Tuyên ngôn này
làm chứng cho sự vĩ đại của đức tin vào Thiên Chúa kết hợp những tấm lòng bị
chia rẽ và nâng cao tâm hồn con người;
Tuyên bố này mong
muốn là một dấu hiệu của sự gần gũi giữa Đông và Tây, giữa Bắc và Nam, và giữa
tất cả những người tin rằng Thiên Chúa đã tạo ra chúng ta để hiểu biết nhau, hợp
tác với nhau và sống như anh chị em yêu thương nhau.
Đây là những gì
chúng tôi hy vọng và tìm cách đạt được với mục đích tìm kiếm một nền hòa bình
phổ quát mà tất cả mọi người có thể tận hưởng trong cuộc sống này.
Đức Thánh Cha Đại
Imam của Al-Azhar
Phanxicô Ahmad
Al-Tayyeb
WHĐ (11.7.2020)
Trích Tập san Hiệp Thông / HĐGM VN, số 113 (tháng 7 & 8 năm 2019)
