Sáng thứ Hai, ngày 19/5/2025, tại Điện Tông Tòa Vatican, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã tiếp kiến các vị đại diện của nhiều Giáo hội, cộng đồng Hội Thánh và các tôn giáo, quy tụ về Rome để tham dự Thánh lễ khai mạc sứ vụ Phêrô của ngài. Trong bầu khí huynh đệ và tôn trọng, Đức Thánh Cha đã tái khẳng định cam kết đối với sự hiệp nhất Kitô giáo và đối thoại liên tôn, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng những nhịp cầu nối và củng cố tính hiệp hành trong Giáo hội.
Đức Thánh Cha bày tỏ tình cảm huynh đệ đối với các vị lãnh đạo tôn giáo như Đức Thượng Phụ Đại kết Bartholomew, Đức Thượng Phụ Theophilus III, và Đức Thượng Phụ Mar Awa III, cảm ơn họ đã hiện diện và cầu nguyện trong Thánh lễ khai mạc sứ vụ của ngài. Trong bài diễn từ, Đức Thánh Cha nhắc lại di sản của Đức Giáo hoàng Phanxicô trong việc cổ võ tình huynh đệ phổ quát và đối thoại liên tôn, đồng thời nhấn mạnh rằng việc ngài được bầu chọn làm Giám mục Rome diễn ra vào một thời điểm lịch sử: kỷ niệm 1700 năm Công đồng Chung đầu tiên của Nicaea, một biến cố then chốt đối với sự hiệp nhất tín lý của các Kitô hữu.
Việc theo đuổi sự hiệp thông trọn vẹn và hữu hình giữa tất cả những ai tuyên xưng cùng một niềm tin vào Thiên Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần là một trong những trọng trách ưu tiên của tôi với tư cách là Giám mục Rome,” Đức Giáo hoàng Lêô XIV khẳng định, nhấn mạnh sự cần thiết phải cùng nhau làm việc để đạt tới sự hiệp nhất, dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.
Đức Thánh Cha cũng nhấn mạnh mối tương quan giữa tính hiệp hành và đại kết, khẳng định quyết tâm tiếp tục con đường mà vị tiền nhiệm của ngài đã khởi xướng trong việc cổ võ tinh thần hiệp hành nơi Giáo hội Công giáo và xây dựng những hình thức hợp tác đại kết mới.
Buổi gặp gỡ cũng có một thông điệp tri ân gửi đến những vị đại diện của các truyền thống tôn giáo khác, ghi nhận giá trị cao quý nơi sự hiện diện của họ trong hành trình kiếm tìm hòa bình và thiện ích chung. “Bây giờ là thời điểm của đối thoại và xây dựng những nhịp cầu nối,” Đức Thánh Cha tuyên bố, nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại liên tôn dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và tự do lương tâm.
Cuối cùng, Đức Thánh Cha Lêô XIV dành lời chào đặc biệt tới các vị đại diện Do Thái giáo và Hồi giáo, nhấn mạnh đến nguồn cội chung cũng như cam kết của các bên trong việc cổ võ hòa bình và tình huynh đệ. Cuộc gặp gỡ kết thúc với lời kêu gọi hiệp nhất và làm chứng tá cụ thể cho tình huynh đệ để xây dựng một thế giới công bình và hòa bình hơn.
Với hành động đầy ý nghĩa này, Đức Giáo hoàng Lêô XIV chính thức khai mạc sứ vụ Phêrô của ngài, mở lối cho sự hiệp nhất, đối thoại và sự cởi mở đối với mọi truyền thống tôn giáo, củng cố cam kết của Giáo hội đối với hòa bình và hòa giải toàn cầu.
Sau đây là diễn văn của Đức Thánh Cha với bản dịch Việt ngữ của Tri Khoan:
DIỄN VĂN CỦA ĐỨC THÁNH CHA LÊÔ XIV
GỬI ĐẾN NHỮNG VỊ ĐẠI DIỆN CỦA CÁC GIÁO HỘI, CÁC CỘNG ĐỒNG VÀ CÁC TÔN GIÁO KHÁC
Hội trường Clementine
Thứ Hai, 19/5/2025
Anh chị em thân mến,
Với niềm vui lớn lao, tôi xin gửi lời chào thân ái đến tất cả anh chị em, những vị đại diện của các Giáo hội và Cộng đồng Hội Thánh khác, cũng như của các tôn giáo khác, đã tham dự thánh lễ khai mạc sứ vụ của tôi với tư cách là Giám mục Rome và Người kế vị Thánh Phêrô. Tôi xin bày tỏ tình cảm huynh đệ với Đức Giáo chủ Bartholomew, Đức Thượng Phụ Theophilos III và Đức Thượng Phụ Mar Awa III, và tôi vô cùng biết ơn sự hiện diện và lời cầu nguyện của anh chị em, đó là niềm an ủi và khích lệ lớn lao đối với tôi.
Một trong những điểm nhấn mạnh mẽ trong triều đại Giáo hoàng của Đức Phanxicô là tình huynh đệ phổ quát. Về điểm này, Chúa Thánh Thần thực sự đã “thúc đẩy” ngài tiến bước mạnh mẽ trong các sáng kiến đã được khởi xướng từ các vị Giáo hoàng tiền nhiệm, đặc biệt là từ thời Thánh Gioan XXIII. Đức Giáo hoàng của Tông huấn Fratelli Tutti đã cổ võ cả con đường đại kết lẫn đối thoại liên tôn. Ngài đã thực hiện điều đó trước hết bằng cách nuôi dưỡng những mối tương quan giữa các cá nhân, theo cách không làm mất đi mối dây liên kết của Hội thánh, đặc điểm nhân văn trong cuộc gặp gỡ luôn được trân trọng. Xin Chúa giúp chúng ta biết trân trọng chứng tá của ngài!
Việc tôi được tuyển chọn diễn ra đúng vào năm kỷ niệm 1700 năm Công đồng chung đầu tiên tại Nicaea. Công đồng ấy đại diện cho một cột mốc trong việc xây dựng bản Kinh Tin Kính chung của tất cả các Giáo hội và Cộng đoàn Hội thánh. Khi chúng ta đang trên hành trình tái lập sự hiệp thông trọn vẹn giữa tất cả các Kitô hữu, chúng ta nhận biết rằng sự hiệp nhất này chỉ có thể là hiệp nhất trong đức tin. Là Giám mục của Rome, tôi coi một trong những ưu tiên của mình là tìm kiếm việc tái lập sự hiệp thông trọn vẹn và hữu hình giữa tất cả những ai tuyên xưng cùng một niềm tin nơi Thiên Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần.
Thật vậy, sự hiệp nhất luôn là một mối bận tâm không ngơi của tôi, như được thể hiện trong châm ngôn giám mục mà tôi đã chọn: In Illo uno unum – “trong Đấng Duy Nhất, chúng ta là một,” một câu nói của Thánh Augustinô thành Hippo, nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta cũng phải như vậy: cho dù chúng ta là nhiều người, thì “trong Đấng Duy Nhất — là Đức Kitô — chúng ta là một” (Enarr. in Ps., 127, 3). Hơn nữa, sự hiệp thông của chúng ta được thực hiện ở phạm vi chúng ta gặp gỡ nhau trong Chúa Giêsu. Chúng ta càng trung thành và vâng phục Người, chúng ta càng được hiệp nhất với nhau. Do đó, người Kitô hữu chúng ta tất cả được kêu gọi cầu nguyện và cùng nhau làm việc để đạt tới mục tiêu ấy, từng bước một, đó là và luôn là công việc của Chúa Thánh Thần.
Hơn nữa, tôi cũng ý thức rằng tính hiệp hành và đại kết có sự gắn bó mật thiết với nhau, vì vậy tôi xin bảo đảm với anh chị em về ý định của tôi trong việc tiếp tục cam kết như Đức Thánh Cha Phanxicô đã thực hiện, nhằm thúc đẩy bản chất hiệp hành của Giáo hội Công giáo và phát triển những hình thức mới và cụ thể cho tính hiệp hành trong các mối tương quan đại kết.
Hành trình chung của chúng ta có thể và phải được hiểu theo nghĩa rộng, như là sự tham gia của tất cả mọi người, trong tinh thần huynh đệ nhân loại mà tôi vừa đề cập ở trên. Bây giờ là thời điểm của đối thoại và xây dựng những nhịp cầu nối. Do đó, tôi rất vui mừng và biết ơn vì sự hiện diện của các vị đại diện của các truyền thống tôn giáo khác, những người cùng chia sẻ hành trình tìm kiếm Thiên Chúa và thánh ý của Người, luôn luôn và chỉ là ý muốn yêu thương và ban sự sống cho con người và cho mọi loài thụ tạo.
Anh chị em đã chứng kiến những nỗ lực đáng ghi nhận mà Đức Giáo hoàng Phanxicô đã thực hiện để thúc đẩy đối thoại liên tôn. Qua lời nói và hành động, ngài đã mở ra những lối đi mới để gặp gỡ, nhằm cổ võ “văn hóa đối thoại như con đường; sự cộng tác với nhau như quy tắc ứng xử; và sự hiểu biết lẫn nhau như phương pháp và chuẩn mực” (Tài liệu về Tình Huynh đệ Nhân loại vì Hòa bình Thế giới và Cùng chung sống, Abu Dhabi, 4 tháng 2, 2019). Tôi cảm ơn Bộ Đối thoại Liên tôn vì vai trò thiết yếu của Bộ trong công việc đầy kiên nhẫn này là khuyến khích những cuộc gặp gỡ và trao đổi cụ thể nhằm xây dựng các mối quan hệ dựa trên tình huynh đệ nhân loại.
Cách riêng, tôi xin gửi lời chào đến anh chị em Do Thái giáo và Hồi giáo của chúng ta. Do cội nguồn Do Thái của Kitô giáo, mọi Kitô hữu đều có một mối quan hệ đặc biệt với Do Thái giáo. Tuyên ngôn Nostra Aetate (số 4) nhấn mạnh sự cao quý của di sản thiêng liêng được chia sẻ giữa người Kitô hữu và Do Thái giáo, khuyến khích sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau. Đối thoại thần học giữa Kitô hữu và người Do Thái luôn giữ một vai trò quan trọng và gần gũi với trái tim tôi. Ngay cả trong những thời điểm khó khăn, đầy những xung đột và hiểu lầm như hiện nay, chúng ta vẫn cần phải tiếp tục động lực của cuộc đối thoại quý giá này.
Mối quan hệ giữa Giáo hội Công giáo và người Hồi giáo được đánh dấu bởi cam kết ngày càng sâu sắc đối với đối thoại và tình huynh đệ, được nuôi dưỡng bởi lòng quý trọng dành cho những anh chị em “thờ phượng Thiên Chúa duy nhất, hằng sống và hiện hữu, nhân từ và toàn năng, là Đấng tạo thành trời đất, Đấng cũng đã nói với nhân loại” (ibid., 3). Cách tiếp cận này, dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và tự do lương tâm, là nền tảng vững chắc để xây dựng những nhịp cầu giữa các cộng đồng của chúng ta.
Gửi đến tất cả anh chị em, các vị đại diện của những truyền thống tôn giáo khác, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn vì sự tham gia của anh chị em trong cuộc gặp gỡ hôm nay và vì đóng góp của anh chị em cho hòa bình. Trong một thế giới đầy những thương tích bởi bạo lực và xung đột, mỗi cộng đồng với đại diện ở đây đều mang lại những đóng góp riêng của mình: sự khôn ngoan, lòng trắc ẩn, và cam kết vì lợi ích của nhân loại và bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta. Tôi tin rằng nếu chúng ta đồng thuận, và thoát khỏi sự ràng buộc về ý thức hệ và chính trị, chúng ta có thể mạnh mẽ nói “không” với chiến tranh và nói “có” với hòa bình; “không” với chạy đua vũ trang và “có” với giải trừ quân bị; “không” với nền kinh tế làm cho các dân tộc và trái đất kiệt quệ, và “có” với sự phát triển toàn diện.
Chứng tá của tình huynh đệ giữa chúng ta, mà tôi hy vọng sẽ được thể hiện qua những cử chỉ cụ thể, chắc chắn sẽ góp phần xây dựng một thế giới hòa bình hơn, điều mà mọi người thiện chí đều ấp ủ trong lòng.
Các bạn thân mến, một lần nữa xin cảm ơn vì sự gần gũi của các bạn. Chúng ta hãy xin Chúa ban phúc lành trong lòng chúng ta: xin lòng nhân từ và sự khôn ngoan vô bờ của Người giúp chúng ta sống như con cái của Người và như anh chị em của nhau, để niềm hy vọng được lớn lên trên thế gian. Tôi chân thành tri ân các bạn.
Nguồn: daminhtamhiep.net
