WHĐ (26.10.2023) – Hôm 25.10, Đại hội thường lệ lần thứ XVI của Thượng Hội đồng Giám mục đã phê chuẩn Thư gửi Dân Chúa với tâm tình tạ ơn về trải nghiệm mà các tham dự viên đã trải qua, cũng như trình bày chi tiết công việc của Đại hội. Sau đây là nội dung Thư của Đại hội thường lệ lần thứ XVI của Thượng Hội đồng Giám mục gửi Dân Chúa:

THƯ CỦA ĐẠI HỘI THƯỜNG LỆ LẦN THỨ XVI
CỦA THƯỢNG HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC
GỬI DÂN CHÚA

Anh chị em thân mến,

Thượng Hội đồng Giám mục sắp kết thúc Khoá họp thứ nhất của Đại hội chung thường lệ lần thứ XVI, giờ đây chúng tôi muốn cùng với tất cả anh chị em tạ ơn Thiên Chúa về kinh nghiệm tốt đẹp và phong phú mà chúng tôi vừa trải qua. Chúng tôi đã sống thời gian hồng phúc này trong sự hiệp thông sâu xa với tất cả anh chị em. Chúng tôi đã được nâng đỡ nhờ những lời cầu nguyện của anh chị em, đang khi mang lấy những kỳ vọng, những vấn nạn, và cả những nỗi sợ hãi của anh chị em. Theo yêu cầu của Đức thánh cha Phanxicô, từ hai năm trước một tiến trình lắng nghe và phân định lâu dài đã được bắt đầu và mở ra cho toàn thể Dân Chúa, không loại trừ ai, để mọi người “cùng nhau bước đi” dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần, như các môn đệ thừa sai dấn thân theo Chúa Giêsu Kitô.

Khoá họp mà chúng tôi được quy tụ ở Rôma từ ngày 30 tháng 9 là một giai đoạn quan trọng trong tiến trình này. Về nhiều phương diện, đây là một trải nghiệm chưa từng có. Lần đầu tiên, theo lời mời của Đức thánh cha Phanxicô, những người nam cũng như nữ nhận được lời mời, nhờ bí tích Rửa tội, ngồi cùng bàn không chỉ để tham gia thảo luận, mà còn tham gia tiến trình bỏ phiếu của Đại hội Thượng Hội đồng Giám mục này. Trong tâm tình bổ sung cho nhau về ơn gọi, đặc sủng và thừa tác vụ, chúng tôi đã cùng nhau chăm chú lắng nghe Lời Chúa và kinh nghiệm của người khác. Với phương pháp đối thoại trong Thánh Thần, chúng tôi khiêm tốn chia sẻ sự giàu có và nghèo khó nơi các cộng đoàn của chúng ta từ khắp các Châu lục, cố gắng phân định những gì Chúa Thánh Thần muốn nói với Giáo hội ngày nay. Qua đó, chúng tôi cũng cảm nghiệm được tầm quan trọng của việc thúc đẩy trao đổi hỗ tương giữa truyền thống Latinh và các truyền thống Kitô giáo Đông phương. Ngoài ra, sự tham gia của các đại biểu anh em thuộc các Giáo hội và Cộng đoàn Giáo hội khác đã làm cho các cuộc thảo luận của chúng tôi thêm phong phú và sâu sắc.

Đại hội của chúng tôi diễn ra trong bối cảnh một thế giới đang khủng hoảng, nơi những vết thương và sự bất bình đẳng đáng xấu hổ như những âm thanh chát chúa vang động trong trái tim chúng tôi khiến cho công việc của chúng tôi trở nên hết sức nặng nề, nhất là đối với một số anh chị em trong chúng tôi đến từ những quốc gia đang diễn ra chiến tranh khốc liệt. Chúng tôi cầu nguyện cho các nạn nhân của bạo lực chết chóc, và không quên những người vì tình trạng nghèo khổ và phong hóa suy đồi bị đẩy vào con đường di cư đầy nguy hiểm. Chúng tôi bày tỏ tình liên đới và sự cam kết của chúng tôi với những người nam người nữ trên khắp thế giới đang nỗ lực xây dựng công lý và hòa bình.

Theo sự mời gọi của Đức Thánh Cha, chúng tôi đã dành một vị trí quan trọng cho việc thinh lặng để thúc đẩy việc trân trọng lắng nghe nhau và gia tăng ước muốn hiệp thông trong Chúa Thánh Thần. Trong buổi canh thức đại kết khai mạc Đại hội, chúng tôi cảm nghiệm được niềm khao khát hiệp nhất dâng cao khi lặng thầm chiêm ngắm Đức Kitô chịu đóng đinh. Thật vậy, thập giá là ngai toà duy nhất của Đấng, khi trao hiến mạng sống để cứu rỗi thế gian, đã phó thác các môn đệ của Người cho Chúa Cha, để “tất cả nên một” (Ga 17,21). Trong tình hiệp nhất kiên vững của niềm hy vọng mà sự Phục Sinh của Đức Kitô mang lại, chúng tôi phó thác cho Người ngôi nhà chung của chúng ta, nơi tiếng kêu gào của trái đất và tiếng than khóc của người nghèo ngày càng khẩn thiết vang lên: “Laudate Deum!” (“Hãy chúc tụng Thiên Chúa!”), như Đức giáo hoàng Phanxicô đã nhắc nhở chúng tôi ngay khi Đại hội bắt đầu.

Ngày này qua ngày khác, chúng tôi cảm nhận được lời kêu gọi cấp bách phải hoán cải về mục vụ và sứ vụ. Vì ơn gọi của Giáo hội là loan báo Tin Mừng không phải bằng cách quy về mình, nhưng bằng cách phục vụ tình yêu vô biên mà Thiên Chúa đã dành cho thế gian (x. Ga 3,16). Khi được hỏi về những kỳ vọng đối với Giáo hội nhân dịp Thượng Hội đồng này, những người vô gia cư sống gần Quảng trường Thánh Phêrô đã trả lời: “Tình yêu!”. Tình yêu này phải luôn là trái tim nồng cháy của Giáo hội, là tình yêu Ba Ngôi và Thánh Thể, như Đức thánh cha đã nhắc nhở vào ngày 15 tháng 10, khi Đại hội đã đi được nửa chặng đường, bằng cách gợi lên sứ điệp của Thánh nữ Têrêsa Hài đồng Giêsu. Chính tâm tình “tín thác” mang lại cho chúng tôi thái độ táo bạo và sự tự do nội tâm như chúng tôi đã trải nghiệm, khiến chúng tôi không ngần ngại bày tỏ những điểm đồng nhất, những khác biệt, những ước muốn và những thắc mắc của mình một cách tự do và khiêm tốn.

Còn bây giờ thì sao? Chúng tôi hy vọng rằng khoảng thời gian từ nay cho đến Khoá họp thứ hai vào tháng 10 năm 2024 sẽ cho phép mọi người tham gia một cách cụ thể vào tính năng động của sự hiệp thông truyền giáo được biểu thị bằng từ “Synod”. Đây không phải là chuyện ý thức hệ, mà là một trải nghiệm bắt nguồn từ Truyền thống Tông đồ. Như Đức thánh cha đã nhắc nhở khi khai mạc tiến trình này: “các từ ‘hiệp thông’ và ‘sứ vụ’ có thể có nguy cơ còn hơi trừu tượng, trừ khi chúng ta trau dồi lối thực hành mang tính Hội Thánh thể hiện nét cụ thể của hiệp hành (…) bằng cách khuyến khích mỗi người và tất cả mọi người thực sự tham gia” (9/10/2021). Thách đố và vấn đề thì có rất nhiều: Bản tường trình tổng hợp của Khoá họp thứ nhất sẽ nêu rõ những điểm đồng thuận mà chúng tôi đã đạt được, lưu ý những vấn đề còn bỏ ngỏ và cho biết chúng tôi sẽ tiếp tục công việc như thế nào.

Để tiến triển trong việc phân định, Giáo hội nhất thiết phải lắng nghe mọi người, khởi đi từ những người nghèo nhất. Điều này đòi hỏi từ phía Giáo hội một lộ trình hoán cải và cũng là lộ trình ngợi khen: “Lạy Cha là Chúa Tể trời đất, con xin ngợi khen Cha, vì Cha đã giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết những điều này, nhưng lại mặc khải cho những người bé mọn” (Lc 10,21)! Đó là lắng nghe những người không có quyền lên tiếng trong xã hội hoặc những người cảm thấy bị loại trừ, thậm chí bởi Giáo hội. Đó là lắng nghe những nạn nhân của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc dưới mọi hình thức – đặc biệt, ở một số khu vực là lắng nghe những dân bản địa mà nền văn hóa của họ bị khinh miệt. Trên hết, trong tinh thần hoán cải, Giáo hội thời đại chúng ta có nhiệm vụ lắng nghe những người từng là nạn nhân của sự lạm dụng do các chi thể trong thân thể Giáo hội gây ra, đồng thời đưa ra một cam kết cụ thể và mang tính cơ cấu để bảo đảm rằng điều này không tái diễn nữa.

Giáo hội cũng cần lắng nghe giáo dân, nam cũng như nữ, vì tất cả đều được kêu gọi nên thánh nhờ ơn gọi của Phép Rửa: lắng nghe chứng tá của các giáo lý viên, mà trong nhiều hoàn cảnh là những người đầu tiên loan báo Tin Mừng; lắng nghe nét đơn sơ và sinh động của trẻ em; lòng nhiệt thành của người trẻ, những thắc mắc và yêu cầu của họ; lắng nghe những ước mơ, sự khôn ngoan và ký ức của người cao tuổi. Giáo hội cần lắng nghe các gia đình, những mối bận tâm của họ về giáo dục, và chứng tá Kitô giáo họ đã cống hiến trong thế giới ngày nay. Giáo hội cần đón nhận tiếng nói của những người mong muốn được tham gia vào các thừa tác vụ giáo dân hoặc vào các thiết chế phân định và đưa ra quyết định.

Để tiến xa hơn trong việc phân định hiệp hành, Giáo hội đặc biệt cần thu thập nhiều hơn nữa những lời chia sẻ và kinh nghiệm của các thừa tác viên có chức thánh: các linh mục, những cộng tác viên hàng đầu của các giám mục, những người mà thừa tác vụ bí tích của họ là điều thiết yếu dưỡng nuôi toàn thân thể; các phó tế, là những người, qua tác vụ của mình, thể hiện mối quan tâm của toàn thể Giáo hội trong việc phục vụ những người dễ bị tổn thương nhất. Giáo hội cũng cần để cho mình được chất vấn bởi tiếng nói ngôn sứ của đời sống thánh hiến, là người lính canh luôn tỉnh thức trước lời mời gọi của Thánh Thần. Giáo hội cũng cần phải chú ý đến tất cả những người không cùng chia sẻ đức tin với mình, nhưng đang tìm kiếm sự thật, và trong họ, Thánh Thần, Đấng “ban cho mọi người khả năng tham dự vào mầu nhiệm Phục sinh ” (Gaudium et Spes 22), cũng hiện diện và hoạt động.

“Thế giới mà chúng ta đang sống, thế giới mà chúng ta được mời gọi yêu thương và phục vụ ngay giữa những mâu thuẫn của nó, đòi hỏi Giáo hội phải hiệp lực hơn nữa trong mọi lĩnh vực sứ mạng của mình. Chính lộ trình hiệp hành này là lộ trình mà Thiên Chúa mong đợi nơi Giáo hội của thiên niên kỷ thứ ba” (Đức thánh cha Phanxicô, 17/10/2015). Chúng ta đừng sợ đáp lại lời kêu gọi này. Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ Giáo hội, là người đầu tiên lên đường, sẽ đồng hành với chúng ta trong cuộc hành hương. Trong niềm vui cũng như nỗi buồn, Mẹ chỉ cho chúng ta thấy Con của Mẹ và mời gọi chúng ta tín thác. Còn Chúa Giêsu, chính Người là niềm hy vọng duy nhất của chúng ta!

Thành Vatican, ngày 25 tháng 10 năm 2023

Ban dịch thuật HĐGM chuyển ngữ

(Cập nhật lúc 09h15 ngày 28.10.2023)