THÁNH CATARINA SIENA:
BA BÀI HỌC DÀNH CHO KITÔ HỮU HIỆN ĐẠI

Theresa Civantos Barber

WHĐ (27.4.2023) – Trải qua cuộc đời 33 năm trong thời kỳ hỗn loạn của cuộc Ly giáo vĩ đại ở phương Tây, Thánh Catarina thành Siena ((1347 – 1380) đã đứng lên bênh vực sự thật và trở thành tiếng nói mạnh mẽ của Giáo hội, là ánh sáng chiếu rọi vào một trong những thời kỳ đen tối nhất, hỗn loạn nhất của lịch sử Kitô giáo.

Thật vậy, đã hơn 600 năm kể từ khi thánh nữ qua đời, nhưng sự nhiệt tâm và thánh thiện của ngài luôn trường tồn với thời gian. Những câu chuyện về cuộc đời thánh nữ để lại một số bài học có thể áp dụng cho chúng ta, những Kitô hữu ngày nay.

1. Catarina, một người phụ nữ can đảm làm chứng cho sự thật trong thời điểm xung đột

Nếu cho rằng chính trị thời hiện đại gây chia rẽ và nguy hiểm, thì có lẽ chúng ta nên nhìn vào Siena những năm 1300! Khi mà các quận chúa, phe phái tham chiến đã xé nát bán đảo Ý, và hầu hết những người nắm quyền đều bị lôi kéo vào những cuộc tranh chấp tương tàn.

Trong bối cảnh đó, cuộc đời thánh thiện của Thánh Catarina càng tỏa sáng rực rỡ hơn. Dong duổi khắp nơi, như một “tiếng kêu trong sa mạc”, Thánh nữ kêu gọi thiết lập lại hòa bình cho những vùng đang gặp chiến tranh, và mời gọi sự khiêm tốn phục vụ nơi những người nắm giữ quyền bính.

Là người hiếm hoi ủng hộ chân lý của Đức Kitô, nỗ lực nói lên sự thật và truyền bá sứ điệp của Đức Kitô đã giúp Catarina được nhiều người biết đến. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đáp ứng khát vọng thuộc trọn về Thiên Chúa của ngài. Chẳng hạn, năm 1378, Đức giáo hoàng Gregory cử Catarina đến Florence để thương lượng hầu vãn hồi hòa bình sau khi thành phố này gây chiến với Tòa thánh:

Thật không may, qua thái độ bè phái của các cộng sự ở Florentine của mình, Catarina đã bị liên lụy vào chính trị nội bộ của thành phố, và trong một cuộc đụng độ hỗn loạn công khai, người ta đã nỗ lực và cứu thoát ngài khỏi vòng vây của những người hiếu chiến. Nhưng, Catarina đã thất vọng cay đắng về sự trốn thoát của mình, nhìn nhận rằng, chính tội lỗi của mình đã tước đi bông hồng đỏ của sự tử đạo.

Phản ứng của Catarina khi được thoát chết, có lẽ không phải là cách mà hầu hết chúng ta sẽ phản ứng! Dù thế, chúng ta vẫn có thể học được rất nhiều điều từ sự can đảm của thánh nữ.

Thánh Catarina đã không sợ đứng lên đấu tranh cho hòa bình, cho lòng thương xót, cho đức ái đích thực. Chắc chắn, chứng tá kiên trung của ngài đối với Tin Mừng không phải lúc nào cũng được người khác yêu mến! Nhưng không có sự chống đối và vu khống nào mà Catarina phải đối diện có thể ngăn cản ngài thực thi bổn phận của mình với tư cách là một Kitô hữu.

2. Catarina, bảo vệ ơn gọi mà Thiên Chúa dành cho mình, ngay cả khi phải đối diện với áp lực nặng nề

Trong suốt cuộc đời, để sống trọn vẹn cho tình yêu Thiên Chúa, Thánh Catarina gặp khó khăn đến từ nhiều phía. Một ví dụ điển hình là sự khó khăn đến từ chính cha mẹ của mình:

Năm 16 tuổi, Bonaventura, người chị gái của Catarina qua đời, để lại người chồng góa bụa. Cha mẹ của Catarina đề nghị anh kết hôn với Catarina để thay thế, nhưng vì đã đoan hứa dành trọn cuộc đời cho Chúa Giêsu, Catarina phản đối điều này. Do đó, Catarina bắt đầu nhịn ăn và thậm chí cắt phăng mái tóc óng ả, để làm cho mình bớt đi vẻ xinh đẹp quyến rũ. Cha mẹ Catarina đã cố gắng chống lại động thái tránh né kết hôn này, nhưng họ đã không thành công.

Vào thời đó, việc một người phụ nữ kết hôn với người góa vợ của chị em gái mình là một thông lệ. Việc Catarina kiên quyết không vâng lời cha mẹ trong vấn đề này hẳn có vẻ như là một sự cố chấp có chủ đích. Nhưng Catarina biết rằng Thiên Chúa có kế hoạch khác cho mình, và ngay cả tình hiếu thảo cũng không làm cho Catarina quay lưng lại với ý muốn của Thiên Chúa.

Ngày nay chúng ta nghe nhiều về việc “lắng nghe tiếng nói nội tâm”. Nếu “tiếng nói nội tâm” này là “tiếng nói êm dịu, nhỏ nhẹ” của Thiên Chúa phán trong lương tâm của chúng ta, thì chúng ta nên tuân theo, bất kể những trở ngại, thách đố luôn có đó.

Thánh Catarina cẩn thận phân định ý muốn của Thiên Chúa dành cho mình và rồi kiên trì thi hành. Quyết tâm vâng theo tiếng gọi của Thiên Chúa, ngay cả khi đối diện với những áp lực của thế gian, là một tấm gương cho tất cả chúng ta.

3. Catarina, phục vụ vương quốc của Thiên Chúa, dưới đất cũng như trên trời

Chúng ta thường dễ dàng tự nhủ rằng: cố gắng chịu đựng hoặc gạt bỏ những thử thách hiện tại trong cuộc sống trần thế này, với sự đảm bảo rằng “Mọi chuyện sẽ ổn ở kiếp sau”. Nhưng Thánh Catarina hoàn toàn không áp dụng phương thế này, trái lại, ngài không chỉ cống hiến hết mình để phục vụ người nghèo, người đau bệnh mà còn tham gia rất nhiều vào những hoạt động chính trị dân sự và giáo hội đương thời. Thật vậy, Thánh nữ:

chăm sóc bệnh nhân, đặc biệt là những người mắc những căn bệnh lở loét, dễ lây nhiễm, và đáng sợ nhất; đi khắp nơi để phục vụ người nghèo; và tận tâm thăm viếng, khuyên nhủ để hoán cải tội nhân… Catarina cũng viết nhiều thư cho những người nam, nữ trong mọi hoàn cảnh sống; trao đổi thư từ với các quận chúa và những người nắm giữ quyền lực của Ý; được các vị giáo hoàng hỏi ý kiến ​​về những vấn đề của Giáo hội. Đồng thời, ngài cũng dấn thân vào việc chữa lành những vết thương của quê hương bằng cách ngăn chặn sự bùng nổ cuộc nội chiến và những thiệt hại của óc bè phái.

Chính việc cầu nguyện và suy niệm đã tiếp thêm sinh lực và hướng dẫn những nỗ lực của Catarina. Thánh nữ là một mẫu gương sống động về sự kết hợp giữa “đức tin và việc làm” mà Thánh Giacôbê đã viết: “Thật thế, một thân xác không hơi thở là một xác chết, cũng vậy, đức tin không có hành động là đức tin chết” (Gc 2, 26).

***

Chỉ với đôi nét rất nhỏ của một cuộc đời vĩ đại, Thánh Catarina nhắc chúng ta rằng, là Kitô hữu, trong bất cứ hoàn cảnh nào, chúng ta đều được mời gọi và có bổn phận xây dựng công lý và hòa bình trong thực tế cuộc sống.

Với tình yêu Thiên Chúa sâu xa, Thánh nữ đã cân bằng sự thánh thiện, sự kết hợp thiêng liêng với Thiên Chúa với những nỗ lực cụ thể và tích cực để bảo vệ sự hiệp nhất của Giáo hội, cổ võ cuộc sống hoà bình, dấn thân để giúp con người sống xứng với nhân phẩm hơn,…. Tất cả, như một cách để nếm trải hạnh phúc của Vương quốc vĩnh cửu ngay trên trần gian này.

Nt. Anna Ngọc Diệp, OP
Dòng Đa Minh Thánh Tâm
Chuyển ngữ từ: aleteia.org (29. 4. 2021)