Tại Pháp trước đây nhiều thập niên và tại Việt Nam ngày nay, sự tổn hại về giá trị của đời sống gia đình và sự bền vững của đời sống hôn nhân, nhất là hôn nhân Công giáo, đang tạo ra những lo lắng cho chính Giáo hội và cách đặc biệt về tính Bí tích của hôn nhân. Sự bền vững của đời sống hôn nhân gia đình được tính bằng thời gian khi mà chúng ta đang phải đối diện và chứng kiến rất nhiều những gia đình và gia đình kitô hữu trẻ bị đổ vỡ. Và chúng ta muốn tìm phương thức chữa trị cho tình trạng này.
Để góp phần giúp các cặp hôn nhân tìm lại giá trị và ý nghĩa của chính đời sống của mình, Cộng đoàn Công giáo Pháp tại Saigon muốn giới thiệu một chương trình thực hành liên quan đến việc hun đúc đời sống hôn nhân nói chung và hôn nhân Công giáo nói riêng, dưới tên gọi “Parcours Alpha couple”.
1. Lịch sử hình thành
“Les Parcours Alpha” hay “Alpha couple”, xuất hiện theo sáng kiến của Charles Marnham, cha sở nhà thờ Chúa Ba Ngôi ở Brompton, Anh Quốc, thuộc Giáo hội Anh Giáo,vào năm 1977.
Lo lắng trước sự xuống cấp của niềm tin nơi các tín hữu và nhất là trong các gia đình Kitô giáo, Charles Marnham đã công bố phương cách “Parcours Alpha” này với hy vọng vực dậy niềm tin của giáo dân, nhất là trong đời sống gia đình. Sự khởi đầu này đã tạo nên những chú ý và thu hút nhiều tham dự viên. Từ nhà thờ Anh Giáo này, một hình thức “Alpha couple”đã lan truyền qua các nhà thờ Công giáo. Theo thống kê năm 2009, trải dài trên những lục địa khác nhau là 41000 cộng đoàn theo hình thức tổ chức này và thu hút được 13 triệu người tham dự. Hiện tại con số tham dự viên là 17 triệu người[1].
2. Mục đích
Như đã nói, chương trình “Parcours Alpha couple” nhằm cung cấp những phương tiện cho phép cặp vợ chồng đối diện với nhiều vấn đề khác nhau đang xảy ra trong đời sống thường nhật của đời sống hôn nhân; giúp những người tham dự khám phá niềm tin Kitô giáo và những giá trị của đời sống con người. Kế đến, nó được mở rộng như một sự đồng hành thiêng liêng nhằm giúp trước hết cho những cặp vợ chồng sống xa Giáo hội, mất cảm thức đức tin tìm lại ý nghĩa giá trị đức tin. Cuối cùng, chương trình nhằm hun đúc lại lửa yêu thương và lòng nhiệt thành tình yêu đối với những cặp hôn nhân hoặc đã có thâm niên trong đời sống gia đình hay vừa bước vào mà đang bị nguội lạnh và khủng hoảng; và dĩ nhiên nó cũng là một chuẩn bị căn bản cho những bạn trẻ chuẩn bị sống đời sống mới này.
Việc tham dự vào những nhóm “Alpha couple” này không đòi hỏi một sự đoan hứa bắt buộc. Bởi vì, đón tiếp mỗi người cách vô điều kiện là trọng tâm của chương trình. Và vì thế, tất cả được mời gọi “hãy đến như bạn là: venez comme vous êtes”.
Như vậy, có 3 mục đích chính được đề ra trong chương trình:
- “Làm thế nào để mối tương quan vợ chồng được tốt hơn?
- Làm thế nào để hai người hiểu nhau và yêu thương nhau hơn?
- Và làm thể nào để sắp xếp những thời gian mang lại giá trị cho đời sống?”
3. Nơi chốn và tiến trình
Các hình thức “Alpha couple” này đã và đang được thực hiện tại Pháp trong khoảng 700 nơi chốn khác nhau: trong quán cà phê, công viên, nhà riêng và trong các nhà giáo xứ.
Chương trình được điều khiển bởi chính những anh chị em giáo dân và những cặp vợ chồng tham dự. Kéo dài trong 7 buổi tối gặp gỡ chung quanh bàn ăn diện đối diện của từng cặp cặp vợ chồng tham dự. Mỗi buổi gặp kéo dài trong 2 tiếng và do một cặp vợ chồng điều khiển theo cách thức của chính họ. Trung bình 2 buổi tối trong một tuần.
Được dựa trên căn bản Tin mừng, nội dung của những buổi gặp gỡ cho phép nói về đời sống gia đình, về đời sống thiêng liêng; cũng như khám phá và tái khám phá những căn bản của đời sống gia đình và đời sống thiêng liêng Kitô giáo. Trong một bầu khí thân mật mang tính “agape”, những câu hỏi liên quan đến đời sống gia đình; về yếu tố tâm lý, ý nghĩa và giá trị của đời sống được nêu ra cách tự do và kính trọng. Hẳn nhiên là không có vùng cấm.
Những bàn ăn được chuẩn bị cho hai người trong bầu khí thân mật, nhưng khoảng cách đủ xa để không ai nghe được những chia sẻ
giữa bàn này với bàn khác. Mỗi cá nhân được mời gọi có một khoảng thời gian suy nghĩ ngắn trước khi bước vào bàn ăn và trao đổi với người chồng/vợ của mình.
Sau bữa ăn, một câu hỏi khác được đề nghị và mọi người sẽ tập trung trao đổi trong những nhóm nhỏ trong thời gian nhất định để lắng nghe kinh nghiệm của người này hay người khác về vấn đề liên quan.
Buổi gặp gỡ luôn kết thúc bằng một thời gian tĩnh lặng và cầu nguyện chung: tạ ơn Chúa và xin ơn chở che. Những người không tôn giáo thì được mời gọi suy niệm trong thinh lặng về những gì họ đã trao đổi.
Buổi gặp gỡ kế tiếp, mỗi cặp vợ chồng được mời gọi đánh dấu cả những điều tích cực và những điều tiêu cực rút ra từ lần trao đổi trước; họ được mời gọi trao đổi với nhau về những gì họ đã suy nghĩ và khám phá từ lần trao đổi trước và cả những vấn đề cần được trao đổi thêm.
Điểm nhấn của chương trình được nhận biết qua các hạn từ:
Communication- Conflits – Rire – Echanger - S’écouter – Belle famille- Se retrouver.
Nội dung đề tài cho các buổi gặp gỡ này thì phong phú và những người tổ chức có thể trao đổi với những tham dự viên về đề tài và mỗi cặp vợ chồng chịu trách nhiệm điều hành một buổi với một đề tài cố định đã được đề nghị. Một chuỗi đề tài mẫu cho 7 buổi gặp gỡ có thể được thấy như sau:
- Trình bày những nền tảng căn bản
- Nghệ thuật giao tiếp
- Giải quyết những bất đồng
- Sức mạnh của tha thứ
- Sự ảnh hưởng của gia đình
- Niềm vui trong đời sống tính dục vợ chồng
- Đón nhận và trao ban tình yêu trong đời sống hôn nhân.
4. “Parcours Alpha couple” tại Việt Nam và chứng từ
Chương trình “Alpha couple” bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam khoảng năm 2012, do một cặp vợ chồng trẻ Việt-Pháp điều khiển bằng tiếng Pháp - Anh và thu hút được một số cặp vợ chồng trẻ trong đó có cả những bạn trẻ Việt Nam. Hiện tại, chương trình được thực hiện bằng tiếng Pháp và do một cặp vợ chồng người Pháp chịu trách nhiệm chính trong việc tổ chức.
Cũng như bao nhiêu cặp vợ chồng khác, trong khối cộng đoàn công giáo Pháp ngữ cũng có những cặp vợ chồng gặp những khó khăn trong tương quan đời sống. Chính vì thế, chương trình này đã giúp khơi mở và thúc đẩy tìm lại giá trị của đời sống hôn nhân gia đình của họ. Từ năm 2014 đến nay chương trình đã quy tụ 31 cặp vợ chồng. Và kết quả mang lại thật là tốt đẹp. Dưới đây là một vài lời chứng:
- “Chúng tôi đã trở lại tình yêu thuở ban đầu”.
- “Thật may, khi chúng tôi tham dự vào chương trình này! Nó cho phép chúng tôi biểu lộ những vấn đề mà chúng tôi đã chẳng có thể nói bên ngoài”.
- “Chúng tôi chẳng có thời gian để nói chuyện với nhau cách nghiêm túc, và vì thế chương trình này đã cứu vớt chúng tôi qua những buổi tối đặc biệt này”.
- “Quả thực, chúng tôi đã hiểu nhau nhiều hơn nữa”.
- “Thật là hữu ích khi tham dự chương trình này. Mong rằng, những cặp vợ chồng khác có thể tham gia”.
- “Chúng tôi mong rằng, 7 buổi tối này sẽ chẳng bao giờ kết thúc”.
Tạm kết
Nếu chúng ta luôn khẳng định rằng:
“Ở tình trạng tốt nhất của hôn nhân, gia đình chính là trường học dạy yêu thương, công bằng, lòng trắc ẩn, sự thứ tha, sự tương
kính, đức kiên nhẫn và đức khiêm tốn giữa lòng một thế giới tối tăm bởi thói ích kỷ và những xung đột. […] Gia đình dạy chúng ta biết cách sống làm người. Tuy nhiên, nhiều cám dỗ cứ xuất hiện nhằm dụ dỗ chúng ta quên đi rằng người nam và người nữ được tạo dựng nên để sống giao ước và hiệp thông với nhau”[2].
Chương trình “Alpha couple” không chỉ là một hình thức giúp khơi vực lại ý nghĩa của đời sống gia đình và hôn nhân nói chung, nhưng đây cũng là một cách thức truyền giáo trong Giáo hội, nhờ đó, giúp củng cố niềm tin và tình yêu gia đình của những cặp hôn nhân đang bị xóa mòn vì những khó khăn của đời sống hiện đại.
Linh mục Giuse Nguyễn Văn Hiển, OP Viết theo Marie-aure de Cha Mpeaux
Phụ trách nhóm “Parcours Alpha couple” của Cộng đoàn Công Giáo Pháp tại Saigon
Trích Bản tin Hiệp Thông / HĐGMVN, Số 113 (Tháng 7 & 8 năm 2019)
[1] Theo https://www.la-croix.com/Archives/2009-09-19/Les-parcours-Alpha-_NP_-2009-09-19-353791. Cũng xem trong: https://www.parcoursalpha.fr/couple
[2] Hội Đồng Tòa Thánh về Gia đình và Tổng Giáo phận Philadelphia, Rực sáng ngọn lửa tình yêu gia đình. Toát yếu Giáo lý Đại hội Gia đình thế giới Philadelphia 2015. Bài số 7: “Ánh sáng trong một thế giới tối tăm”. Bản dịchcủa Ban Thư ký UBMV Gia Đình Việt Nam, Nxb. Tôn giáo, 2015, tr. 84. Xem thêm trong chương thứ 8 của Tông huấn Amoris laetitia của Đức Giáo hoàng Phanxicô nói về việc “Đồng hành, phân định và thích nghi” khi đối diện với những khó khăn của đời sống gia đình.