THỨ SÁU TUẦN THÁNH
SUY NIỆM ĐÀNG THÁNH GIÁ VỚI ĐỨC THÁNH CHA
THỨ SÁU, NGÀY 18.04.2014
Giống như năm ngoái và theo vết
các vị tiền nhiệm, lúc quá 9 giờ tối thứ sáu Tuần Thánh 18-4-2014, ĐTC Phanxicô
sẽ chủ sự buổi đi đàng Thánh Giá trọng thể tại Hý trường Colosseo ở Roma, nơi
đã có nhiều tín hữu Kitô chịu khổ hình vì đức tin.
Tham dự buổi Buổi đi đàng thánh
giá này sẽ có hàng chục ngàn tín hữu hiện diện không kể hàng trăm triệu khán
thính giả trên thế giới tham dự qua truyền hình.
Bài suy niệm cho buổi đi đàng
thánh giá năm nay do Đức Cha Giancarlo Bregantini, TGM giáo phận Campobasso ở
miền nam Italia biên soạn. Năm nay ngài 66 tuổi (1948), thuộc dòng các dấu
thánh Chúa Giêsu (CSS) và nổi tiếng về lập trường quyết liệt chống các tổ chức
bất lương mafia. Qua 14 chặng đàng thánh giá, Đức TGM Brigantini đề nghị một
suy tư về những đề tài khác nhau liên quan đến thực tại ngày nay, đặc biệt là ở
miền nam Italia, với cuộc khủng hoảng kinh tế kéo theo những hậu quả trầm trọng
về mặt xã hội, như nạn thất nghiệp, cho vay ăn lời “cắt cổ”. Đức TGM cũng nhắc
đến thảm trạng những người tị nạn, ma túy, rượu chè, và bao nhiêu người bị ung
thư bì các chất độc phế thải chôn trong lòng đất; tình trạng các nhà tù đông
nghẹt, nạn bàn giấy và nền tư pháp chậm như rùa, nạn tra tấn ở nhiều nơi trên
thế giới, nạn bạo hành chống phụ nữ.Sau đây là bản dịch bài suy niệm của Đức
TGM Brigantin do Đức Anh OP (1-6), Mai Anh (7-10) và Hoàng Nam SJ (11-14)
Chặng
thứ I: Chỉ tay lên kết án
“Philatô
lại nói với họ, vì ông muốn tha Chúa Giêsu. Nhưng họ lại gào to lên: “Đóng đinh
nó vào thập giá!”. Và lần thứ ba ông nói với họ: “Nhưng người này có làm gì
gian ác đâu? Tôi không thấy nơi ông ta có điều gì làm cho ông đáng chết. Vậy
tôi sẽ trừng phạt rồi tha cho ông ta”. Nhưng đám ông lại gào lớn tiếng hơn, đòi
đóng đanh Chúa; và tiếng gào của họ ngày càng mạnh. Bấy giờ Philatô quyết định
làm theo lời họ yêu cầu. Ông tha cho người đã bị tống ngục vì nổi loạn và giết
người, như dân chúng đòi hỏi, và ông giao nộp Chúa Giêsu theo ý muốn của họ”
(Lc 23,20-25)
Một
quan Philato sợ hãi không tìm kiếm sự thật, chỉ tay lên án và tiếng kêu gào
ngày càng lớn của đám đông dữ tợn, đó là những bước đầu tiên trong cái chết của
Chúa Giêsu. Ngài vô tội như con chiên, máu Ngài cứu chuộc dân. Đức Giêsu ấy đã
đi qua giữa chúng ta, chữa lành và chúc phúc, giờ đây Ngài bị kết án tử hình.
Chẳng có lời biết ơn nào từ phía đám đông, trái lại họ chọn Baraba. Đối với
quan Philatô, sự kiện này làm ông lúng túng. Ông đổ lỗi cho đám đông và rửa
tay, nhưng đồng thời ông tiếp tục bám chặt vào quyền hành. Ông giao nạp Chúa
Giêsu để họ đóng đanh Ngài! Ông không muốn biết gì về Ngài. Đối với ông, vụ này
như vậy là xong rồi!
Sự vội
vã kết án Chúa Giêsu như thế dựa trên những lời cáo buộc dễ dàng, những phán
đoán hời hợt nơi dân chúng, những điều ám chỉ và những thành kiến khép kín con
tim và trở thành một thứ văn hóa kỳ thị chủng tộc, loại trừ và “gạt bỏ”, với những
lá thư nặc danh và những lời vu khống kinh khủng. Những người vừa bị tố cáo,
thì tức khắc bị đăng trên những trang nhất; nhưng khi họ được trả tự do, thì
tin đó đăng ở phần cuối cùng!
Còn
chúng ta thì sao? Chúng ta có biết đạt tới một lương tâm ngay thẳng và trách
nhiệm, trong sáng, không bao giờ quay lưng lại với với người vô tội, nhưng can
đảm liên kết để bênh vực người yếu thế, chống lại bất công và bảo vệ ở mọi người
sự thật bị chà đạp hay không?
Chặng
thứ II: Thập giá nặng nề của cuộc khủng hoảng
“Chúa
Giêsu đã mang tội lỗi chúng ta trong thân thể Ngài, trên cây thập giá, để một
khi đã chết đối với tội lỗi, chúng ta sống cuộc đời công chính; chúng ta được
chữa lành nhờ những vết thương của Ngài. Trước kia anh em lang thang như những
chiên lạc, nhưng nay anh em được quay trở về với vị Mục Tử và là Đấng canh giữ
linh hồn anh em” (1 Pr 2,24-25).
Cây
thập giá ấy đè nặng, vì trên đó Chúa Giêsu vác cả tội lỗi của tất cả chúng ta,
Ngài lảo đảo bước đi dưới gánh nặng ấy, gánh nặng quá lớn đối với một người đơn
độc (Ga 19,17). Đó cũng là gánh nặng của tất cả những bất công tạo nên cuộc khủng
hoảng kinh tế, với những hậu quả nặng nề về mặt xã hội: công ăn việc làm bấp
bênh, thất nghiệp, sa thải, tiền bạc cai trị thay vì phục vụ, nạn đầu cơ tài
chánh, những vụ tự tử của các chủ xí nghiệp, nạn tham nhũng và cho vay ăn lãi
cao, nhiều xí nghiệp di chuyển sang nước khác.
Đó
là thập giá nặng nề của giới lao động, bất công đè trên vai công nhân. Chúa
Giêsu vác lấy thánh giá trên vai và dạy chúng ta đừng sống trong bất công nữa,
nhưng với ơn Chúa, chúng ta có khả năng kiến tạo những nhịp cầu liên đới và hy
vọng, để không là những con chiên lang thang hay lưu lạc trong cuộc khủng hoảng
này.
Vì
thế, chúng ta hãy trở về cùng Chúa Kitô, vị Mục Tử và là Đấng canh giữ linh hồn
chúng ta. Chúng ta cùng nhau tranh đấu cho công ăn việc làm của nhau, chiến thắng
sợ hãi và lẻ loi, phục hồi sự tín nhiệm đối với chính trị và cùng nhau tìm cách
khắc phục các vấn đề.
Như
thế thập giá sẽ nhẹ nhàng hơn, nếu ta cùng vác với Chúa Giêsu và tất cả cùng
nâng thập giá lên, vì từ những vết thương của Chúa - chúng ta được chữa lành
(Xc 1 Pr 2,24)
Chặng
thứ III: Sự mong manh làm cho chúng ta cởi mở đón tiếp
“Người
đã mang lấy những đau khổ của chúng ta, đã gánh chịu những đớn đau của chúng
ta; mà chúng ta lại nghĩ Người bị phạt, bị Thiên Chúa đánh đập và hạ nhục. Người
đã bị đâm thấu qua vì tội lỗi chúng ta, bị đè bẹp vì những bất chính của chúng
ta. Hình phạt mang lại ơn cứu độ cho chúng ta đã giáng xuống trên Người” (Is
53,4-5).
Đó
là một Đức Giêsu yếu đuối, mong manh, rất con người, vị mà chúng ta kinh ngạc
chiêm ngắm trong chặng rất đau thương này. Nhưng chính cái ngã của Chúa, trên đất
bụi, càng tỏ lộ tình thương vô biên của Ngài. Ngài bị đám đông chen lấn, bị điếc
tai vì những tiếng la của binh sĩ, bị sưng phồng vì những vết thương đánh đòn,
đầy cay đắng trong nội tâm vì sự vô ơn vô biên của loài người. Ngài ngã xuống đất!
Nhưng trong lần ngã này, trong sự chiều theo sức mạnh và vất vả, Chúa Giêsu một
lần nữa trở thành Thầy dạy Sự Sống. Ngài dạy chúng ta chấp nhận sự dòn mỏng yếu
đuối của mình, đừng nản chí vì những thất bại của chúng ta, hãy chân thành nhìn
nhận những giới hạn của mình. Thánh Phaolô đã nói: “Trong tôi có ước muốn làm
điều thiện nhưng tôi lại không có khả năng thực hiện ước muốn ấy” (Rm 7,18). Với
sức mạnh nội tâm đến từ Chúa Cha, Chúa Giêsu giúp chúng ta đón nhận sự mong
manh của người khác; không vùi dập người bị ngã, không dửng dưng đối với sa
ngã. Và Chúa ban cho chúng ta sức mạnh để không khép kín đối với người gõ cửa
nhà chúng ta, xin tị nạn, xin phẩm giá và tổ quốc. Ý thức về sự mong manh của
chúng ta, chúng ta sẽ đón nhận nơi mình sự mong manh của những người di dân, để
họ tìm được an ninh và hy vọng.
Thực
vậy, chính trong nước dơ nơi chậu nước của nhà Tiệc Ly, nghĩa là trong sự dòn mỏng
yếu đuối của chúng ta, có phản ánh khuôn mặt đích thực của Thiên Chúa chúng ta!
Vì thế, “thần khí nào tuyên xưng Đức Giêsu là Đấng đã đến và trở nên người
phàm, thì thần khí ấy bởi Thiên Chúa” (1 Ga 4,2)
Chặng
thứ IV: Những giọt lệ liên đới
“Ông
Simeon chúc phúc cho hai ông bà và nói với Maria, Mẹ Ngài: 'Này đây, Thiên Chúa
đã đặt cháu bé này làm duyên cơ cho nhiều người ở Israel vấp ngã hay được chỗi
dậy và về phần Bà, một lưỡi gươm sẽ đâm thâu qua tâm hồn Bà' (Lc 2,34-35). “Anh
chị em hãy khóc với người khóc. Hãy có cùng những tâm tình như vậy đối với
nhau' (Rm 12,15-16)
Cuộc
gặp gỡ của Chúa Giêsu với Mẹ Ngài đầy xúc động và nước mắt, qua đó có biểu lộ sức
mạnh vô địch của tình mẫu tử vượt lên trên mọi chướng ngại và biết mở mọi con
đường. Nhưng cái nhìn liên đới của Mẹ Maria càng sinh động hơn nữa, cái nhìn
chia sẻ và mang lại sức mạnh cho Chúa Con. Và như thế, tâm hồn chúng ta đầy
kinh ngạc khi chiêm ngắm sự cao cả của Mẹ Maria, khi Mẹ là thụ tạo, trở nên gần
gũi với Thiên Chúa của Mẹ và là Chúa của Mẹ.
Mẹ gồm
tóm tất cả mọi nước mắt của các bà mẹ đối với những người con xa xăm, đối với
những người trẻ bị kết án tử hình, bị giết hại hoặc ra chiến trường, nhất là những
binh sĩ trẻ em. Chúng ta nghe thấy tiếng than xé lòng của những bà mẹ đối với
con, đang sinh thì vì những thứ bệnh ung thư do việc đốt những đồ phế thải độc
hại gây ra.
Những
dòng lệ cay đắng dường nào! Chia sẻ liên đới với những người con đang hấp hối!
Những bà mẹ canh thức đêm khuya dưới ngọn đèn sáng, hồi hộp vì những người trẻ
đang bị tình trạng bấp bênh đè bẹp hoặc bị ma túy và rượu nuốt chửng, nhất là
những đêm thứ bẩy!
Quanh
Mẹ Maria, chúng ta sẽ không bao giờ là một dân tộc mồ côi! Không bao giờ bị
lãng quên. Như thánh Juan Diego, Mẹ Maria cũng mơn trớn và an ủi chúng ta như
những người con và nói với chúng ta: “Tâm hồn các con đừng xao xuyến.. Mẹ là mẹ
con, chẳng ở đây sao?” (Tông Huấn Niềm Vui Phúc Âm. 286).
Chặng
thứ V: Bàn tay thân hữu nâng đỡ
“Họ
bắt một người đi qua đường vác đỡ thập giá cho Người. Ông tên là Simon người xứ
Xirênê, thân phụ của Alessandro và Rufo” (Mc 15,21)
Tình
cờ, ông Simon Xirênê đi qua đó. Nhưng sự kiện này trở thành một cuộc gặp gỡ quyết
định trong cuộc đời của ông. Ông từ ngoài đồng trở về. Một người lam lũ và khỏe
mạnh. Vì thế, ông bị buộc bác thập giá của Chúa Giêsu, người bị kết án tử hình
ô nhục (Xc Pl 2,,8). Nhưng từ sự tình cờ, cuộc gặp gỡ ấy sẽ biến thành một cuộc
đi theo Chúa Giêsu một cách quyết liệt và sinh tử, mang thập giá mỗi ngày, từ bỏ
chính mình (Xc Mt 16,24-25). Thực vậy, ông Simon được thánh Marcô nhắc đến như
thân phụ của hai tín hữu Kitô được biết đến trong cộng đoàn Roma là Alessandro
và Rufo. Một người cha chắc chắn đã in dấu trong tâm hồn các con sức mạnh của
thập giá Chúa Giêsu. Vì nếu bạn giữ sự sống chặt quá, thì nó sẽ mốc meo và khô
lại. Nhưng nếu bạn trao tặng, thì sự sống sẽ tươi nở và sinh đầy bông hạt cho bạn
và cho toàn thể cộng đoàn!
Đây
chính là bí quyết thực sự chữa trị tính ích kỷ vẫn luôn rình mò chúng ta. Tương
quan với người khác chữa lành chúng ta và sinh ra tình huynh đệ huyền nhiệm,
chiêm niệm, biết nhìn đến sự cao cả thánh thiêng của tha nhân, biết khám phá
Thiên Chúa trong mọi người, biết chịu đựng những phiền toái trong cuộc sống,
bám chặt vào tình yêu của Thiên Chúa. Chỉ khi nào mở rộng con tim cho tình yêu
Chúa, ta mới được thúc đẩy tìm kiếm hạnh phúc cho tha nhân qua bao nhiêu cử chỉ
thiện nguyện: một đêm ở nhà thương, cho mượn mà không đòi lãi cao, một dòng nước
mắt được lau khô trong gia đình, sự nhưng không chân thành, sử dụng công ích một
cách sáng suốt, chia sẻ cơm bánh và công ăn việc làm, vượt thắng mọi hình thức
ghen tương.
Chặng
thứ VI: Bà Vêrônica lau mặt Chúa Giêsu
“Tim
con lập lại lời mời của Chúa: Hãy tìm kiếm nhan thánh Ta!”. Lạy Chúa, con tìm
thánh nhan Ngài. Xin Ngài đừng ẩn mặt, đừng giận mà ruồng rẫy tôi tớ Ngài. Chúa
là Đấng phù trợ con, xin đừng bỏ con, đừng xua đuổi con, lạy Thiên Chúa Đấng cứu
độ con” (Tv 27,8-9).
Chúa
Giêsu lê lết bước đi, thở hổn hển. Nhưng ánh sáng trên khuôn mặt Ngài vẫn
nguyên vẹn. Những vết khạc nhổ không làm lu mờ ánh sáng. Những cái tát không
làm cho ánh sáng trên mặt Ngài bị tắt lịm. Khuôn mặt Ngài như bụi gai cháy đỏ,
khi càng bị xúc phạm,. thì càng chiếu tỏ ánh sáng cứu độ. Những dòng lệ âm thần
chảy xuống từ đôi mắt của Thầy. Ngài mang gánh nặng của sự bị bỏ rơi. Nhưng
Chúa Giêsu vẫn tiến bước, không dừng lại, không ngoái lại đàng sau. Ngài chịu đựng
sự đè nén. Ngài bị giao động vì sự tàn ác, nhưng Ngài biết rằng cái chết của
Ngài không phải là uổng công vô ích.
Bấy
giờ Chúa Giêsu dừng lại trước một phụ nữ đến gặp Ngài không chút do dự. Đó là
bà Veronia, hình ảnh đích thực sự dịu hiền của phụ nữ!
Ở
đây Chúa là hiện thân nhu cầu của chúng ta mong được sự yêu thương nhưng không,
cảm thấy được yêu mến và được bảo vệ nhờ những cử chỉ ân cần săn sóc. Những săn
sóc an ủi của phụ nữ ấy thật quí giá đối với Chúa Giêsu và dường như cất đi những
hành vi xúc phạm mà Ngài đã chịu trong những giờ tra tấn ấy. Bà Veronica đã
đánh động được Chúa Giêsu dịu dàng, chạm đến được sự tinh trắng của Ngài, không
những để thoa dịu nhưng còn để tham gia vào sự đau khổ của Ngài. Trong Chúa
Giêsu, bà nhìn thấy mỗi người cần an ủi dịu dàng, để đi tới tiếng rên xiết đau
thương của những người ngày nay không nhận được sự giúp đỡ và hơi ấm của sự
tình người. Họ chết trong cô đơn.
Chặng
thứ VII: Sự kinh hoàng của tù ngục và tra tấn
Chúng
bủa vây tôi (..) Chúng bủa vây tôi như thể bầy ong, chúng như lửa bụi gai cháy
bừng bừng, nhờ Danh Chúa tôi đã trừ diệt chúng. Chúng đã xô đẩy tôi, xô thật mạnh
cho ngã, nhưng Chúa đã phù trợ thân này. Sửa phạt tôi, vâng Chúa sửa phạt tôi,
nhưng không nỡ để tôi phải chết. (Tv 118, 11.12 - 13.18) Quả thật, trong Chúa
Giêsu đã hiện thực những lời tiên tri cổ xưa về Người Đầy Tớ khiêm hạ và vâng
phục, đã mang trên vai toàn bộ lịch sử thương đau của loài người chúng ta. Và
như thế, Chúa Giêsu, bị xô đẩy thô bạo, té ngã vì mệt nhọc và hành hạ, bị bạo lực
vây bủa tứ bề, không còn sức chịu đựng nữa. Ngày càng cô đơn hơn, càng chìm sâu
trong đen tối hơn! Tan da nát thịt, xương cốt mỏi mòn!
Chúng
ta nhận ra trong Người kinh nghiệm đắng cay của những tù nhân trong mọi ngục
tù, với tất cả những trái ngược vô nhân của nó. Bị vây bủa, bị xô đẩy tàn bạo
cho té ngã. Nhà tù ngày nay vẫn còn bị tránh xa, bị quên lãng, bị xã hội dân sự
bỏ rơi. Có bao nhiêu điều phi lý của bộ máy hành chánh, có bao nhiêu chậm trễ của
hệ thống tư pháp. Rồi thêm bản án đôi là sự quá tải: đây là một đau khổ trầm trọng
hơn, một đàn áp bất công, làm hao mòn thịt xương. Một vài người, quá nhiều người,
không thể chịu đựng nổi.. Và ngay cả khi một người anh chị em của chúng ta ra
khỏi ngục tù, chúng ta vẫn xem họ là “cựu tù nhân, và như thế, khép kín cánh cửa
giúp họ tìm lại phẩm giá trước mặt xã hội và hội nhập thế giới lao động.. Nhưng
trầm trọng hơn cả là hiện tượng tra tấn vẫn còn quá thịnh hành tại nhiều nơi
trên trái đất, bằng mọi kiểu. Cũng như trong trường hợp Chúa Giêsu: Chính Người
cũng đã bị đánh đập, bị bọn lính chế nhạo khinh dễ, tra tấn hành hạ với chiếc
mão gai, roi đòn tàn nhẫn.
Ngày
nay, chúng ta thấy đúng làm sao câu nói của Chúa Giê Su khi bị té ngã lần đó:
Ta bị tù và các ngươi đã đến thăm Ta. (Mt 25,26) Trong mọi nhà tù, bên cạnh những
người bị tra tấn, đều có Người, Đức Ki Tô đau khổ, bị giam tù và tra tấn. Chúng
ta chỉ có thể cùng nhau đứng dậy, với sự đồng hành của các chuyên viên, được
bàn tay huynh đệ của các nhân viên thiện nguyện hỗ trợ và được nâng đỡ bởi một
xã hội dân sự biết ôm lấy cả mọi bất công bên trong những bức tường nhà giam.
Chặng
thứ VIII: Chia sẻ chứ không thương hại.
Hỡi
chị em thành Giêrusalem, đừng khóc thương tôi làm gì. Có khóc thì khóc cho phận
mình và cho con cháu. (Lc 23, 28) Như những ngọn đuốc cháy sáng, có bao nhiêu
khuôn mặt phụ nữ xuất hiện hai bên con đường khổ nạn. Những người nữ trung
thành và can đảm, không sợ hãi vì bọn lính hay kích động vì những vết thương của
Thầy nhân lành. Họ sẵn sàng gặp gỡ và ủi an Người. Chúa Giêsu đứng đó, trước mặt
họ. Có những người chà đạp Chúa khi Người ngã gục mỏi mòn trên mặt đất. Nhưng
các phụ nữ đứng đó, sẵn sàng dâng tặng Chúa nhịp đập nồng ấm của một con tim
không thể kềm hãm được. Các bà đã đứng nhìn Người từ xa, nhưng rồi cố tiến đến
gần, như mỗi người bạn, mỗi người anh chị em đều làm khi thấy người mình yêu
đang gặp khó khăn.
Chúa
Giêsu khích động vì tiếng khóc đắng cay của họ, nhưng mời gọi họ đừng tan nát
con tim khi thấy Chúa bị hành hạ đọa đày, đừng khóc lóc thở than nhưng hãy trở
thành những người có lòng Tin. Người kêu mời một niềm đau được chia sẻ chứ
không muốn một lòng thương hại cằn cỗi và đẫm nước mắt. Không còn những than
van khóc lóc, nhưng là khao khát tái sinh, nhìn thẳng về đàng trước, tiến bước
với tràn đầy lòng Tin và hy vọng hướng về rạng đông chan hòa ánh sáng trên đầu
những ai đang trên đường hướng về Chúa. Chúng ta hãy khóc cho chính mình nếu
chúng ta còn chưa tin vào Đức Giêsu, Người đã loan báo với chúng ta Nước Trơi Cứu
chuộc. Chúng ta hãy khóc cho những tội lỗi chưa xưng thú của chính chúng ta.
Và
còn nữa, chúng ta hãy khóc cho những người nam chỉ biết trút mọi bạo lực chứa đựng
trong lòng trên những phụ nữ. Chúng ta hãy khóc cho những phụ nữ nô lệ của sự sợ
hãi và lạm dụng. Nhưng đấm ngực than van và thương hại thôi thì không đủ. Chúa
Giêsu đòi hỏi nhiều hơn nữa. Người đòi hỏi phải trấn an các phụ nữ như Chúa đã
làm, phải yêu thương họ như một món quà không thể xúc phạm đến của toàn thể
nhân loại. (Một món quà) Để nuôi dạy con cái chúng ta, trong phẩm giá và trong
hy vọng.
Chặng
thứ IX: Chiến thắng sự luyến tiếc não nùng không tốt
Ai
có thể tách chúng ta ra khỏi tình yêu của Đức Kitô? Phải chăng là gian truân,
khốn khổ, đói rách, hiểm nguy, bắt bớ, gươm giáo? (...) Nhưng trong tất cả mọi
thử thách ấy, chúng ta toàn thắng nhờ Đấng đã yêu mến chúng ta (Rm 24, 35-37)
Thánh Phaolô liệt kê những thử thách của mình, nhưng biết rõ là trước thánh
nhân, Chúa Giêsu đã trải qua những thử thách ấy; trên đường lên Núi Sọ, Chúa đã
té ngã một, rồi hai rồi ba lần. Tan nát bởi những hành hạ, bách hại, bởi gươm
đao, bị gỗ thánh giá đè bẹp. Kiệt quệ! Dường như Chúa thốt lên, như chúng ta
trong những lúc tối tăm u ám: Tôi không còn chịu nổi nữa! Đó là tiếng kêu của
những kẻ bị đàn áp bách hại, của người hấp hối, của các bệnh nhân cuối đời, của
những ai đang bị gánh nặng đè bẹp.
Nhưng
trong Chúa Giêsu, cũng thể hiện rõ sức mạnh của Người: “Có làm khổ, Người cũng
xót thương. Chúa cho chúng ta thấy rằng trong đau khổ, luôn luôn có lòng Chúa
xót thương, vượt lên trên mọi đau khổ và thấy trước được trong hy vọng. Cũng
như là Chúa Cha khôn ngoan tỉa bớt những nhánh để cây sinh trái lành (Gv 15,8).
Không bao giờ Người tỉa để chặt bỏ cây, nhưng để cây đơm hoa kết trái tốt lành
hơn. Hay như một sản phụ sắp đến giờ sinh con: bà đau đớn, rên rỉ, quằn quại
khi sinh. Nhưng bà biết rằng đó là những cơn đau của sự sống mới, của một mùa
xuân nở đầy hoa chính nhờ việc tỉa cành ấy. Chiêm ngắm hình ảnh Chúa ngã gục,
nhưng rồi lại chỗi dậy được, giúp chúng ta biết chiến thắng những khép kín mà sự
sợ hãi tương lai đóng ấn trong con tim chúng ta, đặc biệt trong thời đại khủng
hoảng ngày nay. Chúng ta sẽ chiến thắng được sự luyến tiếc quá khứ không tốt, sự
thuận tiện của chủ nghĩa bất động, của “trước giờ vẫn như vậy!Ể. Hình ảnh Chúa
Giêsu loạng choạng và té ngã, nhưng rồi lại đứng dậy, đã trở thành sự chắc chắn
của niềm hy vọng một khi được dưỡng nuôi bằng lời cầu nguyện liên lỉ, sẽ nảy
sinh từ chính trong thử thách chứ không sau thử thách hoặc không có thử thách.
Chúng ta toàn thắng, nhờ Đấng đã yêu mến chúng ta.
Chặng
thứ X: Hiệp nhất và phẩm giá
Đóng
đinh Chúa Giêsu vào thập giá xong, lính tráng lấy áo xống của Người chia làm 4
phần, mỗi người một phần, họ lấy cả áo dài nữa. Nhưng chiếc áo dài này không có
đường khâu, dệt liền từ trên xuống dưới. Vậy họ nói với nhau: Đừng xé áo ra, cứ
bắt thăm xem ai được. Thế là ứng nghiệm lời Kinh Thánh: “Áo xống tôi, họ đem
chia chác, cả áo dài cũng bắt thăm luôn. Đó là điều lính tráng đã làm. (Ga 19,
23.24)
Không
một miếng vải nào được bọn lính để lại để che thân thể Chúa Giêsu. Họ lột trần
Người. Chúa không còn áo xống hay áo dài, không còn quần áo gì cả. Họ lột trần
Người như là hành vi hạ nhục cuối cùng. Thân xác Người chỉ còn được che đậy bằng
dòng máu tuôn trào ra từ những vết thương sâu rộng. Chiếc áo dài được giữ
nguyên vẹn là hình ảnh của sự hiệp nhất của Giáo Hội, sự hiệp nhất đang được cố
gắng tìm lại trên con đường kiên nhẫn, trong một nền hòa bình dày công xây dựng
từng ngày, trên một khung cửi dệt tấm vải bằng sợi vàng của tình huynh đệ trong
niềm hòa giải và trong sự tha thứ lẫn nhau.. Trong Chúa Giêsu, Đấng vô tội, bị
lột trần và bị tra tấn, chúng ta nhìn nhận phẩm giá bị xúc phạm của tất cả mọi
người vô tội, đặc biệt là của những kẻ bé mọn. Thiên Chúa không hề can thiệp,
ngăn cản không để cho thân thể trần trụi của Người bị phơi bày trên thập giá.
Người đã làm như thế để chuộc lại mọi lạm dụng, được che đậy cách bất công, và
chứng tỏ rằng Người, Thiên Chúa, chắc chắn đứng về phía những nạn nhân cách
không thể quay lui được.
Chặng
thứ XI: Tại giường các bệnh nhân
“Chúng
đóng đinh Người vào thập giá, rồi đem áo Người ra bắt thăm mà chia nhau, xem ai
được cái gì. Lúc chúng đóng đinh Người là giờ thứ ba. Bản án xử tội Người viết
rằng: “Vua người Dothái”. Bên cạnh Người, chúng còn đóng đinh hai tên cướp, một
đứa bên phải, một đứa bên trái. Thế là ứng nghiệm lời Kinh Thánh: Người bị liệt
vào hạng những tên phạm pháp” (Mc 15,24-28)
Và họ
đã đóng đinh Người! Hình phạt dành cho những người bị tước quyền công dân, những
tên phản bội, những nô lệ nổi loạn. Đây là một bản án dành cho Chúa Giêsu của
chúng ta: những đinh nhọn xù xì, nỗi đau khổ tê buốt, nỗi sầu buồn của Mẹ, sự
nhục nhã vì bị xếp ngang hàng với hai tên trộm cướp, bị quân lính tước hết áo để
chia nhau, bị những người đi ngang qua chế giễu: “Nó cứu được người khác nhưng
không thể tự cứu mình! Xuống khỏi thập giá đi thì chúng tôi sẽ tin vào ông” (Mt
27,42)
Họ
đã đóng đinh Người! Giêsu đã không đi xuống khỏi thập giá, đã không từ bỏ thập
giá. Ngài ghi nhớ và vâng phục ý Cha cho đến cùng. Ngài yêu và Ngài tha thứ.
Giống
như Giêsu, ngày nay, rất nhiều anh chị em của chính ta đang bị đóng đinh vào
giường bệnh, trong bệnh viện, nhà thương, trong gia đình. Đó là thời gian thử
thách, những ngày cay đắng của cô đơn và thậm chí là thất vọng: “Lạy Chúa, lạy
Thiên Chúa của con, sao Ngài lại bỏ con?” (Mt 27,46) Bàn tay của chúng ta chưa
bao giờ bị đâm qua, nhưng luôn luôn ở kề bên, an ủi và nâng đỡ những bệnh nhân,
nâng họ dậy từ giường bệnh. Căn bệnh xảy đến chẳng bao giờ xin phép ai, nó đến
bất thình lình. Đôi khi nó gây khó chịu, nó giới hạn phạm vi của chúng ta, thử
thách niềm hy vọng của chúng ta. Nó rất cay đắng. Chỉ khi nào chúng ta thấy bên
cạnh mình có ai đó lắng nghe chúng ta, gần gũi chúng ta, ngồi bên giường chúng
ta... căn bệnh mới có thể trở thành trường dạy khôn ngoan vĩ đại, trở thành nơi
gặp gỡ Thiên Chúa Nhẫn Nại. Khi nào có ai đó mang trên mình những nỗi đau vì
tình yêu thì ngay nơi đêm tối của khổ đau vẫn bừng lên ánh sáng vượt qua của Đức
Kitô chịu đóng đinh và phục sinh. Điều đối với con người là một bản án cũng có
thể biến thành một hy lễ cứu chuộc vì lợi ích cho cộng đoàn và gia đình chúng
ta. Các thánh đã cho chúng ta thấy điều đó.
Chặng
thứ XII: Bẩy lời than van
“Sau
đó, Giêsu Giêsu biết là mọi sự đã hoàn tất. Và để ứng nghiệm lời Kinh Thánh,
Người nói: “Tôi khát!” Ở đó, có một bình đầy giấm. Người ta lấy miếng bọt biển
có thấm đầy giấm, buộc vào một nhành hương thảo, rồi đưa lên miệng Người. Nhắp
xong, Đức Giêsu nói: “Thế là đã hoàn tất!” Rồi Người gục đầu xuống và trao Thần
Khí.” (Ga 19,28-30).
Bẩy
lời cuối cùng của Giêsu trên thập giá là một kiệt tác của niềm hy vọng. Một
cách từ từ từng bước một, Đức Giêsu đã đi qua tất cả sự tăm tối của đêm đen, để
làm hài lòng Cha, tin tưởng trong vòng tay Cha. Đó là tiếng than van của người
đang hấp hối, tiếng kêu của người tuyệt vọng, lời cầu cứu của người lạc mất. Là
chính Đức Giêsu đó!
“Lạy
Chúa, lạy Thiên Chúa của con, sao Ngài bỏ rơi con?” (Mt 27,46). Đây là tiếng
kêu của Giob, của những ai đang bị vận rủi bủa vây. Thiên Chúa im lặng. Im lặng
vì lời đáp trả của Ngài đã ở đó, trên cây thập giá: chính Ngài, Đức Giêsu, là lời
đáp trả của Thiên Chúa, Lời vĩnh cửu đã nhập thể vì tình yêu. “Xin hãy nhớ đến
tôi...” (Lc 23,42). Lời kêu cứu của người phạm pháp cũng đang bị tử hình bên
kia đã đi vào con tim của Giêsu, nghe vọng vang từ chính nỗi đau của Người. Và
Giêsu đã lắng nghe lời kêu xin đó: “Hôm nay, anh sẽ được ở trên Thiên Đàng với
tôi”. Những nỗi đau của người khác thường giải thoát chúng ta vì nó khiến chúng
ta ra khỏi chính mình. “Này bà, đây là con bà!...” (Ga 19,26). Chính mẹ của
Ngài, Mẹ Maria, đang cùng với Gioan đứng dưới chân thập giá, đã phá tan nỗi sợ.
Một sự dịu dàng và hy vọng đổ đầy lòng mẹ. Giêsu không hề cảm thấy đơn độc chút
nào. Cũng giống như chúng ta, nếu bên cạnh giường bệnh có ai đó mà chúng ta
thương mến! Một cách trung tín. Cho đến cùng.
”Tôi
khát” (Ga 19,28). Giống như đứa trẻ xin mẹ mình cái gì đó để uống; giống như bệnh
nhân bị cơn sốt làm nóng người... Cơn khát này của Giêsu là cơn khát của tất cả
những ai đang khát khao sự sống, tự do, công bình. Và cơn khát lớn nhất là khát
Thiên Chúa, Đấng tuyệt đối lớn hơn chúng ta, đang khát ơn cứu độ của chúng ta.
“Mọi
sự đã hoàn tất!” (Ga 19,30). Tất cả: mọi lời nói, mọi cử chỉ, mọi lời tiên báo,
mọi khoảnh khắc của đời sống Giêsu. Tấm thảm hoa đã hoàn thành. Hàng ngàn sắc
màu của tình yêu giờ đây tỏa ra nét đẹp lấp lánh. Chẳng có gì vô ích. Chẳng có
gì bị vứt bỏ. Tất cả đều trở thành tình yêu. Tất cả đều được dành cho tôi, cho
bạn! Ngay cả cái chết của Ngài cũng có một ý nghĩa! “Lạy Cha, xin tha cho chúng
vì chúng không biết việc chúng làm” (Lc 23,24). Giờ đây, một cách anh hùng, Đức
Giêsu thoát ra khỏi nỗi sợ chết. Vì nếu chúng ta sống trong tình yêu nhưng
không, tất cả sẽ là sự sống. Sự tha thứ sẽ đổi mới, chữa lành, biến đổi và an ủi!
Làm nên một dân mới. Chấm dứt chiến tranh.
”Lạy
Cha, trong tay Cha, con xin phó thác hồn con” (Lc 23,46). Nỗi thất vọng không
còn nữa, nhưng chỉ còn niềm tin tưởng tràn đầy trong tay Cha, tựa mình vào tim
Cha. Bởi vì trong Thiên Chúa, từng mảnh phần cuối cùng sẽ được gắn lại với nhau
trong sự hiệp nhất!
Chặng
thứ XIII: Tình yêu mạnh hơn sự chết
”Chiều
đến, có một người giàu sang tới. Ông này là người thành Arimathê, tên là
Giôxép, và cũng là môn đệ Đức Giêsu. Ông đến gặp ông Philatô để xin thi hài Đức
Giêsu. Bấy giờ tổng trấn Philatô ra lệnh trao trả thi hài cho ông. (Mt 27,57-
58).
Trước
khi được mai táng trong mồ, Đức Giêsu rốt cuộc cũng được trao cho mẹ Ngài. Đó
là hình ảnh con tim bị đâm thâu, nói với chúng ta rằng cái chết không ngăn cản
được nụ hôn cuối cùng của người mẹ dành cho con mình. Bên xác Giêsu, Mẹ Maria
tiến sát bên Ngài bằng một cái ôm trọn vẹn dành cho Ngài. Hình ảnh này thường
được gọi là “Lòng Thương Xót”. Thật đau buồn nhưng nó cho thấy cái chết không
phá vỡ được tình yêu, vì tình yêu thì mạnh hơn sự chết! Tình yêu thuần khiết
thì luôn còn mãi. Đêm đã đến. Trận chiến đã phân định thắng thua rạch ròi. Tình
yêu vẫn còn nguyên trọn vẹn. Những ai sẵn sàng hiến mạng sống vì Đức Kitô, sẽ lại
tìm thấy được nó, một sự sống được biến đổi sau cái chết.
Máu
và nước mắt đã hòa lẫn trong tấn thảm kịch này. Cũng như cuộc sống của gia đình
chúng ta, đôi khi cũng bị vây hãm bởi những mất mát bất ngờ và đau xót, với khoảng
trống không thể khỏa lấp được, đặc biệt khi con cái của chúng ta qua đời.
Lòng
thương xót có nghĩa là biến anh chị em thành người thân cận, những người đang
trong cơn đau buồn và cảm thấy bất an. Thật là một lòng bác ái cao cả khi ta biết
chăm sóc cho những ai đang chịu đau khổ nơi thân xác tổn thương, nơi tinh thần
sa sút, nơi linh hồn tuyệt vọng. Tình yêu bao giờ cũng là một bài học cao cả mà
Đức Giêsu và Mẹ Maria để lại cho chúng ta. Đó là sứ mạng an ủi anh chị em trong
cuộc sống hàng ngày, một sứ mạng được trao ban trong chúng ta trong cái ôm
thành tín giữa Đức Giêsu chịu chết và Đức Mẹ sầu bi của Ngài.
Chặng
thứ XIV: Ngôi mộ mới
”Nơi
Đức Giêsu bị đóng đinh có một thửa vườn, và trong vườn, có một ngôi mộ còn mới,
chưa chôn cất ai. Vì hôm ấy là ngày áp lễ của người Dothái, mà ngôi mộ lại gần
bên, nên các ông mai táng Đức Giêsu ở đó.” (Ga 19,41-42)
Khu
vườn, nơi có ngôi mộ mai táng Đức Giêsu, nhắc nhớ chúng ta về một khu vườn
khác: Vườn Êđen. Một khu vườn đã bị mất đi nét đẹp và trở thành nỗi sầu khổ,
nơi chết chóc và không còn sự sống nữa bởi sự bất tuân của con người. Những
nhành cây hoang dại vốn ngăn cản chúng ta hít thở thánh ý Thiên Chúa, cũng như
sự gắn bó với tiền tài, danh vọng, lối sống phóng đãng, giờ đây đã bị cắt bỏ và
đính chặt vào gỗ cây Thập Giá. Đây là khu vườn mới: cây thánh giá được cắm vào
thế gian!
Trên
cao ấy, Đức Giêsu đã mang lại tất cả cho cuộc sống. Một lần nữa, từ nơi hố thẳm
địa ngục, nơi Satan đã giam giữ rất nhiều linh hồn, tất cả mọi sự đã bắt đầu được
phục hồi. Ngôi mộ tượng trưng cho cái kết của con người xưa cũ. Cũng giống như
Giêsu và tất cả chúng ta, Thiên Chúa đã không để cho con cái mình phải chịu
hình phạt là cái chết đời đời. Trong cái chết của Đức Kitô, vương quyền của sự
dữ, thứ vương quyền đặt nền trên tham vọng và con tim cứng cỏi, bị bẻ gãy.
Cái
chết sẽ tước đoạt hết mọi thứ của chúng ta, làm cho chúng ta hiểu rằng đấy là
lúc chúng ta phơi bày ra điểm dừng của sự hiện hữu của chúng ta trên thế gian
này. Nhưng trước thân xác Đức Giêsu, một thân xác chịu mai táng trong mồ, chúng
ta ý thức được chúng ta là ai. Chúng ta là những thụ tạo cần đến Đấng Tạo Hóa của
chúng ta để không phải chết. Sự thinh lặng đang phủ kín khu vườn cho phép chúng
ta lắng nghe được thanh âm của làn gió nhẹ: “Ta là Đấng hằng sống và ta luôn ở
với các con” (Xh 3,14) Tấm màn trướng trong đền thờ đã bị xé toạt ra. Cuối
cùng, chúng ta cũng được thấy dung nhan của Thiên Chúa chúng ta. Chúng ta biết
được tên đầy đủ của Người: lòng thương xót và sự trung tín, để ta không còn phải
bối rối sợ hãi dù khi phải đối diện với cái chết vì Con Thiên Chúa đã được giải
thoát giữa những người chết (X. Tv 88,6)
Nguồn: archivioradiovaticana.va (18.04.2014)