Thánh
FRANCESCO GIL FEDERICH - TẾ
Linh mục dòng Đa Minh (1702 - 1745)
Ngày tử
đạo: 22 tháng 1
Các ông tìm ai? Tôi là đạo trưởng mà các ông đang tìm bắt.
Thánh Francesco Gil Federich chào đời ngày
14-12-1702 tại Tortosa, nước Tây Ban Nha. Năm 16 tuổi, cậu dâng mình vào nhà
Chúa, tuyên khấn dòng Thánh Đa Minh và thụ phong linh mục ngày 29-3-1727. Sau
đó cha Federich đến Manila năm 1733, gia nhập Tỉnh dòng Rất Thánh Mân Côi, tỉnh
dòng đặc trách công việc truyền giáo các dân tộc Viễn Đông.
Cảm mến tài đức của cha Federich, Cha giám tỉnh
Diego Saeng chọn ngài làm thư ký tỉnh dòng trong hai năm 1733-1735, nhưng tâm hồn
cha vẫn hướng về cánh đồng truyền giáo. Cha Federich - Tế xuống thuyền, vượt biển,
đặt chân đến Đàng Ngoài mùa thu năm 1735, rao giảng Tin Mừng ở các xứ đạo Trực
Ninh (Nam Định), Vũ Tiên (Thái Bình), Kẻ Mèn Bắc Trạch và Lục Thủy.
Khi hay biết xứ đạo đã bị quan quân bao vây,
lo sợ giáo hữu bị liên lụy, cha Tế tự ý trình diện nộp mình sau khi dâng thánh
lễ vào ngày 03-6-1837 và bị bắt ngay trong nhà thờ Lục Thủy. Nguyên nhân là do
có người tố cáo, người này từ lâu đã có ác cảm với đạo.
Giáo hữu quyên góp tiền bạc đến nhà người này
xin chuộc mạng, nhưng ông đòi nhiều tiền hơn nên không chịu tha và cầm giữ cha
Tế trong nhà hơn mười ngày. Tình thế giằng co, giáo hữu chạy lên quan trấn điều
đình sự việc. Quan hạ lệnh bắt cha Tế và cả người tố cáo, nhưng người này đã
nhanh chân chạy thoát lên Thăng Long, tố cáo ở phủ Chúa sự kiện quan trấn Sơn
Nam ăn hối lộ, dung túng làng đạo Lục Thủy chứa chấp tây dương đạo trưởng. Chuyện
bại lộ, quan trấn đành phải áp giải cha Federich - Tế về Thăng Long. Trong tù,
cha Tế bị sốt rét nặng, vết thương do tra tấn ở hai chân khiến cha đau đớn.
Trong một phiên tòa, người tố cáo xin đạp ảnh
thập tự để thanh minh mình không a tòng với dân đạo. Các quan án cũng ép buộc
giáo sĩ Federich - Tế đạp ảnh thánh, không những cha từ khước hành vi phạm
thánh, lại còn quỳ xuống cung kính hôn Thánh Giá. Ngày 10-7-1738, các quan kết
án trảm quyết cha Federich - Tế về tội truyền bá “tà đạo”.
Nhiều biến cố chính trị đương thời xảy ra,
quan triều bận rộn, bản án tử hình giáo sĩ Federich - Tế bị quên lãng. Các quan
cho phép cha đi thăm viếng giáo hữu ngoài phố chợ và vùng kinh đô. Giám mục
Giáo phận Tây Đàng Ngoài, muốn đề cử giáo sĩ Federich - Tế làm Chính xứ Kẻ Chợ
(Hà Nội), nhưng ngài khiêm nhượng từ chối. Trong năm 1741, giáo hữu được tự do
ra vào thăm viếng, giáo sĩ Federich - Tế ngồi tòa giải tội 2767 lượt, rửa tội
44 người lớn, 41 trẻ em và xức dầu thánh cho 88 bệnh nhân nguy tử.
Bảy năm sau, ngày 22-01-1745, cha Tế lãnh bản
án xử trảm tại đất Thăng Long dưới thời Chúa Trịnh Doanh. Thi hài vị anh hùng tử
đạo được long trọng rước về Nhà chung Lục Thủy.
Linh mục thừa sai Francesco Gil Federich Tế được
tôn phong chân phước ngày 20-5-1906 và được tôn phong hiển thánh ngày
19-6-1988.
Trích sách "Hạnh Các Thánh Tử Đạo Việt Nam"
Biên soạn: Hội đồng Giám mục Việt Nam
WHD
