NHỮNG ĐIỀU THẤY VÀ KHÔNG THẤY:
VAI TRÒ CỦA ĐỨC TIN VÀ LÝ TRÍ
TRONG VIỆC TÌM KIẾM SỰ SỐNG NGOÀI HÀNH TINH
Tác giả: Junno Arocho Esteves
Chuyển ngữ: Nguyễn Tro Bụi
Từ: catholicnews.com (22.6.2021)
WGPHN (04.7.2021) - Cùng với việc phát hành báo cáo được mong đợi của Bộ Quốc Phòng Mỹ về hiện tượng thiên văn không xác định (viết tắt là UAPs), câu hỏi về sự sống của những sinh vật thông minh ở ngoài hệ mặt trời của Trái Đất lại được mọi người chú ý trở lại.
Người ta sử dụng kính nhìn trong bóng tối để chiêm ngắm bầu trời đêm trong
một tour du lịch Vật Thể Bay Không Xác Định (UFO) ở sa mạc bên ngoài Sedona, tiểu
bang Arizona, hình chụp tư liệu ngày 14/02/2013. Cùng với việc phát hành báo
cáo được mong đợi trong tháng này của Bộ Quốc Phòng Mỹ về hiện tượng không xác
định ngoài không gian, hãng tin Công giáo Catholic News Service (CNS) nói chuyện với ba chuyên gia về khả năng
khám phá ra sự sống ngoài trái đất và những liên hệ thần học của nó (CNS
photo/Mike Blake, Reuters).
“Loài người chúng ta
có đơn độc trong vũ trụ hay không?” Nhiều người đã suy gẫm tìm kiếm
câu trả lời trong một thời gian dài, đặc biệt là những ai tò mò về những gì
liên quan đến thần học và khoa học của nó.
Trong một cuộc phỏng vấn năm 2015, chỉ vài tháng sau khi
khám phá ra Kepler-452b, hành tinh được gọi là “siêu Trái Đất” nằm cách chúng
ta khoảng 1.400 năm ánh sáng trong một vùng có thể sống được ở ngôi sao của nó.
– Đức Giáo Hoàng Phanxicô được hỏi suy nghĩ của ngài về khả năng tồn tại sự sống
thông minh ở những hành tinh khác.
Trả lời tạp chí tin tức Pháp, Paris Match, Đức Thánh Cha nói
rằng: “Thành thật mà nói, tôi không
biết trả lời ra sao. Trước khi khám phá ra Châu Mỹ, chúng ta nghĩ rằng nó không
tồn tại, nhưng thực ra nó tồn tại. Nhưng tôi nghĩ rằng, trong mọi trường hợp
chúng ta nên bám vào những gì các nhà khoa học cho chúng ta biết, cho đến khi ý
thức rằng Đấng Tạo Dựng vĩ đại hơn sự hiểu biết của chúng ta vô cùng vô tận.”
Trong khi khoa học và tôn giáo thường đối chọi lẫn nhau như
những phe phái riêng biệt và không thể giao hòa, thì thánh Giáo hoàng Gioan
Phaolô II đã nhìn ra lợi ích của một mối tương quan bổ trợ mà có thể dẫn
nhân loại đi đến hiểu biết rõ hơn về những điều chưa biết.
“Khoa học có thể thanh
lọc tôn giáo khỏi những sai lỗi và mê tín; tôn giáo có thể tẩy uế khoa học khỏi
ngẫu tượng và những giá trị tuyệt đối giả tạo. Mỗi bên đều có thế kéo bên còn lại
vào một thế giới rộng lớn hơn, một thế giới mà cả hai có thể phát triển hưng thịnh.” Ngài
đã viết như vậy trong một lá thư năm 1988 gửi cho tu sĩ dòng Tên, cha George V.
Coyne, cựu giám đốc của Đài Thiên Văn Vatican.
Điều này giải thích tại sao không nên ngạc nhiên khi thấy những
nhà khoa học Công giáo, những người tích cực nghiên cứu về khả năng tồn tại sự
sống thông minh ngoài trái đất.
Trong số họ phải kể tới tu sĩ dòng tên, cha José Gabriel
Funes, một nhà thiên văn học và cựu giám đốc của Đài Thiên Văn Vatican, người dẫn
đầu Dự Án OTHER, hợp thành từ những chữ cái đầu trong tiếng Tây Ban Nha của
dòng chữ Otros mundos, Tierra, Humanidad y Espacio Remoto (Những thế giới khác,
Trái Đất, Nhân loại và Không gian xa xôi).
Nói với hãng tin công giáo Catholic News Service qua Zoom từ
Cordoba, Argentina ngày 10 tháng Sáu vừa qua, cha Funes cảnh báo rằng trong khi
chủ đề về sự sống thông minh ngoài trái đất có thể khuyến khích những cuộc đàm
luận hào hứng và thú vị, nó có thể xoay chiều hướng vào lĩnh vực của thuyết âm
mưu mà lạc xa nền khoa học chân chính.
Cha Funes nói rằng: “Chúng
ta cần tập trung vào chủ đề bằng một cách thức chuyên nghiệp. Và khi nói tới
chuyên nghiệp, ý tôi là bằng một cách thức mang tính học thuật.”
Cha giải thích: Dự Án OTHER quy tụ các nhà thiên văn học,
sinh vật học, triết gia và thần học gia lại với nhau tại Đại học Công giáo
Cordoba để không chỉ nghiên cứu về khả năng tồn tại của sự sống thông minh
ngoài trái đất, mà còn nghiên cứu về tác động có thể xảy ra đối với sự hiểu biết
về nhân loại dưới góc nhìn của khoa học, triết học và tôn giáo.
Khả năng tồn tại của chúng làm dấy lên những câu hỏi liên
quan đến tôn giáo, bao gồm cả những câu hỏi về mầu nhiệm Nhập Thể, trong đó
Ngôi Lời đảm nhận bản tính nhân loại và vì vậy, như Giáo lý của Hội thánh Công
giáo diễn tả, Đức Giêsu vừa là “Thiên Chúa thật vừa là người thật.”
Cha Funes cũng lưu ý rằng, dù là mầu nhiệm Nhập Thể chỉ xảy
ra trên Địa cầu hoặc được tái diễn lại ở những hành tinh khác với sự sống thông
minh, đều là điều được các nhà thần học suy tư hàng thập kỷ, trong đó có cả thần
học gia danh tiếng dòng Tên là Karl Rahner, người đã qua đời năm 1984.
Cha Funes nói thêm: Dù sao đi nữa, biến cố nhập thể của Chúa
Kitô đã là và mãi là một sự kiện “duy nhất.”
“Tôi không phải một thần học gia, nhưng kết luận của tôi là chỉ một Mầu nhiệm Nhập Thể là quá đủ,” cha Funes nói với hãng tin CNS, “Chúng ta không cần làm cho các vấn đề phức tạp hơn bản chất của chúng. Đã là khó để hiểu một Mầu nhiệm Nhập Thể rồi, nhưng đây chỉ là cách suy nghĩ của cá nhân tôi.”
Một Linh mục dòng Đa-minh, cha Thomas F. O’Meara, giáo sư thần
học tại đại học Notre Dame đã nghỉ hưu, và cũng là tác giả của cuốn sách có tựa
đề “Vast Universe: Extraterrestrials and Christian Revelation” (Vũ trụ Bao la:
Những Sự sống ngoài Trái Đất và Mạc Khải Kitô giáo) cùng quan điểm với cha
Funes về Mầu nhiệm Nhập Thể, đã tranh luận rằng “Mầu nhiệm Nhập Thể không đòi buộc Đức Giêsu cũng phải nhập thể ở những
hành tinh khác.”
Về chuyện có tồn tại sự sống ngoài trái đất hay không, cha
O’Meara đã nói với hãng tin CNS ngày 14 tháng Sáu rằng thật ra có hàng tỉ hành
tinh rất có thể có cả sự sống và sự sống thông minh.
Cha nói thêm, niềm tin ấy có thể được thánh Tôma Aquinô, vị
học giả vĩ đại nhất của Giáo hội ủng hộ.
Cha O’Meara giải thích “Nhãn quan của Thánh Tôma Aquinô về thế giới đó là Thiên Chúa đã tạo dựng
một thế giới hết sức rộng lớn và đa dạng.”
Cha nói: “Tất
nhiên, Aquinô không biết thế giới rộng lớn và đa dạng đến mức nào, nhưng đó là
những gì Aquinô chỉ quan sát từ hoa cỏ, cá, những vì sao và những thứ tương tự.
Và Aquinô nghĩ rằng bởi vì ý nghĩa thiết yếu của vũ trụ vạn vật là biểu dương sự
phong phú dồi dào của Thiên Chúa.”
Cả những người không tôn giáo cũng tin rằng hầu như có tồn tại
sự sống ngoài trái đất, Anders Sandberg là một trong số đó, ông là thành viên
nghiên cứu thâm niên tại học viện Tương Lai của Nhân Loại (Future of Humanity
Institute) tại Đại học Oxford.
Trả lời hãng tin CNS ngày 9 tháng Sáu, Sandberg nói rằng thật
là dễ dàng để tin rằng sự sống tồn tại trên Địa Cầu chỉ là “một cựu mầu nhiệm.”
Tuy nhiên, cũng giống như cha O’Meara, một nhà nghiên cứu người Thụy Điển tin rằng
khả năng người trái đất tồn tại đơn độc trong vũ trụ là rất thấp.
Ông nói: “Rất có
thể chúng ta không đơn độc bởi vì vũ trụ dường như là vô tận. Chúng ta chưa hề
tìm ra bất kỳ bằng chứng nào cho thấy rằng có một đường rìa hay đường vòng nào
của vũ trụ.”
Tuy nhiên, khi nhiều người nhìn nhận bản báo cáo của Lầu Năm
Góc sắp đưa ra như bằng chứng về sự tồn tại của người ngoài hành tinh, Sandberg
nói với hãng tin CNS rằng ngay lập tức đưa ra kết luận dựa trên bằng chứng
không thuyết phục, như là những tấm hình chụp không rõ nét, là “một sai lầm”,
và với dòng chảy thông tin không ngớt về hiện tượng không thể lý giải sẽ cần tiếp
nhận “với một chút cẩn trọng.”
Ông nói: “Thế giới
rộng lớn, những sự tình cờ với xác suất 1 trên tỷ tỷ như vậy xảy ra hàng tháng
và được ghi lại toàn bộ.”
Thay vì cho rằng “một đốm lạ” trên bầu trời là bằng chứng của
sự sống ngoài hành tinh, Sandberg gợi ý mọi người có thể nói “Trên thế giới, có
nhiều sự lạ hơn những gì tôi mong đợi.”
“Sự khiêm tốn trí tuệ là một điều thật hữu dụng,” ông nói
thêm.
Nguồn: tonggiaophanhanoi.org