Nhà thờ
Chính tòa Giáo phận Bà Rịa
GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC
VỀ GIÁO PHẬN BÀ RỊA
I. LƯỢC SỬ HÌNH THÀNH
1. Hồng ân đức tin
Với vị thế địa lý vừa là cửa ngõ
hướng ra biển Đông, lại vừa nằm trên trục vương lộ giữa kinh đô Huế và vùng đất
mới phương Nam, Bà Rịa là nơi thuận lợi để các vị thừa sai lập cứ điểm truyền
giáo, đồng thời cũng là nơi dừng chân của một số tín hữu miền Bắc và miền Trung
trên đường Nam tiến. Lịch sử truyền giáo Bồ Đào Nha cho biết năm 1550, cha
Gaspar da Cruz dòng Đaminh đã đến tận vùng Bà Rịa. Sau đó, các vị thừa sai thuộc
dòng Tên, dòng Phanxicô và Hội Thừa Sai Paris, đã chiếu giãi ánh sáng Tin Mừng
và vun trồng đức tin trên cánh đồng truyền giáo tại Bà Rịa.
2. Hy lễ toàn thiêu
Từ những năm 1800, các tín hữu
thuộc địa hạt Bà Rịa đã phải trải qua những đợt bách hại do lệnh cấm đạo của
các vua triều Nguyễn. Đa số giáo dân bị bắt giam, chịu nhiều ngược đãi, để rồi
vào đêm 07.01.1862, quan quân triều đình đã cho đốt tất cả các nhà ngục, chỉ
trong một đêm thiêu sống 444 giáo hữu thuộc các họ đạo trong vùng Bà Rịa. Hy lễ
toàn thiêu của các vị tử đạo đã nên chứng từ hào hùng cho niềm tin kiên vững và
nêu cao mẫu gương ngàn đời cho các thế hệ tín hữu. Một ngôi nguyện đường được
xây dựng ngay trên phần mộ các vị chứng nhân đức tin, cách Nhà thờ Chánh Toà
khoảng 300m.
3. Vườn nho mới
Ngày 22.11.2005, Đức Thánh
Cha Bênêđictô XVI ban hành Tông Hiến thành lập Giáo phận Bà Rịa và Tông sắc bổ
nhiệm Đức cha Tôma Nguyễn Văn Trâm làm Giám mục Chính tòa tiên khởi.
Ngày 05.12.2005, đại lễ công bố
chính thức ngày khai sinh Giáo phận Bà Rịa, thuộc Giáo tỉnh Sài gòn, như Giáo
phận thứ 26 của Giáo Hội Việt Nam.
Ngày 03.7.2006, thành lập Chủng
viện Thánh Tôma
Ngày 11.5.2008, thành lập Hội đồng
Linh mục
Ngày 10.4.2010, lễ Cung hiến Nhà
thờ Chánh toà với sự hiện diện của các Đức Cha trong Hội Đồng Giám Mục Việt Nam
Ngày 20.01.2016, lễ tấn
phong Đức Giám mục Phó Emmanuel Nguyễn Hồng Sơn
Ngày 06.05.2017, mừng Ngân khánh
Giám Mục Đức Cha Tôma Nguyễn Văn Trâm - thông báo quyết định của Đức Thánh
Cha Phanxicô chấp nhận đơn từ chức của Đức Cha Tôma vì lý do tuổi tác và
công bố Đức Cha Emmanuel Nguyễn Hồng Sơn là Giám mục Giáo phận Bà Rịa,
kế vị Đức Cha Tôma.
II. ĐỊA LÝ VÀ DÂN SỐ
1. Địa lý: Giáo phận Bà Rịa
nằm trong địa giới hành chính tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu với diện tích 1.988.65 km2.
Phía Ðông giáp Giáo phận Phan Thiết; phía Tây giáp Tổng Giáo phận Sàigòn; phía
Bắc giáp Giáo phận Xuân Lộc và phía Nam giáp Biển Ðông.
2. Dân số: Năm 2017, tỷ lệ
người công giáo so với dân số trong tỉnh là 268.371 / 1.079.068 người,
ước khoảng 24,25%. Ngoài một vài cộng đoàn xứ họ hình thành từ thời các vị thừa
sai, số giáo dân tập trung cao hơn tại các giáo xứ thành lập sau năm 1954 và
tăng nhanh sau năm 1975.
3. Giáo hạt và giáo xứ: Hiện
nay, Giáo phận Bà Rịa gồm 5 giáo hạt với 74 giáo xứ và 14 giáo họ biệt lập.
- Hạt Bà Rịa có 68.970 giáo dân
trong 19 giáo xứ - giáo họ
- Hạt Bình Giã có 59.925 giáo dân
trong 23 đơn vị
- Hạt Long Hương có 56.773 giáo
dân thuộc 15 giáo xứ - giáo họ
- Hạt Vũng Tàu gồm 36.057 giáo
dân trong 15 đơn vị
- Hạt Xuyên Mộc có 46.646 giáo
dân thuộc 15 giáo xứ - giáo họ
4. Dòng tu và Tu hội: Trong
giáo phận hiện có 112 cộng đoàn với 914 tu sĩ nam nữ (268 nam tu và 646 nữ tu)
a. Các Hội Dòng có Nhà Mẹ tại
giáo phận và các Đan viện: Mến Thánh Giá Bà Rịa - Đaminh Bà Rịa - Xitô
Thánh Mẫu Phước Sơn, Phước Lý– Nữ Clara - Nữ Trợ Thế Thánh Tâm Chúa Giêsu
b. Các cộng đoàn tu sĩ: Dòng
Đaminh - Phanxicô - Đức Mẹ Lên Trời - Salesien Don Bosco - Chúa Cứu Thế - Thánh
Tâm Huế - Hiến sĩ Đức Mẹ Vô Nhiễm - Kitô Vua - Truyền Giáo Thánh Vinh Sơn - Nữ
Tử Bác Ái Vinh Sơn - Thánh Phaolô - Chúa Quan Phòng - Đaminh Thánh Tâm - Đaminh
Tam Hiệp - Đaminh Rosa Lima - Mến Thánh Giá Chợ Quán - Mến Thánh Giá Thủ Thiêm
- Mến Thánh Giá Gò Vấp - Mến Thánh Giá Thủ Đức - Mến Thánh Giá Cái Mơn - Mến
Thánh Giá Xuân Lộc - Mến Thánh Giá Nha Trang - Mến Thánh Giá Phan Thiết - Nô Tỳ
Thiên Chúa - Lasan - Mân Côi - Nữ Tỳ Chúa Giêsu Linh Mục - Thừa Sai Bác Ái Chúa
Kitô - Gia Đình Mẹ Maria Thăm Viếng - Con Đức Mẹ Vô Nhiễm - Thừa Sai Đức Mẹ
Trinh Vương - Thừa Sai Thánh Mẫu - Nữ Phan Sinh Thừa Sai Đức Mẹ - Thừa Sai Bác
Ái Vinh - Sống Thánh Thể - Con Đức Mẹ Đi Viếng - Ánh Sáng Phúc Âm.
5. Đời sống giáo dân
Bà Rịa-Vũng Tàu có 2 Thành phố,
5 huyện trên đất liền và huyện Côn Đảo. Địa hình thiên nhiên có thể chia
thành 4 vùng: Bán đảo Vũng Tàu, Hải đảo gồm
có quần đảo Côn Sơn và đảo Long Sơn. Vùng đồi núi bán trung du ở
các huyện Tân Thành, Châu Đức, Xuyên Mộc. Vùng đồng bằng ven biển thuộc
địa bàn Thành phố Bà Rịa và các huyện Long Điền, Đất Đỏ.
Hoạt động kinh tế của Tỉnh chủ yếu
liên quan đến dầu khí, hải
sản và du lịch, đây cũng là một trọng điểm kinh tế về năng lượng, công nghiệp nặng,
cảng biển. Sinh hoạt xã hội đa dạng tùy môi trường thành thị hoặc nông thôn,
liên quan đến các ngành nghề lao động như đánh bắt và chế biến hải sản, canh
tác đất đai hoặc công nhân xí nghiệp, dịch vụ du lịch. Về sinh hoạt tôn giáo,
các tín hữu được mời gọi trực tiếp tham gia hoạt động Tông đồ giáo dân như Ban
Hành Giáo, Giáo lý viên, các Hội đoàn công giáo tiến hành, khối giáo dân sinh
hoạt theo các giới gồm có Gia trưởng, Hiền mẫu, Thanh niên, Thiếu nhi.
III. NHÂN SỰ
- Giám Mục đương nhiệm: Đức
Cha Emmanuel Nguyễn Hồng Sơn. Đức cha sinh ngày 02.01.1952 tại Biên
Hoà, thụ phong linh mục tại nhà thờ Giáo xứ Văn Hải, Giáo phận Xuân Lộc ngày
31.12.1980. Ngài là Tổng Đại Diện Giáo phận Bà Rịa từ năm 2011, Giám mục phó
Giáo phận Bà Rịa ngày 28.11.2015, Giám mục Chính tòa Giáo phận Bà Rịa từ ngày
06.05.2017.
- Giám Mục tiền nhiệm: Đức Cha Nguyễn Văn Trâm. Đức cha sinh ngày 9.01.1942, thụ phong linh mục tại Bà Rịa ngày 01.05.1969. Ngài là Giám mục Phụ tá Giáo phận Xuân Lộc ngày 06.03.1992, Giám mục tiên khởi Giáo phận Bà Rịa ngày 05.12.2005, Giám quản Tông toà Giáo phận Phan Thiết ngày 14.03.2017 và nghỉ hưu từ ngày 06.05.2017.
- Linh mục: 220 linh mục (120 linh mục triều và 100 linh mục Dòng);
- Chủng sinh: Đang học: 75; Học xong: 8; Dự bị: 74
- Tu sĩ: 914
IV. CƠ CẤU TỔ CHỨC TRONG GIÁO
PHẬN
- Hội Đồng Linh Mục: 22
thành viên theo như Giáo Luật 497 quy định
- Ban Tư vấn: linh
mục Tổng đại diện, linh mục Chưởng ấn, linh mục Giám Đốc Chủng viện, và các
linh mục Quản hạt
- Tòa án cấp I với
thành phần nhân sự theo như luật định
- Các Ban cấp giáo phận: Ban
Quản lý - Huấn giáo và Thường huấn Linh mục - Đào tạo Chủng sinh và Tu sinh -
Tu sĩ - Ban Hành giáo và các Hội đoàn - Giới Gia trưởng - Giới Hiền mẫu - Giới
Trẻ-Sinh viên - Giới Thiếu nhi và Giáo lý viên (2.888 giáo lý viên) - Phụng tự
- Thánh nhạc - Loan báo Tin Mừng - Mục vụ Di dân - Mục vụ Gia đình - Bác ái Xã
hội-Caritas - Công lý Hoà bình - Truyền thông Xã hội - Văn hoá.
V. CƠ SỞ GIÁO PHẬN
1. Nhà thờ Chính tòa: 227
Cách Mạng Tháng Tám, phường Phước Hiệp, thành phố Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa-Vũng
Tàu.
2. Tòa Giám mục: 227
Cách Mạng Tháng Tám, phường Phước Hiệp, thành phố Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
3. Chủng viện Thánh
Tôma: ấp Hải Sơn, xã Phước Hòa, huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
4. Nhà Hưu Dưỡng: ấp
Phước Lâm, huyện Long Điền, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
5. Các điểm hành hương
- Nhà Thờ Mồ các vị Tử đạo: thành
phố Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
- Đền thánh Đức Mẹ Bãi Dâu: 140A
Trần Phú, phường 5, thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Công trình xây dựng
tại Bãi Dâu gồm: Tượng đài Mẹ Thiên Chúa, Đền Thánh Đức Mẹ,
14 chặng Đường Thánh Giá, 20 mầu nhiệm Mân Côi, Nhà Nguyện kính các Thánh Tử Đạo
Việt Nam, Nhà tĩnh huấn.
- Tượng đài Chúa Kitô Vua núi
Tao Phùng - 02 Hạ Long, phường 2, thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa-Vũng
Tàu
VI. HOẠT ĐỘNG MỤC VỤ, LOAN BÁO
TIN MỪNG VÀ BÁC ÁI XÃ HỘI
1. Hoạt động mục vụ
Các sinh hoạt trong giáo phận
luôn được hòa vào bước đi chung của Hội Thánh Việt Nam, được định hướng theo chủ
đề mục vụ hàng năm của Hội Đồng Giám Mục.
Các Ban phụ trách chuyên biệt hoạch
định phương thức hỗ trợ mục vụ cho các cộng đoàn tu sĩ, giáo xứ, giáo họ.
Mục vụ dành cho các giới Gia trưởng,
Hiền Mẫu, Thanh niên, Sinh viên, Thiếu nhi với chương trình sinh hoạt riêng
theo định kỳ hàng năm, hàng tháng, đặc biệt vào các dịp lễ Bổn mạng.
Mỗi tuần, toàn Giáo phận tiếp nhận
một câu Lời Chúa, học hỏi một câu giáo lý, thực hiện một giờ chầu Thánh Thể.
2. Loan Báo Tin Mừng
Thực hiện các hoạt động loan báo
Tin Mừng đa dạng trên địa bàn Giáo xứ, Giáo họ.
Ban Loan Báo Tin Mừng triển khai
hành trình “Đến với muôn dân” qua các nhóm nhỏ thiện nguyện, sau
khi chầu Thánh Thể, xin ơn Chúa Thánh Thần, suy niệm Lời Chúa, kiểm điểm và
phân công, mỗi tổ ra đi thăm viếng, giúp đỡ và thông truyền Tin Mừng cho các
gia đình lương dân.
3. Bác Ái Xã Hội
Đồng hành cùng Caritas Việt Nam,
Ban Bác Ái Xã Hội-Caritas Giáo phận hoạt động cùng với các thành viên tình nguyện
tại các Giáo xứ, Giáo họ, qua các ban chuyên trách như Bảo vệ sự sống – Hỗ trợ
các nhà dưỡng lão - Giúp người Khuyết Tật – HIV/Aids.
VII. ĐỊA CHỈ LIÊN LẠC
- Văn phòng Tòa Giám Mục: 227
CMT8, P. Phước Hiệp, TP. Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
- E-mail: vptgmbr@yahoo.com; vptgmbr2005@gmail.com
- Điện thoại: (254) 3737 873
- Website: https://www.giaophanbaria.org
Văn phòng TGM Giáo
phận Bà Rịa
Cập nhật ngày 31/12/2017
