Đại hội Thánh nhạc toàn quốc lần thứ 33:
Đại hội của Hướng dẫn mục vụ Thánh nhạc và Bình ca
“Hiến
chế Phụng Vụ thánh ‘Sacrosanctum Concilium’, chương VI, của Công đồng Vatican
II dạy: Giáo Hội nhìn nhận Bình ca là lối hát riêng của Phụng vụ Rôma; vì thế,
trong các hoạt động phụng vụ, Bình ca phải chiếm một địa vị chính yếu giữa
những loại ca khác.”
Đây là những lời được trích trong phần
dẫn nhập của đề tài Giới thiệu Tổng Quát Nhạc Bình Ca do linh mục
Giuse Võ Tá Hoàng (giáo phận Qui Nhơn - Ủy viên Ủy ban Thánh nhạc [UBTN] trực
thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam [HĐGMVN] ) trình bày ở Đại hội Thánh nhạc toàn
quốc lần thứ 33 được tổ chức sáng ngày thứ Ba, 15-10-2013, tại Trung tâm Mục vụ
Tổng giáo phận TP.HCM.
Trước khi lắng nghe đề tài này, Đại hội
đã cùng nhau điểm qua những tin tức Giáo Hội và Thánh nhạc; nhất là lắng nghe
đúc kết những đóng góp mới nhất về văn bản
HƯỚNG DẪN MỤC VỤ THÁNH NHẠC [HDMVTN] (đã được bàn luận trong 4 lần Hội thảo
trước đây).
Linh mục Rôcô Nguyễn Duy, Thư ký UBTN, cho
biết trong 2 năm vừa qua, UBTN đã nhận được rất nhiều ý kiến đóng góp (bổ sung những chỗ chưa rõ ý, sửa chữa về câu
chữ, hoặc bỏ đi những phần không cần thiết với hoàn cảnh địa phương, … ) từ
các Ban Thánh nhạc của các giáo phận, các cha giáo phụ trách thánh nhạc Đại
chủng viện, cũng như các thành viên khác của UBTN, nhất là những chỉ dẫn của
Đức cha Phaolô Nguyễn Văn Hòa, nguyên chủ tịch UBTN và cha giáo Phêrô Kim Long,
nguyên phó chủ tịch UBTN.
Những ý kiến này đã được Đại hội quan tâm
đón nhận và sẽ duyệt lại một lần cuối văn bản HDMVTN trước khi trình lên HĐGMVN
dịp Hội nghị thường niên kỳ I năm 2014 để xin xem xét và chấp thuận cho thử
nghiệm từ 3 đến 6 năm.
Văn bản HDMVTN là một kim chỉ nam quý báu
và hữu ích giúp cho mọi thành phần dân Chúa tại Việt Nam biết thực hiện vai trò
của mình trong khi sử dụng thánh nhạc trong Phụng vụ sao cho đúng ý của Hội
Thánh đã dạy. Trong văn bản này, UBTN đã lưu tâm đến việc nên sử dụng ít nhất
một bài hát thuộc thể loại Bình ca (Ca điệu Grêgoriô) trong Thánh lễ, và khuyến
khích các nhạc sĩ Công giáo Việt Nam cố gắng sáng tác những bài thánh ca Việt
Nam càng gần với Bình ca bao nhiêu càng thánh thiện bấy nhiêu.
Văn bản này là một cẩm nang rất hữu ích
cho các linh mục coi sóc các cộng đoàn, cũng như cho các ca trưởng và ca đoàn
biết phận vụ và chức năng của mình để tránh những trường hợp không hay khi nhận
định phải chọn bài hát và sử dụng bài ấy trong các cử hành Phụng vụ.
II. Giới thiệu tổng quát nhạc Bình ca
Sau khi Đại hội thông qua HDMVTN, linh
mục Giuse Võ Tá Hoàng đã giới thiệu tổng quát nhạc Bình ca.
Để có được một cái nhìn khái quát về Bình
ca, trong phần I, thuyết trình viên đã từng bước dẫn các tham dự viên tìm hiểu
sơ nét lịch sử Bình ca từ đầu cho đến nay. Nhất là trong thế giới hôm nay,
người ta vẫn nhìn nhận những giá trị của ca điệu Grêgoriô, vẫn có thể đạt niềm
say mê của mình trên những dòng nhạc xưa cổ, đã và đang là nền tảng cho mọi cảm
hứng âm nhạc. Chính Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã cổ vũ mạnh mẽ cho việc tái
khám phá nét đẹp của nhạc Bình ca.
Trong phần II và III, các tham dự viên đã
được hiểu thêm ký hiệu nốt nhạc và các dòng kẻ rất đặc thù, khóa và nốt nhạc,
các cung điệu, tiết tấu của Bình ca.
III. Những đề nghị
Từ những gợi ý trên đây, hơn 130 tham dự
viên đã chia thành 3 tổ để thảo luận và đóng góp ý kiến.
– Tổ 1: Ban Thường vụ
UBTN, các linh mục trưởng Ban Thánh nhạc các giáo phận, các cha giáo phụ trách
Thánh nhạc Đại chủng viện.
– Tổ 2: Các linh mục và tu sĩ hoạt động
trong lĩnh vực thánh nhạc
– Tổ 3: Các nhạc sĩ, ca trưởng, giáo viên
dạy nhạc tại các Trung tâm Mục vụ và thành phần còn lại.
Sau khi thảo luận và góp ý, tất cả các tổ
đã đề nghị:
– Sớm đưa Văn bản HDMVTN
vào thử nghiệm để chấn chỉnh các sinh hoạt thánh nhạc tại Việt Nam, và sau thời
gian thử nghiệm sẽ hoàn thiện văn bản này ngõ hầu áp dụng đều khắp tại các cộng
đoàn.
– Tiếp tục đào sâu về Bình ca trong lần
hội thảo 34 và đi vào cụ thể như áp dụng Bình ca trong các bài ca phụng vụ Việt
Nam để mọi người có thể hiểu và cảm nhận nét đẹp thánh thiện của ca điệu này.
– Nên có những lớp hay những khóa hướng
dẫn các nhạc sĩ sáng tác để các bài hát được viết ra đúng với giáo huấn của
Giáo Hội.
IV. Ban Thường vụ UBTN-HĐGMVN
Kết thúc, Đức cha Vinh Sơn Nguyễn Văn
Bản, giám mục giáo phận Ban Mê Thuột, chủ tịch UBTN, chủ tọa Đại hội lần thứ 33
đã bổ nhiệm các thành viên trong Ban Thường vụ UBTN nhiệm kỳ 2013-2016:
1. Thư ký: Lm Rôcô Nguyễn Duy
2. Lm Giuse Xuân Thảo - Chủ nhiệm nội san
Hương Trầm
3. Lm Phêrô Trương Huy Hoàng - Chủ nhiệm
Câu lạc bộ sáng tác
4. Lm Phêrô Kiều Công Tùng - Ủy viên
Phụng vụ
5. Lm Giuse Đỗ Quang Khang - Ủy viên Kinh
Thánh
6. Lm Giuse Võ Tá Hoàng - Ủy viên
7. Nữ tu Maria Vũ Thị Kim Loan - Ủy viên
8. Nhạc sĩ Phêrô Nguyễn Đình Diễn (tức
Phanxicô) - Ủy viên
9. Nhạc sĩ Gioakim Nguyễn Văn Nhựt (tức
Minh Tâm) - Ủy viên
Đại hội Thánh Nhạc lần thứ 33 đã khép lại
lúc 11g45 cùng ngày. Các tham dự viên vui mừng về những thành quả tốt đẹp đạt được
trong Đại hội và hẹn gặp nhau trong lần tới: Hội thảo Thánh nhạc toàn quốc lần
thứ 34, vào lúc 8g00 thứ Ba, 29-04-2014, cũng tại Trung tâm Mục vụ Tổng giáo
phận TP.HCM.