LỜI CHÚA: Lc
18, 9-14
Khi ấy, Ðức Giêsu kể dụ ngôn sau đây với một số người tự hào cho mình là công chính mà khinh chê người khác: “Có hai người lên đền thờ cầu nguyện. Một người thuộc nhóm Pharisêu, còn người kia làm nghề thu thuế. Người Pharisêu đứng riêng một mình, cầu nguyện rằng: ‘Lạy Thiên Chúa, xin tạ ơn Chúa, vì con không như bao kẻ khác: tham lam, bất chính, ngoại tình, hoặc như tên thu thuế kia. Con ăn chay mỗi tuần hai lần, con dâng cho Chúa một phần mười thu nhập của con’. Còn người thu thuế thì đứng đàng xa, thậm chí chẳng dám ngước mắt lên trời, nhưng vừa đấm ngực vừa thưa rằng: ‘Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi’. Tôi nói cho các ông biết: người này, khi trở xuống mà về nhà, thì đã được nên công chính rồi; còn người kia thì không. Vì phàm ai tôn mình lên, sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên.”
SUY NIỆM:
Khi nghĩ về người
Pharisêu, ta nghĩ đến thói giả hình.
Quả thực, có một số người
Pharisêu như vậy,
nhưng không phải tất cả đều
thế đâu.
Thật ra, nhóm Pharisêu là
nhóm rất đạo đức.
Và họ đạo đức thực lòng,
chứ không giả dối.
Họ đã chuyên cần học hỏi
về Luật Chúa,
và muốn giữ cẩn thận Luật
ấy trong mọi hoàn cảnh.
Ông Pharisêu trong dụ
ngôn sau của Đức Giêsu
không phải là người giả
hình.
Ông ấy thực sự rất đạo đức,
và được mọi người ngưỡng
mộ.
Khi nghe lời cầu nguyện của
ông trên Đền thờ,
nhiều người Do-thái thầm
mơ ước sống được như vậy.
Trước hết, ông đã tránh
được những sai phạm lớn
như trộm cắp, bất chính,
ngoại tình.
Ông còn ăn chay mỗi tuần
vào thứ hai và thứ năm,
dù luật chỉ buộc ăn chay
mỗi năm một lần (Lv 16,29-30).
Ông nộp thuế thập phân về
tất cả mọi thu nhập,
dù luật chỉ buộc nộp về
hoa lợi, chăn nuôi (Lv 27,30-31).
Ngược lại, khi nghe lời cầu
nguyện của anh thu thuế,
ta thấy anh chỉ nhận mình
là tội nhân,
cần đến tình thương xóa tội
của Thiên Chúa (Lc 18,13).
Dưới mắt nhiều người, anh
là kẻ thù của dân tộc,
và là kẻ có đời sống
không trong sạch chút nào.
Cả hai đều gọi tên Thiên
Chúa khi bắt đầu cầu nguyện.
Nhưng Thiên Chúa sẽ nhậm
lời cầu nguyện của ai?
Ai là người chạm được vào
trái tim của Thiên Chúa?
Những người Do-thái thời
Đức Giêsu trả lời ngay:
Dĩ nhiên là ông Pharisêu
đạo đức.
Nhưng câu khẳng định của
Đức Giêsu để kết dụ ngôn
hẳn đã làm nhiều người
chưng hửng:
Anh thu thuế tội lỗi, khi
xuống núi để về nhà mình,
thì được Thiên Chúa nhìn
nhận là người công chính,
anh công chính hơn cả ông
Pharisêu đạo hạnh (Lc 18,14).
Đây là một sự đảo ngược lạ
lùng bởi Thiên Chúa.
Thiên Chúa có lối đánh
giá khác với con người.
Ngài không chỉ để ý đến
cái bên ngoài,
nhưng nhìn thấu tấm lòng
bên trong.
Ngài chỉ thi ân khi gặp
được một tấm lòng chờ đợi.
Anh thu thuế đã mở cửa
cho Chúa, và đã van xin.
Anh khiêm tốn đứng xa,
không dám ngước mắt lên,
chỉ biết đấm ngực để tỏ
lòng sám hối.
Ngược lại, ông Pharisêu
chẳng xin gì.
Ông thấy mình chu toàn
quá tốt những điều luật dạy,
bởi đó ông thấy mình chẳng
cần Chúa xót thương.
Những việc hoành tráng
ông làm, ông không coi là ơn.
Chúng khiến ông trở nên tự
cao, tự phụ,
và coi khinh anh thu thuế
đang đứng cuối Đền thờ.
Thiên Chúa dễ gặp anh thu
thuế hơn, vì lòng anh mở.
Ngài khó gặp ông Pharisêu,
vì cửa lòng ông khép.
Tiếc thay, công đức của
ông lại thành bức tường cao
ngăn ông gặp Chúa và tha
nhân.
Còn tội của anh thu thuế
lại là nhịp cầu gặp gỡ Chúa.
Ở thế kỷ 21, nhiều người
vẫn sống như anh thu thuế.
Họ sống trong hoàn cảnh
khách quan là có tội,
vì vấp ngã, vì nghề nghiệp,
vì chuyện hôn nhân…
nhưng họ không dễ thoát
ra khỏi tình trạng tội lỗi đó.
Dụ ngôn trên đây của Chúa
Giêsu đem lại hy vọng
cho những người đang mất
hy vọng vào đời mình.
Thiên Chúa không chê bỏ
việc ăn chay hay dâng cúng,
cũng không cấm chúng ta
tích đức, lập công.
Nhưng Đức Giêsu nhắc
chúng ta nhớ rằng
ơn cứu độ không mua được
bằng nỗ lực bản thân,
nhưng là quà tặng Chúa
ban mà ta đưa tay lãnh nhận.
Ai trong chúng ta cũng giống
anh trộm lành
nhận được tin vui vào
giây phút cuối (Lc 23,42).
LỜI NGUYỆN
Lạy Cha,
những tội chúng con phạm
vừa mang dáng dấp tội
Ađam,
lại vừa mang dáng dấp tội
Cain.
Tội nào cũng là khép lại
trên chính mình,
khước từ Thiên Chúa và
quay lưng trước anh em.
Tội nào cũng lấy mình làm
trung tâm
và quy tất cả về mình.
Xin cho chúng con đừng
nhìn ngắm công trạng của mình,
nhưng nhìn vào những nén
bạc Cha giao
mà chúng con chưa đầu tư
sinh lợi cho đủ.
Xin cho chúng con đừng tự
mãn nhìn về quá khứ,
nhưng hướng đến tương lai
với bao điều cần thực hiện.
Lạy Cha,
xin cho chúng con đừng lấy
đức hạnh của mình
làm thước đo người khác,
đừng cứng cỏi lạnh lùng
khi đánh giá anh em.
Ước gì chúng con có quả
tim như Con Cha,
hiền lành và khiêm nhượng,
để chúng con có thể mở ra
đến vô cùng
trước những đòi hỏi của
Cha và nhu cầu của anh em. Amen.
Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ
Năm 2022