TÒA THÁNH CÔNG BỐ CÁC
TÀI LIỆU CHUẨN BỊ CHO THƯỢNG HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC
WHĐ (08.9.2021) - Hôm thứ Ba
vừa qua, Tòa Thánh đã công bố một tài liệu và một cẩm nang chuẩn bị cho Thượng
hội đồng năm 2023 bàn về tính hiệp hành (synodality). Những tài liệu này sẽ được
tất cả các giáo phận trên thế giới nghiên cứu thảo luận trong vòng sáu tháng tới.
“Con đường mang tính hiệp hành chính là điều mà Thiên Chúa
mong đợi ở Giáo hội trong thiên niên kỷ thứ ba,” tài liệu mới nêu rõ khi trích
lời Đức Thánh Cha Phanxicô.
“Cuộc hành trình này, diễn ra sau quá trình ‘canh tân’ của
Giáo hội do Công đồng Vatican II đề xuất, vừa là một ơn huệ vừa là một nhiệm vụ
cần thực hiện.”
Vào ngày mùng 7 tháng 9, Tòa Thánh đã công bố “Tài liệu chuẩn bị” dầy 22 trang, “Vì một Giáo hội mang tính hiệp hành: Hiệp thông, Tham gia và Truyền giáo,” và cuốn Cẩm Nang dầy 42 trang, dành cho giai đoạn cấp giáo phận của Thượng hội đồng.
Thượng Hội đồng về Gia đình họp tại Hội trường Thượng Hội đồng ở
Vatican vào ngày 21 tháng 10 năm 2015./ L’Osservatore Romano
Cuốn Cẩm Nang này bao gồm các lời cầu nguyện, mô tả về tính
hiệp hành, các mục tiêu của tiến trình Thượng hội đồng và những câu hỏi chính
mà các cộng đồng Công giáo địa phương được yêu cầu đưa ra phản hồi. Tài liệu nhấn
mạnh rằng các giáo phận nên tập trung vào “sự hòa nhập và tham gia tối đa” giữa
những người Công giáo đã được rửa tội trong tiến trình Thượng hội đồng ở cấp
giáo phận.
Tài liệu chuẩn bị đã được phát hành trong khoảng thời gian
“phân định trước kỳ thượng hội đồng” sẽ góp phần hoàn thiện bản thảo thứ hai của
văn bản dự kiến sẽ được xuất bản trước tháng 6 năm 2023.
Theo Vatican, Tài liệu chuẩn bị là “một công cụ để tạo điều
kiện cho giai đoạn đầu tiên của việc lắng nghe và tham khảo ý kiến của Dân Chúa
trong các Giáo hội địa phương”, tức là giai đoạn cấp giáo phận của Thượng hội đồng.
Giai đoạn cấp giáo phận
Trong giai đoạn ở cấp giáo phận, mỗi đức giám mục được yêu cầu
thực hiện quá trình tham vấn với Giáo hội địa phương từ ngày 17 tháng 10 năm
2021 đến tháng 4 năm 2022.
Cẩm nang này cho biết các giáo phận nên tổ chức các buổi họp
mặt địa phương để “tham vấn cho Thượng hội đồng” và cũng cho phép các cá nhân
đưa ra phản hồi trực tiếp cho giáo phận.
Tài liệu cũng đề nghị rằng nhiều giáo xứ cùng nhau tham gia
các “cuộc họp tham vấn cho Thượng hội đồng” này để “nhiều người từ các nhóm
kinh tế xã hội, dân tộc, nhóm tuổi khác nhau” được tham gia.
Tài liệu chuẩn bị, Cẩm nang và Bản câu hỏi sẽ được các giáo
phận, cũng như Bề trên các dòng tu, các công đoàn và các liên đoàn đời sống
thánh hiến, các phong trào giáo dân quốc tế và các trường đại học Công giáo xem
xét trong giai đoạn này.
Quy trình Thượng hội đồng ở giáo phận nên “khai thác sự
phong phú của kinh nghiệm sống của Giáo hội trong bối cảnh địa phương của
mình,” cẩm nang viết.
Các câu hỏi chính cần
được xem xét
Các câu hỏi được liệt kê ở cuối cuốn Cẩm nang, trong đó khẳng
định “câu hỏi cơ bản” cần được các giáo phận và các đức giám mục xem xét trong
quá trình sẽ kéo dài nhiều năm này như sau:
“Như được loan báo Tin Mừng, một Giáo hội mang tính hiệp
hành là ‘đồng hành cùng nhau’. Vậy ‘cuộc đồng hành cùng nhau’ này diễn ra như
thế nào trong Giáo hội địa phương của bạn? Chúa Thánh Thần mời gọi chúng ta thực
hiện những bước nào để trưởng thành trong ‘cuộc đồng hành cùng nhau’ của chúng
ta?”
Khi xem xét điều này, các giáo phận sẽ tiếp nhận và báo cáo
phản hồi về những điều sau:
Đâu là những khó khăn, trở ngại và thương tổn trong Giáo hội
địa phương?
Chúa Thánh Thần đang yêu cầu chúng ta điều gì?
Trong Giáo hội địa phương của chúng ta, ai là những người
“bước đi cùng nhau”? ai là những người dường như bị bỏ rơi trong quá trình này?
Thiên Chúa nói với chúng ta qua những tiếng nói mà đôi khi
chúng ta bỏ qua? Làm thế nào để tiếng nói của giáo dân được lắng nghe, đặc biệt
là phụ nữ và người trẻ? Điều gì đã tạo điều kiện hoặc ngăn cản việc lắng nghe của
chúng ta trước những tiếng nói ấy?
Mối quan hệ giữa các công việc truyền thông địa phương
(không chỉ truyền thông Công giáo) hoạt động như thế nào? Ai lên tiếng thay cho
cộng đồng tín hữu, và họ được chọn để lên tiếng thay như thế nào?
Làm thế nào để việc cầu nguyện và cử hành phụng vụ thực sự
truyền cảm hứng và hướng dẫn cuộc sống và sứ vụ của chúng ta trong cộng đồng?
Điều gì cản trở người đã rửa tội được tham gia tích cực
trong việc truyền giáo? Chúng ta đang bỏ quên những lĩnh vực truyền giáo nào?
Các nhóm sắc tộc khác nhau trong cộng đồng của chúng ta đã
cùng nhau đối thoại ở mức độ nào? Địa điểm và phương tiện đối thoại trong Giáo
hội địa phương của chúng ta là gì?
Sự khác biệt về tầm nhìn, hoặc những xung đột và khó khăn được
giải quyết như thế nào? Chúng ta cần quan tâm hơn đến những vấn đề cụ thể nào
trong Giáo hội và xã hội?
Cộng đồng Giáo hội của chúng ta có những mối quan hệ nào với
các thành viên của các truyền thống Kitô giáo và hệ phái khác?
Làm thế nào để cộng đồng Giáo hội địa phương của chúng ta
xác định các mục tiêu cần theo đuổi, cách để đạt được các mục tiêu đó, và các
bước cần thực hiện? Quyền hoặc sự quản trị được thực hiện như thế nào trong
Giáo hội địa phương của chúng ta?
Làm thế nào để chúng ta thúc đẩy sự tham gia vào quá trình
ra quyết định trong cấu trúc phẩm trật? Phương pháp ra quyết định của chúng ta
có giúp chúng ta lắng nghe tiếng nói của toàn thể Dân Chúa không?
Tính hiệp hành
(synodality) nghĩa là gì?
Tài liệu chuẩn bị mô tả tính hiệp hành là “hình thức, phong
cách và cấu trúc của Giáo hội.”
Cuốn cẩm nang cho biết: “Tiến trình Thượng hội đồng trước hết
là một tiến trình thiêng liêng. Đây không phải là một bài tập thu thập dữ liệu
một cách máy móc hay một chuỗi các cuộc họp và tranh luận. Lắng nghe mang tính
hiệp hành dẫn tới sự phân định.”
Cuốn cẩm nang này mô tả cuộc hiệp hành như một kinh nghiệm về
“sự lắng nghe và biện phân đích thực trên con đường trở thành Giáo hội mà Thiên
Chúa kêu gọi chúng ta trở thành”.
Thượng hội đồng về tính hiệp hành sẽ khai mạc với “giai đoạn
cấp giáo phận” vào tháng 10 năm 2021 và kết thúc với Đại hội đồng thường kỳ lần
thứ XVI của Thượng hội đồng Giám mục tại Vatican vào tháng 10 năm 2023.
Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ “khai mạc con đường hiệp hành” vào
cuối tuần ngày 9 hoặc 10 tháng 10 với một phiên khai mạc và một thánh lễ trọng
thể. Các giáo phận cũng được mời gọi để dâng một thánh lễ khai mạc vào Chúa nhật
ngày 17 tháng 10.
Một mục tiêu của Thượng hội đồng về tính hiệp hành, theo Tài liệu chuẩn bị, là xem xét “cách thức trách nhiệm và quyền bính được thực hành
trong Giáo hội cũng như các cơ cấu quản lý chúng, nhằm đưa ra ánh sáng và cố gắng
chuyển đổi các định kiến và thực hành méo mó, không bắt nguồn từ Phúc âm.”
“Mục đích của giai đoạn đầu tiên của cuộc hành trình mang
tính hiệp hành là thúc đẩy một tiến trình tham vấn rộng rãi nhằm thu thập sự
phong phú của những kinh nghiệm về tính hiệp hành, theo những cách trình bày và
khía cạnh khác nhau của nó, liên quan đến các mục tử và tín hữu của các Giáo hội
địa phương ở các cấp độ khác nhau,” Tài liệu chuẩn bị cho biết.
“Chúng tôi nhắc lại rằng mục đích của thượng hội đồng, và
cũng là của cuộc tham vấn này, không phải là để tạo ra các tài liệu, mà là 'để
gieo mầm những giấc mơ, công bố những lời ngôn sứ và tầm nhìn, tạo điều kiện
cho hy vọng được nảy nở, khơi dậy niềm tin, chữa lành vết thương, kết nối các mối
quan hệ với nhau, đánh thức bình minh của hy vọng, học hỏi lẫn nhau và tạo ra một
sự năng động tươi sáng sẽ soi sáng tâm trí, sưởi ấm trái tim, tiếp thêm sức mạnh
cho đôi tay của chúng ta,'' tài liệu trích dẫn từ bài diễn văn của Đức Thánh
Cha Phanxicô tại buổi khai mạc Thượng hội đồng giới trẻ vào tháng 10 năm 2018.
Vatican đã tổ chức một cuộc họp báo vào ngày 7 tháng 9 để thảo
luận về các tài liệu mới được công bố.
Đức Hồng Y Mario Grech, tổng thư ký của Thượng Hội Đồng Giám
Mục, đã phát biểu trong cuộc họp báo, cùng với các thư ký dưới quyền là Sơ
Nathalie Becquart và Đức Giám Mục Luis Marín de San Martín. Myriam Wijlens và
linh mục Dario Vitali, cố vấn của Thượng hội đồng, cũng đã trả lời các câu hỏi
của các phóng viên.
Tại cuộc họp báo, Đức Hồng y Grech nói rằng tính hiệp hành
là “hoa trái chín muồi” của Công đồng Vatican II.
Đức hồng y nói: “Thượng hội
đồng không phải là cuộc họp quốc hội. Thượng hội đồng là một kinh nghiệm giúp mọi
người lắng nghe Chúa Thánh Thần”.
Duc Trung Vu, CSsR
Theo Catholic News Agency (07.9.2021)
