Đức
Thánh Cha tiếp kiến chung
Ngày 18.8.2021
ĐTC PHANXICÔ: LỀ LUẬT LÀ NGƯỜI GIÁM HỘ
ĐƯA CHÚNG TA ĐẾN VỚI CHÚA
GIÊSU
Hồng Thủy
Vatican
News (18.8.2021) - Trong buổi tiếp
kiến chung sáng thứ Tư 18/8/2021 Đức Thánh Cha tiếp tục loạt bài giáo lý về thư
thánh Phaolô gửi tín hữu Galát, với đề tài “Vai trò giám hộ của Lề Luật”. Đức
Thánh Cha nói rằng: Lề Luật là người giám hộ đưa chúng ta đến với Chúa Giêsu.
Chúng ta nên tự hỏi xem: chúng ta có còn đang sống “dưới sự giam cầm của Lề Luật”
hay chúng ta đã hiểu rằng, khi trở thành con cái của Thiên Chúa, chúng ta được
kêu gọi để sống trong tình yêu thương.
Đức Thánh Cha nhắc lại
giáo huấn của thánh Phaolô, đó là đức tin vào Chúa Giêsu Kitô mang lại sự tự do
thiêng liêng giúp giải phóng các tín hữu khỏi những ràng buộc của Luật Môsê. Đối
với thánh nhân, Lề Luật có chức năng “giám hộ”. Như một món quà nhân từ của
Thiên Chúa, Lề Luật đòi hỏi tuân giữ các điều răn của Người, đồng thời chỉ ra
thực trạng tội lỗi và nhu cầu cần được cứu độ của chúng ta. Khi Chúa Kitô đến
và cùng với ơn cứu độ của Người, Lề Luật được kiện toàn trong sứ điệp Tin Mừng
về sự sống mới và sự tự do trong Chúa Thánh Thần.
Đức Thánh Cha nhấn mạnh
rằng, giáo huấn của Thánh Phaolô về giá trị của Lề Luật “đáng được xem xét cẩn
thận”. Ngài nói rằng, chúng ta nên tự hỏi xem chúng ta có còn đang sống “dưới sự
giam cầm của Lề Luật” hay chúng ta đã hiểu rằng, khi trở thành con cái của
Thiên Chúa, chúng ta được kêu gọi để sống trong tình yêu thương. Ngài mời gọi
tuân giữ Lề Luật như là một sự trợ giúp cho cuộc gặp gỡ với Chúa Giêsu Kitô.
Buổi tiếp kiến bắt đầu
với đoạn thư thánh Phaolô gửi tín hữu Galát (3,23-25): Trước khi đức
tin đến, chúng ta bị Lề Luật giam giữ, cho tới khi đức tin được mặc khải. Như
thế, Lề Luật đã thành người quản giáo dẫn chúng ta đến Đức Kitô, để chúng
ta được nên công chính nhờ đức tin. Nhưng khi đức tin đến, thì chúng ta
không còn ở dưới quyền giám hộ nữa.
Bài giáo lý của Đức
Thánh Cha
Vai trò giám hộ của Lề
Luật
Anh chị em thân mến,
chào anh chị em!
Thánh Phaolô, người
đã say mê Chúa Giêsu Kitô và đã hiểu rõ ơn cứu độ là gì, đã dạy chúng ta rằng
“những người sinh ra do lời Thiên Chúa hứa” (Gl 4, 28), nghĩa là tất cả chúng
ta, đã được nên công chính nhờ Chúa Giêsu Kitô, không còn bị ràng buộc bởi Lề
Luật, nhưng được mời gọi theo lối sống dấn thân trong sự tự do của Tin Mừng.
Tuy nhiên, Lề Luật vẫn tồn tại. Nhưng nó tồn tại theo một cách khác: cùng Lề Luật
đó, Mười Điều răn, nhưng theo cách khác, bởi vì chính nó không thể làm cho nên
công chính khi Chúa Giêsu đã đến. Vì vậy, trong bài giáo lý hôm nay, tôi muốn
giải thích điều này. Và chúng ta tự hỏi: theo Thư gửi tín hữu Galát, vai trò của
Lề Luật là gì? Trong đoạn thư chúng ta đã nghe, thánh Phaolô nói rằng: Lề Luật
giống như một người giám hộ. Đó là một hình ảnh đẹp, đáng được hiểu theo đúng
nghĩa của nó.
Thời kỳ của Lề Luật
và thời kỳ của đức tin vào Chúa Kitô
Thánh Tông đồ dường
như đề nghị các Kitô hữu phân chia lịch sử cứu độ, và cả lịch sử cá nhân của
ngài, thành hai giai đoạn. Đó là hai thời kỳ: trước khi trở thành người tin vào
Chúa Giêsu Kitô, và sau khi tiếp nhận đức tin. Ở trung tâm của lịch sử là sự chết
và sống lại của Chúa Giêsu, điều mà thánh Phaolô đã rao giảng nhằm khơi dậy niềm
tin vào Con Thiên Chúa, nguồn ơn cứu độ, và trong Chúa Giêsu Kitô, chúng ta được
nên công chính. Chúng ta được nên công chính nhờ ơn huệ nhưng không của đức tin
vào Chúa Giêsu Kitô. Vì vậy, bắt đầu từ đức tin vào Chúa Kitô, có một thời điểm
“trước” và “sau” so với chính Lề Luật, bởi vì có Lề Luật, có Mười Điều răn,
nhưng có một thái độ sống trước và sau khi Chúa Giêsu đến. Lịch sử trước đó được
xác định bởi việc “bị Lề Luật giam giữ”. Và ai đi theo con đường của Lề Luật
thì được cứu độ, được công chính; lịch sử sau đó - sau khi Chúa Giêsu đến - sẽ
được sống bằng cách bước theo Chúa Thánh Thần (Gl 5, 25). Đây là lần đầu tiên
thánh Phaolô sử dụng cách diễn đạt này: “bị Lề Luật giam giữ”. Nó ám chỉ một sự
nô dịch tiêu cực, điển hình của các nô lệ: “bị giam cầm”. Thánh Tông đồ nêu rõ
điều đó bằng cách nói rằng: khi một người “bị Lề Luật giam giữ” thì giống như bị
“theo dõi” và “bị nhốt”, một kiểu giam giữ nhắm ngăn chặn. Thánh Phaolô nói rằng
thời kỳ này đã kéo dài một thời gian dài - từ Môsê cho đến khi Chúa Giêsu đến -
và còn kéo dài bao lâu người ta còn sống trong tội lỗi.
Lề Luật là người giám
hộ
Tương quan giữa Lề Luật
và tội lỗi sẽ được thánh Tông đồ giải thích một cách có hệ thống hơn trong Thư
gửi tín hữu Roma, được viết vài năm sau thư gửi tín hữu Galát. Tóm lại, Lề Luật
giúp hiểu vi phạm Lề Luật là gì và giúp chúng ta nhận thức được tội lỗi của
mình: “Bạn đã làm điều này, do đó Lề Luật - Mười Điều Răn – nói điều này: bạn
phạm tội”. Hay đúng hơn, như kinh nghiệm chung đã dạy, luật lệ nhắm đẩy đến sự
vi phạm. Thánh Phaolô viết trong Thư gửi tín hữu Roma, ngài viết: “Vì trước
đây, khi chúng ta còn bị tính xác thịt chi phối, thì các đam mê tội lỗi dùng Lề
Luật mà hoạt động nơi các chi thể chúng ta, để chúng ta sinh hoa kết quả đưa tới
cái chết. Nhưng nay, chúng ta không còn bị Lề Luật ràng buộc nữa, vì chúng
ta đã chết đối với cái vẫn giam hãm chúng ta” (Rm 7, 5-6). Tại sao? Bởi vì ơn
công chính hóa của Chúa Giêsu đã đến. Thánh Phaolô diễn tả nhãn quan của ngài về
Lề Luật: “Tử thần có độc là vì tội lỗi, mà tội lỗi có mạnh cũng tại có Lề
Luật” (1Cr 15, 56).
Trong bối cảnh này,
việc tham chiếu đến vai trò giám hộ của Lề Luật đạt được ý nghĩa đầy đủ. Lề Luật
là người giám hộ đưa bạn đến với Chúa Giêsu. Trong hệ thống học thuật thời cổ đại,
nhà sư phạm không có chức năng như ngày nay, nghĩa là vai trò hỗ trợ việc giáo
dục của một bé trai hay một bé gái. Trái lại, vào thời đó, họ là một nô lệ có
nhiệm vụ đi cùng con của chủ nhân đến học với thầy giáo và sau đó đưa con của
chủ về lại nhà. Bằng cách này, họ bảo vệ người được mình giám hộ khỏi nguy hiểm
và trông chừng để đảm bảo đứa trẻ không cư xử xấu. Chức năng của người giám hộ
thiên về kỷ luật. Khi cậu bé trở thành người lớn, người giám hộ ngừng nhiệm vụ
của mình.
Lề Luật là một sự trợ
giúp cho cuộc gặp gỡ với Chúa Giêsu Kitô.
Nói đến Lề Luật bằng
những thuật ngữ này giúp thánh Phaolô làm sáng tỏ vai trò của Lề Luật trong lịch
sử của Israel. Torah, nghĩa là Lề Luật, là một hành động cao cả của Thiên Chúa
đối với dân của Người. Sau việc chọn ông Abraham, hành động vĩ đại khác của
Thiên Chúa chính là ban Lề Luật: đưa ra con đường để tiến bước. Chắc chắn nó có
những chức năng để giới hạn, nhưng đồng thời nó cũng đã bảo vệ dân Chúa, đã
giáo dục họ, kỷ luật họ và hỗ trợ họ khi họ còn yếu đuối, trên hết, là bảo vệ họ
khỏi theo các thần của dân ngoại; có nhiều thái độ ngoại giáo trong thời đó.
Kinh Torah nói: “Chỉ có một Thiên Chúa và Người đã dẫn đường cho chúng ta”. Một
hành động nhân từ của Thiên Chúa. Và đây là lý do tại sao thánh Tông đồ tiếp tục
mô tả giai đoạn của tuổi vị thành niên: “Bao lâu người thừa kế còn là thiếu
niên thì không khác gì một nô lệ, mặc dù là chủ mọi tài sản. Nó phải ở dưới
quyền những người giám hộ và quản lý, cho đến khi mãn hạn người cha đã định. Chúng
ta cũng vậy, khi còn là thiếu niên, chúng ta phải làm nô lệ những yếu tố của
vũ trụ” (Gl 4, 1-3).
Tóm lại, thánh Tông đồ
xác tín rằng, chức năng của Lề Luật chắc chắn là tích cực – như người giám hộ để
tiến bước – nhưng là chức năng giới hạn về thời gian. Nó không thể kéo dài thời
hạn của nó vượt mức, bởi vì nó liên quan đến sự trưởng thành của các cá nhân và
sự lựa chọn tự do của họ. Một khi chúng ta đã có đức tin, Lề Luật sẽ hết giá trị
giám hộ của nó và phải nhường chỗ cho một thẩm quyền khác. Điều đó có nghĩa là
gì? Có phải khi Lề Luật kết thúc, chúng ta có thể nói: “Chúng ta tin vào Chúa
Giêsu Kitô và chúng ta làm điều mình muốn? Không! Các Điều Răn có đó, nhưng
chúng không làm cho chúng ta trở nên công chính. Đấng làm cho chúng ta trở nên
công chính là Chúa Giêsu Kitô. Các Điều Răn phải được tuân giữ, nhưng chúng
không ban cho chúng ta sự công chính; cuộc gặp gỡ với Chúa Giêsu Kitô cho chúng
ta được ơn công chính cách nhưng không. Ơn ích của đức tin là đón nhận Chúa Giêsu.
Chúng ta phải tuân giữ các Điều Răn nhưng như là một sự trợ giúp cho cuộc gặp gỡ
với Chúa Giêsu Kitô.
Giáo huấn này về giá
trị của Lề Luật rất quan trọng, và đáng được xem xét cẩn thận, để chúng ta
không hiểu lầm và thực hiện các bước sai lầm.Thật là tốt cho chúng ta nếu tự hỏi
mình xem chúng ta có còn sống trong thời kỳ mà chúng ta cần đến Lề Luật hay
không, hay ngược lại, chúng ta hoàn toàn ý thức được, mình đã nhận được ân sủng
trở thành con cái của Thiên Chúa để được sống trong tình yêu thương. Tôi đang sống
như thế nào? Có phải trong nỗi sợ hãi rằng, nếu tôi không làm điều này, tôi sẽ
xuống hoả ngục? Hay tôi cũng đang sống với niềm hy vọng, với niềm vui sướng về
ơn cứu độ được ban cách nhưng không trong Chúa Giêsu Kitô? Và điều thứ hai nữa:
tôi có coi thường các Điều Răn không? Không. Tôi tuân giữ chúng, nhưng không phải
như những điều tuyệt đối, bởi vì tôi biết rằng chính Chúa Giêsu Kitô làm cho
tôi được công chính.
Nguồn: vaticannews.va/vi/