THƯ CHUNG 2016
HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC VIỆT NAM GỬI CỘNG ĐỒNG DÂN CHÚA
Anh chị em thân mến,
1. Chúng tôi, Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, họp Đại Hội tại Trung
tâm mục vụ Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, từ ngày 3 đến 7 tháng 10 năm
2016, kính gửi lời chào thân ái đến cộng đồng Dân Chúa tại Việt Nam. Bình an
của Chúa ở cùng anh chị em!
Qua những bản tường trình của các giáo phận và các uỷ ban trực
thuộc Hội Đồng Giám Mục, chúng tôi vui mừng trước những thành quả mà Năm Thánh
Lòng Thương Xót mang lại cho rất nhiều người cũng như các cộng đoàn qua việc
học hỏi giáo lý, cử hành phụng vụ, những cuộc hành hương, các việc đạo đức và
những việc lành thực thi lòng thương xót. Lòng thương xót là chủ đề được nêu
cao trong Năm Thánh 2016, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta chỉ sống
lòng thương xót trong Năm Thánh mà thôi. Ước mong anh chị em tiếp tục sống tinh
thần đó trong suốt cuộc đời, để xứng đáng là con cái của Cha trên trời, Đấng
giàu lòng thương xót.
2. Với tâm tình đó, chúng tôi ước mong được chia sẻ “vui mừng và
hi vọng, ưu sầu và lo lắng” của anh chị em nói riêng và người dân Việt Nam nói
chung trong xã hội ngày nay. Nhìn vào tình hình đất nước hiện nay, bên cạnh
những thành tựu đã đạt được, chúng ta không thể không có những băn khoăn, lo
lắng. Làm sao không âu lo trước tình hình đạo đức xuống cấp nghiêm trọng, tội
ác gia tăng không những về số lượng mà cả về mức độ dã man, phá thai và nghiện
ngập tràn lan, nhất là nơi giới trẻ! Làm sao vui được trước sự hoành hành của
tệ nạn tham nhũng, vốn từ lâu đã được coi là quốc nạn nhưng đến nay vẫn không
hề suy giảm! Làm sao không lo lắng trước tình trạng ngập mặn ở đồng bằng sông
Cửu Long, hạn hán tại các tỉnh Tây nguyên, thảm hoạ môi trường biển tại miền
Trung! Đó là chưa kể đến mối đe doạ hằng ngày từ các thực phẩm bẩn và độc hại,
có thể ngay trong các quầy hàng và trên bàn ăn của mỗi gia đình!
Có những nguyên nhân khách quan và ở tầm vĩ mô đã dẫn đến tình
trạng đáng buồn trên, chẳng hạn nền giáo dục quá chú trọng đến bằng cấp, nặng
hình thức mà không quan tâm đủ đến giáo dục nhân cách và tâm hồn; chính sách
kinh tế quá đề cao lợi nhuận và hiệu năng sản xuất mà không lưu ý đến môi
trường sống của người dân; tình trạng thiếu minh bạch và yếu năng lực trong
việc quản lý kinh tế và điều hành xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho tham
nhũng và nhiều tệ nạn khác; khuynh hướng sử dụng bạo lực dưới nhiều hình thức
để giải quyết vấn đề hơn là lắng nghe và đối thoại… Cách riêng trong những ngày
này, chúng tôi nghĩ đến những đau khổ mà đồng bào bốn tỉnh miền Trung đang phải
gánh chịu vì thảm hoạ môi trường biển. Ước mong nhà cầm quyền lắng nghe những
nguyện vọng chính đáng của người dân cũng như những góp ý chân thành của các
nhân sĩ, trí thức, để thực sự xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ và văn
minh mà mọi người mong ước.
3. Bên cạnh đó, không thể không nói đến những nguyên nhân chủ quan
và phần trách nhiệm của mỗi người trong chúng ta. Mỗi hành động của chúng ta,
dù nhỏ bé, đều góp phần tích cực hoặc tiêu cực, lành mạnh hoá hoặc huỷ hoại môi
trường sống. Khi nói đến tình trạng biến đổi khí hậu qua việc sử dụng tài
nguyên thiên nhiên cách thiếu trách nhiệm, các giám mục Á Châu nhắc nhở người
Công giáo những việc rất nhỏ như tiết kiệm nước, dùng loại đèn ít tiêu hao năng
lượng, tắt điện khi không sử dụng, không đốt hoặc xả rác, không xử lý chất thải
bừa bãi, không sử dụng hoá chất độc hại trong canh tác và sản xuất…Tương tự như
thế, chúng ta hãy góp phần vào việc lành mạnh hoá xã hội bằng những chọn lựa và
hành động nhỏ bé trong công việc và trách nhiệm hằng ngày của mình, cá nhân
cũng như gia đình. Với ơn Chúa, anh chị em hãy can đảm sống theo lương tâm ngay
thẳng giữa những cám dỗ, trở thành khí cụ bình an của Chúa trong mọi hoàn cảnh,
thành muối ướp cho nền văn minh tình thương và văn hoá sự sống thay cho lối
sống mang nặng hận thù và chết chóc.
4. Tiếp theo đây, chúng tôi muốn nói với anh chị em về định hướng
mục vụ cho những năm sắp tới. Ngày 8 tháng 4 năm 2016, Đức Giáo hoàng Phanxicô
đã ban hành Tông huấn Niềm Vui của Tình Yêu, là kết quả của Thượng
Hội Đồng Giám Mục về Ơn gọi và sứ mạng của gia đình trong thế giới ngày
nay. Tại Châu Á, Liên Hội Đồng Giám Mục Á Châu cũng sẽ tiến hành Đại hội
toàn thể, được tổ chức tại Colombo, Sri Lanka, vào cuối năm 2016, với chủ
đề Niềm vui của Tin Mừng và Gia Đình trong ánh sáng của Thượng Hội Đồng
Giám Mục. Hòa với nhịp sống của Hội Thánh toàn cầu cũng như Hội Thánh
Á Châu, chúng tôi đề nghị chủ đề Mục vụ gia đình cho ba năm
(2016-2019) với những điểm nhấn cho từng năm:
- Năm 2016-2017: Chuẩn
bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân;
- Năm 2017-2018: Đồng
hành với các gia đình trẻ;
- Năm 2018-2019: Đồng
hành với những gia đình gặp khó khăn.
5. Trong thư này, chúng tôi muốn trình bày chi tiết hơn về chủ đề
năm 2016-2017: Chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân. Đức Giáo
hoàng Phanxicô nhấn mạnh đặc biệt đến lãnh vực này. Kết hôn là một quyết định
rất quan trọng, vì thế cần được chuẩn bị chu đáo hết sức có thể. Trong thực tế
ngày nay, một số người trẻ chỉ quan tâm đến việc tổ chức lễ cưới thật lớn, mà
không hiểu biết đầy đủ về trách nhiệm trong đời sống hôn nhân. Một số khác, vì vất
vả với cuộc mưu sinh, ít có thời giờ để chuẩn bị kỹ lưỡng cho đời sống hôn nhân
họ sắp bước vào. Vì thế, cần khuyến khích người trẻ tham dự những lớp chuẩn bị
hôn nhân, đồng thời các giáo xứ phải tổ chức chương trình cho chu đáo. Mỗi giáo
phận có thể có chương trình riêng tùy theo hoàn cảnh, tuy nhiên chúng tôi mong
muốn các khóa chuẩn bị hôn nhân phải giúp cho các bạn trẻ thấy đích điểm không
chỉ là ngày cưới mà là cả đời sống gia đình lâu dài sau này, do đó nên quan tâm
những yếu tố sau:
-
Hiểu biết ý nghĩa của ơn gọi hôn nhân trong chương trình của Thiên Chúa và theo
giáo huấn của Hội Thánh, khám phá phẩm giá và vẻ đẹp của hôn nhân, ý nghĩa sâu
xa của tính dục, trách nhiệm xây dựng một gia đình mới.
- Dẫn vào bí tích Hôn Phối, giúp đôi bạn đón
nhận bí tích cách xứng đáng và có khởi đầu vững chắc cho đời sống gia đình. Bí
tích Hôn Phối không chỉ là thời điểm cử hành hôn lễ nhưng là thực tại tác động
toàn bộ đời sống hôn nhân. Vì thế, phải giúp họ cử hành bí tích Hôn Phối như
một kinh nghiệm đức tin sâu xa và trân trọng ý nghĩa của từng lời nói và dấu
chỉ trong cử hành bí tích.
- Tạo cơ hội cho đôi bạn thảo luận với nhau: họ
mong chờ gì từ hôn nhân và từ người bạn đời; họ hiểu thế nào về tình yêu, về
lời cam kết và trách nhiệm xây dựng một gia đình.
- Giúp đôi bạn tìm hiểu trước những vấn đề và
khó khăn có thể xảy ra trong đời sống hôn nhân và gia đình.
Trong những lớp chuẩn bị hôn nhân, ngoài sự hướng dẫn của các linh
mục và chuyên viên, thì chứng tá cụ thể của các gia đình đóng vai trò quan
trọng, do đó nên mời những người sống đời gia đình chia sẻ kinh nghiệm. Ngoài
ra, đừng quên rằng “những người được chuẩn bị tốt nhất cho đời sống hôn nhân là
những người đã học được từ chính cha mẹ của họ thế nào là hôn nhân Kitô giáo”
(Tông huấn Niềm vui của Tình Yêu, số 208). Vì thế, chính đời sống
gia đình hiện nay là môi trường giáo dục và chuẩn bị tốt nhất cho cuộc sống hôn
nhân mai sau của con cái trong gia đình.
6. Sau Thư Chung này, chúng tôi sẽ gửi Tâm Thư đến
các gia đình Công giáo và ước mong mỗi gia đình đều nhận được một bản. Xin anh
em linh mục đang làm việc tại các giáo xứ giúp chúng tôi thực hiện ước nguyện
này. Chúng tôi cũng xin anh em hãy coi mục vụ gia đình là thành phần chính yếu
trong công tác mục vụ của mình, vì gia đình là con đường Hội Thánh phải đi và
mọi chương trình mục vụ của Hội Thánh phải đi qua gia đình.
Trong việc chăm sóc mục vụ cho các gia đình, nhiều tu sĩ nam nữ và
nhiều đoàn thể tông đồ gia đình đã góp phần rất tích cực. Chúng tôi chân thành
cảm ơn anh chị em, trong nhiều năm qua, đã tận tụy đồng hành và giúp đỡ các gia
đình Công giáo sống đúng với ơn gọi và sứ mệnh của mình. Ước mong anh chị em
quan tâm đến những định hướng mục vụ của Hội Đồng Giám Mục và đưa vào chương
trình hoạt động của mình.
7. Đại Hội XIII của HĐGMVN kết thúc vào ngày 7 tháng 10, lễ Đức Mẹ Mân Côi. Ngày lễ này nhắc nhở chúng ta về sự đồng hành gần gũi và nâng đỡ ân cần của Mẹ Maria đối với Hội Thánh, đồng thời nêu cao tấm gương tuyệt hảo của Đức Mẹ, luôn tín thác vào Chúa trong mọi biến cố, nhất là trong những giờ phút bi thảm của cuộc đời. Vì thế chúng ta hãy “đem Mẹ về nhà” (Ga 19,27) và yêu mến Mẹ với trọn tình con thảo. Noi gương Mẹ, hãy vững tin vào Chúa mọi nơi mọi lúc vì “không có gì mà Chúa không làm được” (Lc 1,37). Cùng với Mẹ, hãy tích cực góp phần thực hiện điều mà Đức Giáo hoàng Phanxicô gọi là “cuộc cách mạng của tình yêu và sự dịu dàng” ngay trong gia đình mình, trong cộng đoàn Hội Thánh và giữa lòng xã hội hôm nay.
Làm tại Trung tâm mục vụ TGP. TP. HCM, ngày 7 tháng 10 năm 2016
Tổng thư ký
HĐGMVN Chủ
tịch HĐGMVN
(đã ký) (đã ký)
+ Cosma Hoàng
Văn
Đạt + Phaolô
Bùi Văn Đọc
Giám
mục GP. Bắc
Ninh Tổng
giám mục TGP. Tp. HCM