Ngày 22 tháng 10
THÁNH GIOAN PHAOLÔ II, GIÁO HOÀNG
Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II có tên khai sinh là Karol Józef Wojtyła, ngài chào đời tại Wadowice, Ba Lan, năm 1920. Ngay từ thời thơ ấu, cuộc đời ngài đã in dấu nhiều mất mát trong gia đình.
Năm 1939, khi Đức quốc xã xâm lược Ba Lan, trường Đại học Jagellon ở Krakow nơi Karol đang theo học bị đóng cửa. Vì thế, chàng thanh niên Karol phải chuyển qua đời sống lao động cực nhọc, ban đầu trong một mỏ đá rồi đến nhà máy hóa chất Solvay, để kiếm sống và để tránh bị cưỡng bức sang Đức.
Từ năm 1942, Karol cảm nhận được tiếng Chúa kêu gọi mình trong ơn gọi linh mục, cậu lén theo học các khóa đào tạo âm thầm bí mật tại chủng viện Krakow, do Đức Tổng Giám mục Adam Stefan Sapieha điều hành.
Mục tử giữa quê hương vừa thoát chiến tranh
Khi chiến tranh chấm dứt, Karol tiếp tục học tại Đại chủng viện Krakow và Khoa Thần học của Đại học Jagellon cho đến khi được thụ phong linh mục năm 1946. Hai năm sau, năm 1948, Cha Karol nhận trách vụ đầu tiên của mình tại Ba Lan, với tư cách là linh mục phụ tá ở giáo xứ Niegowic gần thành phố Krakow, rồi sau đó phục vụ tại giáo xứ Thánh Florian ngay trong thành phố. Ngài đặc biệt gần gũi với giới sinh viên và đảm nhận vai trò tuyên úy cho sinh viên đến năm 1951. Sau đó, ngài dạy thần học luân lý và đạo đức học tại Đại chủng viện Krakow và Đại học Công giáo Lublin.
Ngày 13 tháng giêng năm 1964, Đức Phaolô VI bổ nhiệm ngài làm Tổng Giám mục Krakow, và ba năm sau phong ngài lên hàng Hồng y. Ngay sau đó, ngài đã tích cực tham dự Công đồng Vatican II và đóng góp quan trọng trong việc soạn thảo hiến chế Vui mừng và Hy vọng (Gaudium et spes).
Người Ba Lan đầu tiên trên Ngai tòa Thánh Phêrô
Sau khi Đức Gioan Phaolô I qua đời, ngày 16 tháng 10 năm 1978, ngoài mọi dự đoán của mọi người, Hồng y Karol Wojtyła được bầu làm Giáo hoàng với tước hiệu Gioan Phaolô II. Ngài là Giáo hoàng đầu tiên không phải người Ý sau 455 năm (kể từ Đức Adrien VI), Giáo hoàng Ba Lan đầu tiên trong lịch sử, và cũng là vị giáo hoàng đầu tiên đến từ một quốc gia nói tiếng Slave.
Triều đại Giáo hoàng của Đức Thánh Gioan Phaolô II ngay từ đầu đã ghi dấu bằng nhiều kỷ lục: hàng trăm chuyến tông du khắp thế giới, diễn tả sự quan tâm mục vụ của người kế vị Thánh Phêrô đối với toàn thể Giáo hội. Nhờ thông thạo mười một ngôn ngữ, ngài không ngừng xây dựng những nhịp cầu giữa các dân tộc và tôn giáo khác nhau trong tinh thần đại kết, như kim chỉ nam hướng dẫn suốt dọc dài Triều đại của ngài. Riêng tại Ý, ngài đã thực hiện 146 chuyến viếng thăm mục vụ, và trong tư cách Giám mục Rôma, ngài đã đến thăm 317 giáo xứ trong giáo phận của mình.
Sứ vụ mang tính hoàn vũ
Lòng ưu tư mục vụ của Đức Gioan Phaolô II còn được thể hiện nơi việc ngài thiết lập nhiều giáo phận mới, ban hành Bộ Giáo luật cho Giáo hội Tây phương và các Giáo hội Đông phương, cũng như công bố sách Giáo lý của Giáo hội Công giáo. Đồng thời, ngài mở ra cho Dân Chúa sống những thời gian thiêng liêng đặc biệt, như cử hành Năm thánh Cứu độ, Năm Thánh Mẫu, Năm Thánh Thể, và Đại Năm Thánh 2000. Đặc biệt gần gũi với giới trẻ, ngài khởi xướng ngày Giới trẻ Thế giới bắt đầu từ cuộc gặp đầu tiên tại Rôma ngày 31 tháng 3 năm 1985. Từ đó, sự kiện này được tổ chức hai năm một lần tại các quốc gia khác nhau, trở thành điểm hẹn lớn của đức tin và niềm hy vọng cho người trẻ.
Trước ngài, chưa có vị Giáo hoàng nào đã gặp gỡ nhiều người như Đức Gioan Phaolô II: hơn 1160 buổi tiếp kiến chung ngày thứ Tư với trên 17,6 triệu khách hành hướng tham dự, chưa kể vô số các cuộc gặp riêng, các cử hành phụng vụ, và hàng triệu tín hữu mà ngài đã bắt tay, đã thân tình chạm đến trong các chuyến viếng thăm mục vụ tại Ý và trên khắp thế giới.
Vụ ám sát tại Quảng trường Thánh Phêrô
Ngày 13 tháng 5 năm 1981, tại Quảng trường Thánh Phêrô, khi Đức Gioan Phaolô II vừa mới bắt đầu hiện diện giữa đám đông trong buổi tiếp kiến chung thứ Tư, ngài bị một kẻ tấn công bằng súng bắn trọng thương. Sau thời gian dài điều trị, ngài đã đích thân đến nhà tù thăm và tha thứ cho người ám sát mình là Ali Agca, người Thổ Nhĩ Kỳ, bằng cuộc trò chuyện lâu giờ với anh. Đức Gioan Phaolô II tin rằng Mẹ Maria đã cứu mạng mình nên sau này ngài cho gắn viên đạn đã bắn trúng mình vào triều thiên Đức Mẹ Fatima, như một dấu chứng của lòng biết ơn. Vì tin rằng Chúa đã cho mình một sự sống mới nên ngài càng dấn thân phục vụ với tấm lòng quảng đại và can đảm phi thường.
Những văn kiện và di sản phong phú
Trong suốt Triều đại dài của mình, Đức Gioan Phaolô II ban hành nhiều văn kiện quan trọng của huấn quyền, gồm: 14 thông điệp, 15 tông huấn, 11 tông hiến và 45 tông thư. Nổi bật là hai thông điệp về lao động và học thuyết xã hội: Laborem exercens (1981) và Centesimus annus (1991), nhân kỷ niệm 100 năm Thông điệp Rerum novarum của Đức Lêô XIII. Ngài cũng công bố Tông hiến Pastor bonus (1988) về việc cải tổ Giáo triều Rôma và phân định rõ nhiệm vụ của các cơ quan trung ương Tòa thánh. Ngoài ra, Đức Gioan Phaolô II còn là tác giả của 5 cuốn sách: Bước qua ngưỡng cửa Hy vọng (1994), Hồng ân và Mầu nhiệm – kỷ niệm 50 năm linh mục (1996), Ba bức họa Rôma – suy niệm bằng thơ (Trittico romano 2003), Hãy đứng lên, chúng ta cùng đi! (2004), Ký ức và Căn tính (2005).
Qua đời và phong hiển thánh
Đức Gioan Phaolô II qua đời tại Vatican vào tối thứ Bảy lúc 21g37 ngày 02 tháng 4 năm 2005, ngay trước Chúa nhật kính Lòng Chúa Thương Xót, ngày lễ mà chính ngài đã thiết lập. Triều đại của ngài là một trong ba triều đại dài nhất trong lịch sử Giáo hội, chỉ sau Thánh Phêrô và Đức Piô IX. Lễ an táng trọng thể của ngài diễn ra ngày 08 tháng 4 năm 2005 tại Quảng trường Thánh Phêrô, với sự hiện diện của vô số tín hữu khắp năm châu. Ngài được Đức Thánh cha Bênêđictô XVI phong chân phước năm 2011, và được Đức Thánh cha Phanxicô phong thánh ngày 27 tháng 4 năm 2014.
Đây là lời kinh mà Thánh Gioan Phaolô II đã học từ thuở nhỏ và vẫn đọc hằng ngày:
Lạy Thánh Thần sáng tạo, xin ngự đến!
Xin viếng thăm tâm hồn chúng con,
và đổ tràn ân sủng Chúa trên những tâm hồn do chính Ngài đã dựng nên.
Ôi Đấng an ủi ngọt ngào,
Là quà tặng của Chúa Cha chí thánh,
Nguồn nước hằng sống, ngọn lửa mến yêu, và dầu thánh của tâm hồn.
Lạy Thánh Thần, ngón tay quyền năng của Thiên Chúa,
Đấng được Đấng Cứu Thế hứa ban,
Xin ban cho chúng con bảy ơn thiêng,
và khơi lên trong lòng chúng con Lời sự sống.
Xin ngài là ánh sáng chiếu soi tâm trí,
Ngọn lửa hồng bừng cháy trong con tim,
Xin xoa dịu thương tích tâm hồn chúng con bằng dầu yêu thương của ngài.
Xin gìn giữ chúng con khỏi kẻ thù,
Ban bình an và sức mạnh bền vững,
Lạy ngài là Đấng dẫn đường mạnh mẽ,
Xin che chở chúng con khỏi muôn điều ác hại.
Ôi Ánh sáng của sự khôn ngoan vĩnh cửu,
xin tỏ cho chúng con mầu nhiệm cao cả của Thiên Chúa là Cha và Con,
hiệp nhất trong một Tình Yêu duy nhất.
Vinh danh Chúa Cha, và Chúa Con – Đấng đã từ cõi chết sống lại,
cùng Thánh Thần đến muôn thuở muôn đời. Amen.
Maria Hải Châu, SSS
Chuyển ngữ từ: vaticannews.va/fr
