SỨ ĐIỆP ĐỨC THÁNH CHA LÊÔ XIV
GỬI THAM DỰ VIÊN CUỘC GẶP GỠ THẾ GIỚI “NỀN KINH TẾ PHANXICÔ”
Trung tâm Mariapoli, Castel Gandolfo (Rôma)
Ngày 28–30 tháng 11 năm 2025
Các bạn trẻ thân mến,
Không ai tiếp xúc trực tiếp với những “điều mới mẻ” mà nhân loại đang đặt cược cho tương lai của mình hơn chính các bạn. Đó là lý do cuộc gặp gỡ toàn cầu của các bạn lại quý giá đến vậy và diễn ra trong vòng tay của Giáo hội (in gremio Ecclesiae): không chỉ trong trái tim, mà trong chính cung lòng của Giáo hội, nhờ ơn Chúa, sinh ra đức tin và đức mến. Nền kinh tế Phanxicô (The Economy of Francesco) là diễn đạt vui tươi của một hành trình đang làm phong phú tư tưởng và sáng kiến kinh tế bằng hạt giống Tin Mừng, hạt giống mà Thánh Phanxicô Assisi đã đón nhận trong sự đơn sơ (sine glossa), và sức biến đổi của Tin Mừng đã được Đức Giáo hoàng Phanxicô yêu dấu của chúng ta làm chứng với tất cả sức lực của ngài. Vâng, các bạn thân mến, Tin Mừng biến đổi công việc của con người và tạo ra nơi chúng ta những đổi thay nhờ đó sự sống dồi dào đi vào thế giới. Các bạn biết rõ tất cả những điều này, bởi tại Assisi, các bạn không chỉ mơ ước, nhưng đã gặp gỡ con người và khởi xướng những dự án được Tin Mừng gợi hứng và có khả năng làm cho cả sa mạc cũng nở hoa.
Năm nay, dĩ nhiên, tâm tình tri ân của chúng ta hướng về Đức Giáo hoàng Phanxicô: ngài qua đời trong ngày và trong hương thơm của lễ phục sinh. Điều này giúp chúng ta gìn giữ di sản của ngài một cách sáng tạo, và đặc biệt thúc đẩy chính các bạn, những người đã có sự thấu hiểu sâu sắc với ngài, tổ chức niềm hy vọng mà hành trình này đã khơi lên. Vào tháng Chín năm ngoái, vị tiền nhiệm của cha đã nói với một số trong các bạn: “Mong sao giữa anh chị em có thể nảy sinh một cách thức mới để sống cùng nhau và làm kinh tế, một cách thức không tạo ra sự loại bỏ nhưng mang lại an sinh vật chất và tinh thần”. Và ngay sau đó ngài thêm một lời chúc mà cha cũng muốn nhận lấy cho chính mình: “Hãy can đảm lên, các bạn thân mến, hãy can đảm lên! Nếu các bạn trung thành với ơn gọi của mình, đời sống của các bạn sẽ nở hoa, và các bạn sẽ có những câu chuyện tuyệt vời để kể cho con cháu mình”.[1]
Các bạn thân mến, mạng lưới tình bạn và công việc mà các bạn thể hiện là một tiếng nói “không” trước sự cam chịu buông xuôi. Các bạn có thể khuyến khích nhiều người trẻ khác thoát ra khỏi sự dửng dưng hay khỏi vòng rào của những mục tiêu cá nhân hoặc nhóm, để đón nhận Nước Thiên Chúa và sự công chính của Ngài qua những cách thức mới mẻ để yêu thương và xây dựng công ích. Đây là việc tái thắp lên những ước mơ, đề cao giá trị của cầu nguyện, học tập và lao động, cũng như cùng nhau suy tư, như những nguồn năng lượng đích thực của sự canh tân.
Chủ đề cuộc gặp gỡ của các bạn là “Khởi động lại nền kinh tế” (Restarting the Economy): một nền kinh tế khởi động lại không chỉ là một cỗ máy sản xuất, nhưng là một hoạt động phục hồi sự sống cho con người, cho các cộng đồng, và cho ngôi nhà chung của chúng ta. Khởi động lại nghĩa là giải thoát khỏi xiềng xích của bất công, phục hồi điều đã bị tổn hại, và tạo ra những không gian nơi mỗi người nam và người nữ có thể hít thở phẩm giá và hy vọng. Khởi động lại cũng có thể hàm ý thay đổi hướng đi và khám phá những lộ trình mới.
Trong cuộc gặp gần đây với các Phong trào Bình dân, cha muốn dừng lại ở chủ đề “điều mới mẻ”, bởi Đức Giáo hoàng Lêô XIII đã viết trong Thông điệp Rerum Novarum vào cuối thế kỷ XIX, và cho đến hôm nay, chính tựa đề ấy vẫn chất vấn chúng ta. “Chắc chắn có những ‘điều mới mẻ’ trong thế giới, nhưng khi nói như thế, chúng ta thường nhìn từ ‘trung tâm’ và nghĩ đến những điều như trí tuệ nhân tạo hoặc người máy. Tuy nhiên, hôm nay tôi muốn cùng anh chị em nhìn những ‘điều mới mẻ’ ấy khởi đi từ vùng ngoại biên”.[2] Các bạn vốn quen thuộc với viễn tượng này, bởi chỉ một nền kinh tế biết từ bỏ đặc quyền và ôm lấy thực tại, khởi đi từ người phong cùi, tức là những người bị loại trừ, bị trục xuất, và bị gạt sang bên lề, mới có thể được xem là “của Phanxicô”. “Đây là góc nhìn tôi muốn truyền đạt: những điều mới mẻ được nhìn từ vùng ngoại biên, và thực tế là trong những nỗ lực của mình, các bạn không chỉ dừng ở việc phản đối, nhưng còn tìm kiếm các giải pháp”.[3] Liên quan đến điểm này, tu sĩ Biển Đức người Pháp Ghislain Lafont đã xác định một “nguyên lý của sự bé nhỏ”, ông viết: “Có thể diễn đạt như sau: động lực của lịch sử không phải là quyền lực, nhưng là sự nghèo khó; hay nói cách khác: thay đổi thực sự diễn ra nhờ hành động của những yếu tố yếu ớt”.[4]
Các bạn trẻ thân mến, cha khích lệ các bạn hãy cho thấy qua chính đời sống, nỗ lực và học tập của mình, những thiếu sót của một hệ thống làm gia tăng bất bình đẳng và không thể chăm lo cho những người nhỏ bé và yếu đuối. Cùng nhau, chúng ta có thể đón nhận những giấc mơ của Thiên Chúa và nhận ra rằng những giấc mơ này mở rộng những giấc mơ của chính chúng ta, lôi cuốn chúng ta vào một cuộc phiêu lưu như một dân tộc, nơi tường chắn và thành kiến sụp đổ và hòa bình ngự trị.
Cha tha thiết xin các bạn, để công việc đầy sinh lực của các bạn không chi là hoạt động xã hội và gắn với những trào lưu nhất thời, hãy nuôi dưỡng tinh thần và trở về với lòng mình: Tin Mừng và các sách khác của Kinh thánh là khung cảnh trong đó Thiên Chúa vẫn làm vang vọng tiếng của Ngài và gợi hứng cho những thị kiến của chúng ta, đưa chúng ta vào đối thoại với các bạn hữu của Ngài, những nhân vật của lịch sử cứu độ. Các bạn sẽ là những doanh nhân tốt và những nhà kinh tế giỏi nếu các bạn biết đến “nền kinh tế của Thiên Chúa” theo cách này: đó là bí quyết của biết bao chứng nhân đã đi trước chúng ta và vẫn còn đồng hành với chúng ta.
Các bạn trẻ thân mến, hãy tiến bước. Thật vậy, chúng ta hãy cùng nhau tiến bước! Mong sao phép lành của cha đến với các bạn và đồng hành cùng các bạn.
Vatican, ngày 26 tháng 11 năm 2025
Giáo hoàng Lêô XIV
Nt. Anna Ngọc Diệp, OP
Dòng Đa Minh Thánh Tâm
Chuyển ngữ từ: vatican.va
___________________
[1] Phanxicô, Diễn văn dành cho Phái đoàn Nền Kinh Tế Phanxicô, 25/ 9 /2024.
[2] Diễn văn dành cho các tham dự viên Cuộc Gặp gỡ Toàn cầu của các Phong trào Bình dân, 23/10 /2025.
[3] Sđd.
[4] Ghislain Lafont, Piccolo saggio sul tempo di papa Francesco, EDB, Bologna 2017, tr. 51.
