GIÁO
LÝ VỀ THÓI XẤU VÀ NHÂN ĐỨC
Bài 6: NÓNG GIẬN
Vatican
News
Vatican
News (31.01.2024) – Sáng thứ Tư ngày 31/1/2024, trong buổi tiếp kiến
chung, Đức Thánh Cha đã suy tư về thói xấu nóng giận. Ngài nói rằng Kinh Thánh
dạy chúng ta hai công thức chống lại điều này: công thức đầu tiên là đừng để đến
đêm mà cơn giận vẫn còn và vẫn không tìm cách hòa giải; công thức thứ hai là
hãy cầu nguyện và cam kết tha thứ cho người khác như Chúa đã tha thứ cho chúng
ta.
Đức Thánh Cha nói rằng sự tức giận nảy sinh trong lòng khiến
chúng ta nhận thức tiêu cực về người khác. Nó không lắng dịu theo thời gian và
khoảng cách, nhưng lớn lên trong tâm hồn chúng ta bởi những suy nghĩ quanh
co.
Đức Thánh Cha mời gọi các tín hữu cầu nguyện với Chúa để nhận
ra sự yếu đuối của chúng ta khi đối mặt với cơn giận, để khi nó nổi lên, chúng
ta có thể điều khiển nó một cách tích cực, để nó không thống trị chúng ta,
nhưng biến nó thành lòng nhiệt thành thánh thiện hướng tới điều thiện. Ngài mời
gọi hãy học thực hành nghệ thuật hòa giải và tha thứ để vượt qua thói xấu giận
dữ và mở ra những con đường dẫn đến hòa bình trong các mối quan hệ hàng ngày của
chúng ta.
Sau khi Đức Thánh Cha làm dấu Thánh Giá và đọc lời chào phụng
vụ, cộng đoàn hiện diện cùng nghe đoạn sách Thánh trích từ thư Thánh Phaolô gửi
tín hữu Êphêsô (Ep 4,26-27.31-32)
Chớ để mặt trời lặn mà cơn giận vẫn còn. Đừng để ma
quỷ thừa cơ lợi dụng! [...] Anh em đừng bao giờ chua cay gắt gỏng, nóng
nảy giận hờn, hay la lối thoá mạ, và hãy loại trừ mọi hành vi gian
ác. Trái lại, phải đối xử tốt với nhau, phải có lòng thương xót và biết
tha thứ cho nhau, như Thiên Chúa đã tha thứ cho anh em trong Đức Kitô.
Bài giáo lý của Đức Thánh Cha
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Hôm nay chúng ta dừng lại để suy tư về tật xấu nóng giận.
Đó là một tật xấu đặc biệt u tối và có lẽ là tật xấu dễ nhận ra nhất từ cái
nhìn thể lý. Người bị cơn giận thống trị khó có thể che giấu sự thúc đẩy này: bạn
có thể nhận ra nó qua những chuyển động của cơ thể người đó, qua sự hung hăng,
qua hơi thở khó khăn và vẻ mặt nhăn nhó và cau có của người đó.
Một tật xấu lan rộng
Trong biểu hiện gay gắt nhất của nó, sự tức giận là một tật
xấu không để chúng ta yên. Nếu nó nảy sinh từ một sự bất công phải gánh chịu
(hoặc chúng ta nghĩ là như vậy), thì nó thường không biểu lộ chống lại người có
lỗi nhưng chống lại nạn nhân bất hạnh đầu tiên mà chúng ta gặp phải. Có những
người kiềm chế cơn giận ở nơi làm việc, tỏ ra điềm tĩnh và tự chủ, nhưng khi về
nhà lại trở nên không thể chịu nổi với vợ con. Giận dữ là một tật xấu lây lan:
nó có khả năng khiến chúng ta mất ngủ và khiến chúng ta không ngừng âm mưu
trong đầu, ngăn cản lý trí và suy nghĩ của chúng ta.
Giận dữ phá hủy các tương quan giữa con người với
nhau
Giận dữ là một thói xấu phá hủy các tương quan giữa
con người với nhau. Nó thể hiện sự bất lực trong việc chấp nhận sự khác biệt
của người khác, đặc biệt khi những lựa chọn trong cuộc sống của họ khác với lựa
chọn của chúng ta. Nó không dừng lại ở hành vi sai trái của một người, nhưng là
mọi thứ nơi người đó: chính người kia, người như thế, người như vậy, là người
gây ra sự tức giận và oán giận. Chúng ta bắt đầu ghét giọng điệu, những cử chỉ
bình thường hàng ngày của họ, cách suy luận và cảm nhận của họ.
“Đừng để mặt trời lặn mà cơn giận vẫn còn”
Khi tương quan đi đến mức độ thoái hóa này, thì chúng ta
không còn sáng suốt nữa. Bởi vì, đôi khi, một trong những đặc điểm của sự tức
giận là nó không thể nguôi ngoai theo thời gian. Trong những trường hợp đó,
ngay cả khoảng cách và sự im lặng, thay vì xoa dịu sức nặng của những hiểu lầm,
lại càng phóng đại chúng thêm. Chính vì lý do này mà Thánh Tông đồ Phaolô - như
chúng ta đã nghe - khuyên các Kitô hữu của mình hãy giải quyết ngay vấn đề và cố
gắng hòa giải: “Đừng để mặt trời lặn mà cơn giận vẫn còn” (Ep 4,26). Điều
quan trọng là mọi thứ phải được hóa giải ngay lập tức, trước khi mặt trời lặn.
Nếu ban ngày có thể nảy sinh hiểu lầm, hai người có thể không hiểu nhau nữa, bỗng
thấy mình xa cách nhau, nhưng không nên giao ban đêm cho ma quỷ. Thói xấu sẽ
khiến chúng ta không ngủ được vào ban đêm, nghiền ngẫm những lý do của mình và
những sai lầm không thể giải thích được, những lỗi lầm mà không bao giờ là của
chúng ta nhưng luôn là của người khác. Khi một người đang giận dữ, thì luôn nói
rằng vấn đề là do người khác. Họ không bao giờ có thể nhận ra những khuyết điểm,
thiếu sót của mình.
Học cách tha thứ để được tha thứ
Trong "Kinh Lạy Cha", Chúa Giêsu dạy chúng ta cầu
nguyện cho các tương quan giữa con người, nơi là một bãi mìn: một mảnh đất
không bao giờ có sự cân bằng hoàn hảo. Trong cuộc sống, chúng ta đối mặt với những
người xúc phạm gây nên lỗi lầm với chúng ta; cũng như chắc chắn không phải lúc
nào chúng ta cũng yêu thương mọi người đúng mức. Chúng ta đã không đáp lại tình
yêu của một số người bằng tình yêu mà họ xứng đáng có được. Tất cả chúng ta đều
là người tội lỗi, đừng quên điều này. Do đó, tất cả chúng ta cần học cách tha
thứ để được tha thứ. Con người sẽ không ở bên nhau nếu họ không thực hành nghệ
thuật tha thứ, trong chừng mực con người có thể làm được. Sự giận dữ được chống
lại bằng lòng nhân từ, rộng lượng, hiền lành, nhẫn nại.
Sự thịnh nộ thánh thiện
Tuy nhiên, về sự tức giận, có thêm một điều cuối cùng cần
nói. Người ta nói rằng đó là một tật xấu khủng khiếp, nó là nguồn gốc của chiến
tranh và bạo lực. Lời nói đầu của tác phẩm Iliad mô tả
"cơn thịnh nộ của Achilles", điều sẽ là nguyên nhân của "tang
thương vô tận". Nhưng không phải mọi thứ nảy sinh từ sự tức giận đều sai.
Người xưa đã nhận thức rõ ràng rằng trong con người chúng ta có một phần nóng nảy;
đó điều không thể và không được phép phủ nhận. Các đam mê, ở một mức độ nào đó,
là vô thức: chúng xảy ra, chúng là những trải nghiệm của cuộc sống. Chúng ta
không chịu trách nhiệm về sự tức giận khi nó phát sinh nhưng luôn luôn chịu
trách nhiệm về sự phát triển của nó. Và đôi khi, việc trút cơn giận đúng cách lại
là điều tốt. Nếu một người không bao giờ tức giận, nếu họ không cảm thấy phẫn nộ
trước sự bất công, nếu khi đối mặt với người yếu bị áp bức mà họ không cảm thấy
lòng mình run lên, thì nó có nghĩa là họ không có tính con người, càng không phải
là Kitô hữu.
Có một thứ gọi là sự phẫn nộ thánh thiện; nó không phải là sự
giận dữ nhưng là một chuyển động nội tâm. Trong cuộc đời của Chúa Giêsu, Người
đã vài lần có sự phẫn nộ đó (xem Mc 3,5): Người không bao giờ lấy ác báo ác,
nhưng trong tâm hồn Người cảm nhận được cảm giác này và, trong trường hợp những
người buôn bán trong Đền Thờ, Người đã thực hiện một hành động mạnh mẽ và có
tính ngôn sứ, không phải xuất phát từ sự giận dữ mà từ lòng nhiệt thành đối với
nhà Chúa (xem Mt 21,12-13). Chúng ta phải phân biệt rõ ràng, một bên là lòng
nhiệt thành, là sự thịnh nộ thánh thiện, còn bên kia là sự nóng giận, và là điều
xấu.
Với sự giúp đỡ của Chúa Thánh Thần, chúng ta cần tìm ra mức
độ đúng đắn cho những đam mê. Đào luyện tốt các đam mê để chúng hướng đến điều
thiện chứ không đến điều xấu. Cám ơn anh chị em.
Nguồn: vaticannews.va/vi
