Mỗi năm, trong hành trình mùa Vọng, lễ trọng Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội mời gọi Giáo hội hướng nhìn về Đức Maria. Nguồn gốc lịch sử gắn liền với lễ này bắt nguồn từ thế kỷ XIX. Cách đây 171 năm, vào ngày 8 tháng 12 năm 1854, Đức Giáo hoàng Piô IX đã công bố tín điều này của đức tin Công giáo trong Tông hiến “Ineffabilis Deus”, với nội dung như sau: “Rất Thánh Trinh Nữ Maria ngay từ lúc đầu tiên tượng thai, bởi ân sủng và đặc ân của Thiên Chúa toàn năng, trông vào công nghiệp của Đức Kitô Giêsu Đấng Cứu độ loài người, đã được gìn giữ tinh tuyền khỏi mọi vết nhơ của nguyên tội. Giáo lý này đã được Thiên Chúa mặc khải và do đó phải được tất cả các tín hữu tin vững chắc và bất khả xâm phạm.”

Ba năm sau, vào năm 1857, Đức Giáo hoàng đã làm phép và khánh thành tượng đài Đức Mẹ Vô Nhiễm tại Quảng trường Tây Ban Nha, gần Cầu thang Tây Ban Nha ở Rôma.

Đức Maria được gìn giữ khỏi tội nguyên tổ

Năm mươi năm sau khi công bố thông điệp “Ineffabilis Deus”, Đức Giáo hoàng Piô X đã nhắc lại trong thông điệp “Ad diem illum laetissimum” rằng Đức Piô IX “đã tuyên bố và công bố, như một mặc khải của Thiên Chúa bởi thẩm quyền của huấn quyền tông đồ, rằng Đức Maria, ngay từ lúc đầu tiên tượng thai, đã hoàn toàn được giải thoát khỏi tội nguyên tổ.”

Thông điệp giải thích rằng “nếu mọi người tin và tuyên xưng rằng Đức Trinh Nữ Maria được gìn giữ khỏi mọi sự ô uế, thì họ cũng phải thừa nhận tội nguyên tổ, thừa nhận sự phục hồi nhân tính được thực hiện bởi Chúa Giêsu Kitô, Tin mừng, Giáo hội, và cuối cùng thậm chí là luật đau khổ.”

Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội và Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời

Trong Tông hiến “Munificentissimus Deus” (1950), Đức Giáo hoàng Piô XII đã định nghĩa rằng “Mẹ Thiên Chúa Vô Nhiễm Nguyên Tội, Đức Maria trọn đời đồng trinh, sau khi hoàn tất cuộc đời trần thế, đã được đưa cả hồn lẫn xác lên hưởng vinh quang trên trời.”

Tín điều về Lễ Đức mẹ Hồn Xác Lên Trời – được cử hành vào ngày 15/8 – có liên hệ mật thiết với tín điều về Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội. Tông hiến năm 1950 tuyên bố: “Nhờ một đặc ân hoàn toàn độc nhất vô nhị, Mẹ đã chiến thắng tội lỗi qua việc Mẹ được thụ thai vô nhiễm; do đó, Mẹ không lệ thuộc luật ở lại trong sự hư nát của ngôi mộ, Mẹ cũng không phải chờ đợi sự cứu chuộc thân xác mình cho đến tận thế.”

Đức Giáo hoàng Gioan XXIII và hoa hồng dâng Đức Trinh nữ

Năm 1958, Đức Giáo hoàng Gioan XXIII đã đến Quảng trường Tây Ban Nha và đặt một giỏ hoa hồng trắng dưới chân tượng đài Đức Trinh nữ Maria – một truyền thống mà các vị kế nhiệm ngài vẫn tiếp nối. Vào ngày lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, ngày 8 tháng 12 năm 1960, ngài đã gọi Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội là sao mai xua tan “bóng tối của đêm đen”.

Giáo lý Công giáo về việc Đức Maria được tượng thai Vô Nhiễm Nguyên Tội và việc tôn vinh vẻ huy hoàng của Mẹ rất quen thuộc với mọi Kitô hữu tốt lành: một niềm vui và sự quyến rũ cho những tâm hồn cao quý nhất. Nó được tìm thấy trong phụng vụ, trong tiếng nói của các Giáo phụ, trong sự khao khát của biết bao tâm hồn hăng say tôn vinh Mẹ…

Lời hứa của Đức Giáo hoàng Phaolô VI

Nhân kỷ niệm một năm ngày bế mạc Công đồng Vatican II, Đức Giáo hoàng Phaolô VI đã nhấn mạnh trong bài giảng Thánh lễ ngày 8 tháng 12 năm 1966 rằng Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội là “mầu nhiệm đặc ân, mầu nhiệm độc nhất vô nhị, mầu nhiệm hoàn hảo của Đức Maria Rất Thánh.”

Ngài nói tiếp : “Đức Maria, thụ tạo nhân linh duy nhất, nhờ kế hoạch thần linh (chứa đựng biết bao sự khôn ngoan và tình yêu!), nhờ công nghiệp của Chúa Kitô – nguồn mạch duy nhất của ơn cứu độ chúng ta – đã được gìn giữ khỏi mọi sự bất toàn”.

Cũng trong ngày hôm đó, trong buổi đọc Kinh Truyền Tin, lời của Đức Giáo hoàng đã mang hình thức một lời hứa: “Lần này, với Kinh Truyền Tin, chúng ta phải dâng lên Đức Mẹ một lời hứa: lời hứa đổi mới lòng sùng kính của chúng ta đối với Mẹ, là Mẹ Chúa Kitô và là Mẹ chúng ta, theo các tiêu chuẩn thần học của Công đồng”.

Những tiêu chí dành cho Đức Maria “một vị trí đặc biệt trong giáo lý và lòng sùng kính, theo kế hoạch Cứu chuộc – tức là thuộc Kitô học và Giáo hội học.”

Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II và việc phó dâng Giáo hội cho Đức Maria

Năm 1978, khi bắt đầu sứ vụ giám mục với tư cách là Người kế vị Thánh Phêrô, Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã đặc biệt phó dâng Giáo hội cho Đức Maria. Trong buổi đọc kinh Truyền tin ngày 8 tháng 12 năm đó, những lời của ngài về Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội đã đan xen với cuộc đời của Chúa Giêsu: “Đức Kitô, Đấng là tác giả của sự sống thần linh – tức là của ân sủng nơi mỗi người – nhờ công trình Cứu chuộc mà Người đã thực hiện, phải đặc biệt quảng đại với Mẹ của Người… Lòng quảng đại này của Người Con đối với Mẹ đã có từ giây phút đầu tiên Mẹ hiện hữu. Lòng quảng đại này được gọi là Vô Nhiễm Nguyên Tội”.

Đức Bênêđictô XVI và chân lý đức tin về Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội

Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI đã giải thích mầu nhiệm Vô nhiễm nguyên tội của Đức Maria trong buổi đọc kinh Truyền tin ngày 08 tháng 12 năm 2008, nhắc nhở chúng ta về hai chân lý nền tảng của đức tin: “Trước hết là tội nguyên tổ, và rồi là chiến thắng nó nhờ ân sủng của Chúa Kitô – một chiến thắng tỏa sáng một cách tuyệt vời nơi Đức Maria Rất Thánh. Sự hiện hữu của điều mà Giáo hội gọi là “tội nguyên tổ”, thật không may, lại quá hiển nhiên nếu chúng ta chỉ nhìn xung quanh và trên hết là nhìn vào chính mình… Anh chị em thân mến, nơi Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, chúng ta chiêm ngưỡng sự phản chiếu của vẻ đẹp cứu độ thế giới: vẻ đẹp của Thiên Chúa tỏa sáng trên khuôn mặt Chúa Kitô. Nơi Đức Maria, vẻ đẹp này hoàn toàn tinh tuyền, khiêm nhường, thoát khỏi mọi thứ kiêu ngạo và tự phụ”.

Đức Thánh Cha Phanxicô và lời tạ ơn Đức Trinh Nữ

Ngày 08 tháng 12 năm 2015, Đức Thánh Cha Phanxicô đã khai mạc Năm thánh Lòng thương xót, được cử hành nhân kỷ niệm 50 năm Công đồng Vatican II. Trong nghi thức tôn kính Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội tại Quảng trường Tây Ban Nha cùng ngày, ngài đã dâng lời nguyện tạ ơn lên Đức Maria:

“Lạy Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, chúng con tạ ơn Mẹ,

vì trên hành trình hòa giải này,

Mẹ không để chúng con bước đi một mình, nhưng luôn đồng hành cùng chúng con;

Mẹ luôn ở bên cạnh và nâng đỡ chúng con trong mọi nỗi khó khăn.

Lạy Mẹ ,chúng con xin chúc tụng Mẹ, bây giờ và mãi mãi”.

Đức Giáo hoàng Lêô XIV và con đường của Đức Maria

Vào lúc 04 giờ chiều ngày 08 tháng 12 năm 2025, Đức Giáo hoàng Lêô XIV sẽ tiếp bước các vị tiền nhiệm và dừng lại cầu nguyện dưới chân tượng Đức Trinh nữ Maria tại Quảng trường Tây Ban Nha ở Rôma.

Trong bài giảng lễ nhân Năm thánh Linh đạo Đức Maria, vào ngày 12/10/2025, ngài nhấn mạnh rằng “con đường của Đức Maria ở phía sau Chúa Giêsu, và con đường của Chúa Giêsu dẫn đến mỗi con người.”

“Lòng yêu mến dành cho Đức Maria thành Nazareth khiến chúng ta, cùng với Mẹ, trở thành môn đệ của Chúa Giêsu; lòng yêu mến ấy dạy chúng ta quay về với Chúa, suy ngẫm và kết nối những biến cố của cuộc đời mà qua đó Đấng Phục Sinh vẫn đang viếng thăm và kêu gọi chúng ta”.

Nơi Đức Maria, Tota pulchra (Mẹ hoàn toàn tuyệt mỹ), nhân loại có thể chiêm ngưỡng sự phản chiếu của vẻ đẹp – vẻ đẹp cứu rỗi thế giới.

Tý Linh

Chuyển ngữ từ: Vatican News

Nguồn: xuanbichvietnam.net