Đức Phanxicô, Huấn dụ Chúa nhật 8 Thường Niên năm C (27/02/2022) - Cách nhìn và cách nói

Anh chị em thân mến, chào anh chị em!

Trong bài Tin Mừng của Phụng vụ hôm nay, Chúa Giêsu mời gọi chúng ta hãy suy tư về cách chúng ta nhìn và cách chúng ta nói.

Trước hết về cái nhìn của chúng ta. Chúa nói, rủi ro mà chúng ta gặp phải là chúng ta tập trung nhìn vào cọng rơm trong mắt người anh em mà không nhận ra cái xà trong mắt chúng ta (x. Lc 6,41). Nói cách khác, chúng ta hết sức chú ý đến khuyết điểm của người khác, ngay cả đối với những khuyết điểm nhỏ như cọng rơm, nhưng lại thanh thản bỏ qua khuyết điểm của chính mình khi xem nhẹ chúng. Điều Chúa Giêsu nói là đúng: chúng ta luôn tìm ra lý do để đổ lỗi cho người khác và biện minh cho chính mình. Và nhiều khi chúng ta phàn nàn về những điều không đúng trong xã hội, trong Giáo hội, trong thế giới, mà không tự vấn bản thân trước và không cố gắng thay đổi chính mình trước. Mỗi thay đổi có kết quả, tích cực, phải được bắt đầu từ chính chúng ta. Ngược lại thì chúng ta sẽ không có sự thay đổi nào. Chúa Giêsu giải thích, nhưng khi làm như vậy, chúng ta nhìn một cách mù quáng. Và nếu chúng ta bị mù, chúng ta không thể tự nhận mình là người hướng dẫn và giảng dạy cho người khác: thực tế là một người mù không thể hướng dẫn một người mù khác (xem câu 39).

Anh chị em thân mến, Chúa mời gọi chúng ta thanh tẩy cái nhìn của mình. Trước tiên, Chúa yêu cầu chúng ta nhìn vào lòng mình để nhận ra những sai lỗi của chúng ta. Bởi vì nếu chúng ta không thể nhìn thấy khuyết điểm của mình, chúng ta sẽ luôn có xu hướng phóng đại những khuyết điểm của người khác. Ngược lại, nếu chúng ta nhận ra lỗi lầm và những khuyết điểm của mình, thì cánh cửa của lòng thương xót sẽ mở ra cho chúng ta. Và sau khi đã nhìn vào nội tâm của chính mình, Chúa Giêsu mời gọi chúng ta hãy nhìn người khác như Người, trước hết không nhìn vào điều xấu, nhưng nhìn vào điều tốt. Thiên Chúa nhìn chúng ta bằng cách này: Người không nhìn thấy những sai lầm không thể sửa chữa được trong chúng ta, nhưng nhìn thấy những người con sai lỗi. Thiên Chúa luôn luôn phân biệt con người với những lỗi lầm của họ. Người luôn tin tưởng vào con người và luôn sẵn sàng tha thứ cho những lỗi lầm. Và Người mời gọi chúng ta cũng làm như vậy: đừng tìm kiếm điều xấu nơi người khác, nhưng hãy tìm kiếm điều tốt.

Sau cách nhìn, hôm nay Chúa Giêsu mời gọi chúng ta suy tư về lời nói của mình. Chúa giải thích rằng "lòng đầy miệng mới nói ra" (câu 45). Đúng vậy, từ cách nói của một người bạn có thể nhận ra những gì trong lòng anh ta. Những lời nói chúng ta sử dụng nói lên chúng ta là ai. Tuy nhiên, đôi khi chúng ta ít chú ý đến lời nói của mình và sử dụng chúng một cách hời hợt. Nhưng lời nói có sức nặng: chúng cho phép chúng ta bày tỏ suy nghĩ và cảm xúc, nói lên nỗi sợ hãi mà chúng ta có và những dự án chúng ta dự định thực hiện, để chúc tụng Thiên Chúa và chúc phúc cho những người khác.

Tuy nhiên, thật không may, bằng lời nói, chúng ta cũng có thể nuôi dưỡng những định kiến, nâng cao những rào cản, làm hại và thậm chí tiêu diệt các anh chị em của chúng ta: những lời đàm tiếu gây tổn thương và vu khống có thể sắc bén hơn một con dao! Ngày nay, đặc biệt là trong thế giới kỹ thuật số, lời nói truyền tải nhanh; nhưng có quá nhiều người truyền tải sự tức giận và gây hấn, đưa tin tức sai sự thật và lợi dụng nỗi sợ hãi của tập thể để tuyên truyền những ý tưởng xuyên tạc. Một nhà ngoại giao, từng là Tổng thư ký Liên Hiệp quốc, đã nói rằng "lạm dụng từ ngữ là coi thường con người" (D. HAMMARSKJÖLD, Waymarks, Magnano BI 1992, 131).

Vậy chúng ta hãy tự hỏi mình dùng những lời nói nào: những lời thể hiện sự quan tâm, tôn trọng, hiểu biết, gần gũi, cảm thông hay những lời chủ yếu nhằm mục đích làm cho chúng ta trở nên tốt đẹp trước mặt người khác? Và rồi, chúng ta nói nhẹ nhàng hay chúng ta làm ô nhiễm thế giới bằng cách gieo rắc nọc độc: chỉ trích, phàn nàn, khiến cho sự gây hấn lan rộng?

Xin Đức Maria, người với sự khiêm nhường đã được Thiên Chúa nhìn đến, Đức Trinh Nữ của sự thinh lặng mà chúng ta đang cầu nguyện, giúp chúng ta thanh lọc cái nhìn và lời nói của mình.

Nguồn: vaticannews.va/vi

Đức Phanxicô, Bài giảng Chúa nhật 8 Thường Niên năm C (03/03/2019) - Chiến tranh bắt đầu từ cái lưỡi

Anh chị em thân mến,

Chúng ta đã nghe Tin mừng trong đó Chúa Giêsu giải thích sự khôn ngoan của người Kitô hữu cho dân chúng bằng các dụ ngôn. Chẳng hạn, một người mù không thể dẫn dắt một người mù khác; rồi học trò thì không thể giỏi hơn thầy; không một cây tốt nào lại sinh trái xấu. Và với những dụ ngôn này, Ngài dạy bảo dân chúng.

Cha muốn dừng lại một dụ ngôn mà cha chưa đề cập đến. Bây giờ cha mới nói về nó: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới? Sao anh lại có thể nói với người anh em: ‘Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra’, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!” Và bằng dụ ngôn này, Chúa muốn dạy chúng ta đừng lên án người khác và nhìn vào những thiếu sót của người khác: trước hết hãy nhìn vào thiếu sót của chính minh — những thiếu sót của anh chị em. “Nhưng thưa cha, con chẳng có thiếu sót nào!” — À, chúc mừng! Cha bảo đảm rằng nếu anh chị em nghĩ là mình không có thiếu sót nào, thì anh chị em sẽ tìm ra trong Luyện tội! Tốt hơn là phải nhìn thấy chúng ở đây. Tất cả chúng ta đều có những thiếu sót — tất cả chúng ta. Tuy nhiên, chúng ta trở nên quen — một phần là do tính ù lì không muốn thay đổi, một phần là do sự đè nặng của tính kiêu ngạo, luôn nhìn đến những thiếu sót của người khác. Tất cả chúng ta đều là các chuyên gia trong vấn đề này. Chúng ta ngay lập tức tìm được những sai sót của người khác, và chúng ta nói về chúng vì hạ thấp được người khác xem ra có vẻ dễ chịu, nó làm chúng ta hài lòng. Không phải vậy, có lẽ chuyện đó không xảy ra trong giáo xứ này [mọi người cười] nhưng ở những nơi khác, nó rất phổ biến. Chuyện luôn luôn xảy ra như vầy: “À, anh khỏe không?” – À, à, với thời tiết như vầy thì tôi khỏe …? “Này, anh có nhìn thấy người kia không … ? Và ngay lập tức [người ta đi vào vấn đề này].

Cha không biết anh chị em có nghe những điều này chưa, nhưng nó là vấn đề khủng khiếp. Nhưng nó lại không phải là điều gì mới mẻ: điều này cũng đã có từ thời Chúa Giêsu. Nó là điều mà chúng ta mắc phải cùng với tội tổ tông, nó khiến chúng ta kết án người khác — kết án. Và ngay lập tức chúng ta trở thành những chuyên gia soi mói những điều xấu của người khác, mà chẳng nhìn thấy của riêng mình. Và Chúa Giêsu nói: “Ngươi kết án người đó về một điều nhỏ nhặt, và ngươi lại có những vấn đề lớn hơn, mà ngươi lại không nhìn thấy chúng.” Và điều này là đúng. Cái xấu của chúng ta không lớn lắm vì chúng ta quen với thái độ không nhìn thấy những giới hạn của mình, không nhìn thấy những thiếu sót của mình, nhưng lại là những chuyên gia trong việc săm soi những sai sót của người khác.

Và Chúa Giêsu nói một câu rất nặng với chúng ta, rất nặng: “nếu ngươi tiếp tục làm như vậy, ngươi là những kẻ đạo đức giả.” Từ đạo đức giả là rất nặng. Chúa Giêsu dùng từ đó với những người Pharisêu, các luật sĩ, là những người nói một đàng nhưng làm một nẻo. Những kẻ giả hình. Giả hình có nghĩa là một người có suy nghĩ hai mặt, phán xét hai mặt: người đó một mặt nói công khai, và mặt khác nói theo kiểu sau lưng, và đây là cách anh ta kết án người khác. Đó là một lối tạo suy nghĩ hai mặt, một con đường hai mặt để thể hiện mình. Họ ra vẻ cho mọi người thấy họ là những con người tốt, hoàn hảo, nhưng đằng sau là họ kết án. Vì vậy, Chúa Giêsu thoát ra khỏi sự giả hình này và khuyên chúng ta: “Tốt hơn là ngươi hãy nhìn vào những thiếu sót của mình và để người khác sống trong an bình. Đừng soi mói vào đời sống của người khác: hãy nhìn vào chính mình.”

Và đây là một điều không kết thúc ở đó; người buôn chuyện không dừng việc ngồi lê mách lẻo. Người buôn chuyện còn đi xa hơn, anh ta gieo sự bất hòa, anh ta gieo sự thù hằn, anh ta gieo cái ác. Hãy nghe kỹ điều này, cha không cường điệu vấn đề: chiến tranh bắt đầu từ cái lưỡi. Qua việc nói xấu người khác là anh đã bắt đầu một cuộc chiến — bước thêm một bước là đến với chiến tranh, đến với sự hủy diệt. Vì cái lưỡi nó cũng tàn phá tương tự một trái bom nguyên tử; giống như vậy. Anh tàn phá. Và cái lưỡi có sức mạnh tàn phá giống như một trái bom nguyên tử. Nó rất mạnh mẽ. Và không phải cha nói điều này, chính Thánh Tông đồ Gia-cô-bê nói trong Thư của ngài. Hãy mở Kinh Thánh ra và tìm xem. Nó rất mạnh mẽ! Nó có khả năng tàn phá. Và với sự lăng mạ, với việc nói xấu người khác, nhiều cuộc chiến tranh bắt đầu: những cuộc chiến trong nhà — khi một người bắt đầu to tiếng –, những cuộc chiến trong khu xóm, trong chỗ làm việc, trong trường học, trong giáo xứ … Vì thế Chúa Giêsu nói: “Trước khi nói xấu người khác, hãy lấy một cái gương và nhìn vào chính mình; hãy nhìn vào những thiếu sót của mình và cảm thấy xấu hổ vì những thiếu sót đó. Và rồi anh sẽ trở nên câm lặng trước những sai sót của người khác.” “Không, thưa cha, vấn đề ở chỗ rất nhiều lần có những con người xấu và họ có rất nhiều lỗi lầm …”. “À, được, vậy thì hãy can đảm, hãy can đảm và nói ngay trước mặt họ rằng: ‘Anh rất tệ vì anh đang làm điều này và điều kia.’ Hãy nói ngay trước mặt họ, đừng nói sau lưng, đừng nói ở đằng sau. Cứ nói thẳng với họ. Nhưng tốt hơn là đừng đem chuyện đi ngồi lê mách lẻo, vì buôn chuyện không giải quyết được vấn đề gì, ngược lại nó làm cho mọi việc xấu hơn và dẫn đến chiến tranh.

Chúng ta sắp bước vào Mùa Chay: Thật tốt cho mỗi người chúng ta suy tư vào Mùa Chay này. Tôi cư xử với mọi người như thế nào? Tâm hồn của tôi trước mọi người ra sao? Tôi có phải là một người giả hình không, là người trước mặt thì mỉm cười nhưng sau lưng lại chỉ trích và tàn phá họ bằng cái lưỡi của tôi? Và nếu vào cuối Mùa Chay chúng ta có thể sửa chữa lại điều này một chút, là không thường xuyên chỉ trích người khác sau lưng họ, cha bảo đảm rằng Lễ Phục sinh của Chúa Giêsu sẽ đẹp hơn rất nhiều, sẽ huy hoàng hơn ở giữa chúng ta. “Ôi, cha ơi, cái đó khó lắm, vì con thích chỉ trích người khác” – có thể có người nói như vậy vì đây là một thói quen mà ma quỷ đã gieo vào trong chúng ta. Đúng như vậy, thật không dễ chút nào. Tuy nhiên, có hai loại thuốc rất có công hiệu. Trước hết là cầu nguyện. Nếu cảm thấy mình muốn “soi” một người nào đó, muốn chỉ trích ai đó, hãy cầu nguyện cho anh ta, cầu nguyện cho cô ấy, và xin Chúa giúp giải quyết vấn đề; nó làm cho anh chị em giữ mồm miệng mình lại. Liệu pháp thứ nhất: cầu nguyện. Không có cầu nguyện, chúng ta chẳng làm được gì. Và loại thuốc thứ hai, có một loại thuốc thứ hai cũng giống như cầu nguyện, nó cũng cần phải được tập luyện: khi nào anh chị em cảm thấy muốn nói xấu về một ai đó, hãy cắn lưỡi của mình. Cắn mạnh vào! Vì sau đó nó bị sưng lên và anh chị em không thể nói được [Mọi người cười]. Nó là một loại thuốc thực tế; nó rất thực tế.

Hãy suy nghĩ thật nghiêm túc về những điều Chúa Giêsu nói: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới?” Hãy suy nghĩ về nó. Hãy nghĩ rằng thói quen rất xấu này là khởi đầu cho rất nhiều sự chia rẽ, của rất nhiều cuộc chiến trong gia đình, cuộc chiến trong xóm làng, cuộc chiến trong nơi làm việc, của rất nhiều sự thù hằn. Hãy suy nghĩ về nó, và cầu nguyện với Chúa, cầu xin Người ban ơn không nói xấu về người khác. Và mỗi ngày hãy sẵn sàng bộ răng giả cho loại thuốc thứ hai!

Xin Chúa ban ơn lành cho anh chị em!

Nguồn: daminhtamhiep.net

Đức Phanxicô, Huấn dụ Chúa nhật 8 Thường Niên năm C (03/03/2019) – Con đường để sống khôn ngoan

Anh chị em thân mến!

Đoạn Tin Mừng hôm nay trình bày các dụ ngôn ngắn, qua đó Chúa Giêsu muốn chỉ ra cho các môn đệ của Ngài con đường để sống khôn ngoan. Với câu hỏi: “Người mù có thể dẫn người mù được không?” (Lc 6, 39), Ngài muốn nhấn mạnh rằng một người hướng dẫn không thể bị mù, nhưng phải nhìn rõ, nghĩa là anh ta phải có khôn ngoan để dẫn dắt bằng sự khôn ngoan, nếu không anh ta có nguy cơ gây ra thiệt hại cho những người cậy nhờ vào anh ta. Do đó, Chúa Giêsu nhắc sự chú ý của những người có trách nhiệm giáo dục hoặc chỉ huy: mục tử của linh hồn, cơ quan công quyền, nhà lập pháp, giáo viên, phụ huynh, thúc giục họ nhận thức được vai trò tế nhị của mình và luôn luôn nhận ra con đường đúng đắn mà mình đang dẫn dắt người khác.

Chúa Giêsu đã mượn một diễn tả khôn ngoan để chỉ về chính mình là một khuôn mẫu của người thầy và là người hướng dẫn để theo: “Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi” (c. 40). Đây là một lời mời để theo mẫu gương và lời dạy của Ngài để trở thành người hướng dẫn chắc chắn và khôn ngoan. Giáo huấn này nằm đặc biệt trong diễn từ trên núi, được đọc trong Tin Mừng của ba phụng vụ Chúa nhật vừa qua, cho chúng ta thấy thái độ nhẹ nhàng và thương xót để trở nên người chân thành, khiêm tốn và chính trực. Trong đoạn Tin Mừng hôm nay, chúng ta thấy một cụm từ quan trọng khác, một cụm từ khuyến khích chúng ta không được tự phụ và đạo đức giả. Tin Mừng nói thế này: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới?” (c. 41). Tất cả chúng ta đều biết, nhiều khi việc nhận thấy và lên án những lỗi lầm và tội lỗi của người khác dễ dàng hay dễ chịu hơn, trong khi chẳng thể nhìn thấy chính mình với cùng một sự sáng suốt như thế. Chúng ta luôn che giấu những khiếm khuyết của chúng ta, và che giấu cả chính chúng ta; ngược lại, lại rất dễ nhìn thấy khuyến khuyết của người khác. Cám dỗ là việc nuông chiều bản thân – rộng rãi với chính mình và cứng cỏi với người khác. Thật luôn hữu ích khi giúp đỡ người khác bằng lời khuyên khôn ngoan, nhưng trong khi quan sát và sửa chữa những khiếm khuyết của người bên cạnh, chúng ta cũng phải nhận thức rằng chính mình có khuyết điểm. Nếu tôi nghĩ rằng chẳng có khuyết điểm, thì tôi không thể kết án hay sửa lỗi người khác. Tất cả chúng ta đều có những khuyết điểm: tất cả. Chúng ta phải ý thức điều đó và, trước khi lên án người khác, thì phải nhìn vào bên trong chính mình đã. Chúng ta có thể làm như thế bằng cách thức đáng tin, bằng sự khiêm nhường, làm chứng cho đức ái.

Giống như chúng ta có thể hiểu khi mắt chúng ta được thông thoáng hay khi bị cản trở bởi một cái xà. Chúa Giêsu tiếp tục nói với chúng ta: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt. Thật vậy, xem quả thì biết cây” (cc.43-44). Hoa quả chính là hành động, nhưng cũng là lời nói. Chất lượng của cây cũng được nhận biết thông qua lời nói. Thật vậy, bất cứ ai tốt đều lấy ra điều tốt từ trái tim hay miệng lưỡi của mình, và ai xấu sẽ rút ra điều ác, thực hiện những điều độc hại nhất giữa chúng ta, đó là sự càm ràm, ngồi lê đôi mách, nói xấu về người khác. Điều này huỷ hoại; nó hủy hoại gia đình, huỷ hoại trường học, huỷ hoại nơi làm việc, huỷ hoại khu phố. Chiến tranh bắt đầu từ miệng lưỡi. Chúng ta hãy suy nghĩ một chút về giáo huấn này của Chúa Giêsu và tự hỏi mình câu hỏi: tôi có nói xấu về người khác không? Tôi có luôn cố tìm cách làm mất thanh danh của người khác không? Có phải tôi dễ dàng nhận ra lỗi lầm của người khác hơn của mình không? Và chúng ta cố gắng sửa mình ít nhất là một chút: nó sẽ tốt hơn cho tất cả mọi người.

Chúng tôi cầu xin sự trợ giúp và cầu bầu của Mẹ Maria để theo Chúa trên con đường này.

Nguồn: vaticannews.va/vi