ĐỨC GIÁO HOÀNG BÊNÊĐICTÔ XVI
THĂM MỤC VỤ TẠI PALERMO
Foro Italico Umberto I, Palermo
Chúa nhật, ngày 03/10/2010
Mở đầu bài giảng, Đức Thánh cha có lời chào và lời cảm ơn đến hết mọi người dân trong thành phố Palermo và đảo Sicily. Sau đó, ngài phân tích Lời Chúa Chúa nhật như sau:
Anh chị em thân mến,
Toàn bộ các bản văn phụng vụ Chúa nhật hôm nay nói với chúng ta về đức tin, vốn là nền tảng của toàn bộ đời sống Kitô hữu. Đức Giêsu đã dạy các môn đệ lớn lên trong đức tin để tin tưởng và phó thác ngày càng nhiều hơn cho Người, để xây dựng đời sống mình trên nền tảng vững chắc là tảng đá. Vì thế các tông đồ đã thưa với Người: “Xin Thầy thêm lòng tin cho chúng con!” (Lc 17,5). Điều các tông đồ xin thật đẹp biết bao, đó là lời cầu xin nền tảng: các tông đồ không xin của cải vật chất, cũng không xin đặc ân, nhưng xin ân sủng của đức tin, là ánh sáng và kim chỉ nam cho toàn bộ cuộc đời; các ngài xin ơn nhận biết Thiên Chúa và sống trong mối tương quan thân tình với Người, để từ đó lãnh nhận mọi hồng ân, kể cả lòng can đảm, tình yêu và niềm hy vọng.
Đức Giêsu, thay vì trực tiếp đáp lại lời cầu xin ấy, đã dùng một hình ảnh nghịch lý để diễn tả sức sống phi thường của đức tin. Cũng giống như một đòn bẩy có thể nâng vật nặng hơn sức nó, thì đức tin, dù chỉ như một hạt nhỏ bé, cũng có thể thực hiện những điều tưởng chừng không thể, như bứng cả một cây lớn và trồng xuống biển (x. Lc 17,6). Đức tin biết tín thác vào Đức Kitô, biết đón nhận Người, để Người biến đổi chúng ta, và biết bước theo Người đến cùng, thì có thể làm cho những điều vốn dĩ bất khả đối với con người cũng trở nên khả thi trong mọi hoàn cảnh. Ngôn sứ Kha-bác-cúc trong Bài đọc I cũng làm chứng điều này. Xuất phát từ một hoàn cảnh đầy bạo lực, bất công và áp bức, ông đã kêu xin Chúa, nhưng đồng thời mở ra một thị kiến về kế hoạch cứu độ mà Thiên Chúa đang thực hiện trong dòng lịch sử: “Ai không có tâm hồn ngay thẳng sẽ ngã gục, còn người công chính thì sẽ được sống, nhờ lòng thành tín của mình” (Kb 2,4). Người vô đạo, kẻ cậy dựa vào sức mạnh riêng mình nhưng đặt niềm tin trên nền tảng mong manh, chắc chắn sẽ thất bại; còn người công chính, biết cậy dựa vào một thực tại ẩn giấu nhưng vững chắc là chính Thiên Chúa, thì sẽ được sống.
Trong nhiều thế kỷ qua, Giáo hội tại Palermo đã được phong phú và sống động nhờ một đức tin nồng nàn, đạt đến tột đỉnh và hoa trái rạng ngời nơi các Thánh. Tôi nghĩ đến Thánh Rôsalia, vị thánh mà anh chị em tôn kính và suy tôn, từ núi Pellegrino, ngài che chở cho Thành phố của anh chị em, nơi ngài là Quan thầy. Tôi cũng nghĩ đến hai vị thánh lớn của Sicilia: Thánh Agata và Thánh Lucia. Không thể quên rằng cảm thức tôn giáo nơi anh chị em xưa nay vẫn luôn nâng đỡ và hướng dẫn đời sống gia đình, nuôi dưỡng những giá trị như khả năng hiến thân, tinh thần liên đới với tha nhân, đặc biệt với những người đau khổ, cũng như lòng tôn trọng sự sống – một gia sản quý báu cần được gìn giữ và truyền lại, nhất là trong thời đại hôm nay. Anh chị em thân mến, hãy gìn giữ kho tàng đức tin quý giá này của Giáo hội anh chị em; ước chi các giá trị Kitô giáo luôn hướng dẫn các chọn lựa và hành động của anh chị em!
Phần thứ hai của Tin mừng hôm nay trình bày một giáo huấn khác, đó là giáo huấn về sự khiêm nhường, tuy nhiên lại gắn chặt với đức tin. Chúa Giêsu mời gọi chúng ta khiêm nhường và đưa ra ví dụ về một người đầy tớ đã làm việc ngoài đồng. Khi anh trở về nhà, chủ lại bảo anh tiếp tục phục vụ. Theo não trạng thời Chúa Giêsu, người chủ hoàn toàn có quyền làm điều này. Người đầy tớ mắc nợ chủ sự sẵn sàng hoàn toàn; và người chủ không thấy mình có bổn phận phải mang ơn vì anh đã thi hành các mệnh lệnh được giao. Chúa Giêsu làm cho chúng ta ý thức rằng, trước mặt Thiên Chúa, chúng ta cũng ở trong tình trạng tương tự: chúng ta là những người tôi tớ của Thiên Chúa, chúng ta không phải là chủ nợ của Ngài, nhưng luôn mắc nợ Ngài, bởi vì chúng ta nợ Ngài mọi sự, vì tất cả đều là ân huệ của Ngài. Việc chấp nhận và thi hành thánh ý Ngài chính là thái độ phải có mỗi ngày, trong từng giây phút của đời sống. Trước mặt Thiên Chúa, chúng ta không bao giờ được phép tự cho rằng mình đã phục vụ đủ và xứng đáng được ban thưởng lớn lao. Đây là một ảo tưởng có thể xuất hiện nơi bất kỳ ai, kể cả những người làm việc rất hăng say trong thừa tác vụ Chúa trao, trong Giáo hội. Trái lại, chúng ta phải ý thức rằng, thực tế, chúng ta không bao giờ làm đủ cho Thiên Chúa. Chúng ta phải nói, như Chúa Giêsu dạy: “Chúng tôi là những đầy tớ vô dụng, chúng tôi đã chỉ làm việc bổn phận đấy thôi” (Lc 17,10). Đây là thái độ khiêm nhường thật sự đặt chúng ta vào đúng vị trí và cho phép Thiên Chúa rộng lượng với chúng ta. Thật vậy, trong một đoạn Tin mừng khác, Người hứa rằng “Người sẽ thắt lưng, đưa họ vào bàn ăn, và đến bên từng người mà phục vụ” (x. Lc 12,37). Anh chị em thân mến, nếu hôm nay chúng ta thi hành thánh ý Thiên Chúa trong khiêm nhường, mà không đòi hỏi gì từ Ngài, thì chính Chúa Giêsu sẽ phục vụ chúng ta, sẽ nâng đỡ chúng ta, khích lệ chúng ta, ban cho chúng ta sức mạnh và sự bình an.
Trong Bài đọc II hôm nay, Tông đồ Phaolô cũng nói về đức tin. Ông khuyên Timôthê hãy giữ vững đức tin và nhờ đức tin mà thực hành đức ái. Người môn đệ cũng được khuyến khích khơi dậy lại ân huệ của Thiên Chúa nơi mình nhờ việc đặt tay của Phaolô, nghĩa là ân huệ của chức thánh, được lãnh nhận để thi hành thừa tác vụ tông đồ như một cộng sự viên của Phaolô (x. 2 Tm 1,6). Ông không được để ân huệ này tàn lụi, nhưng phải làm cho nó ngày càng sống động nhờ đức tin. Và Tông đồ còn thêm: “Vì Thiên Chúa đã chẳng ban cho chúng ta một thần khí làm cho chúng ta trở nên nhút nhát, nhưng là một Thần Khí khiến chúng ta được đầy sức mạnh, tình thương, và biết tự chủ” (c. 7).
Anh chị em ở Palermo thân mến và hỡi toàn thể người dân Sicilia, hòn đảo tươi đẹp của anh chị em là một trong những miền đất đầu tiên của nước Ý đã đón nhận đức tin của các Tông đồ, đã tiếp nhận việc loan báo Lời Chúa và gắn bó với đức tin cách quảng đại đến độ, ngay cả giữa những khó khăn và bách hại, hoa trái thánh thiện vẫn luôn nở rộ. Sicilia đã và vẫn là một vùng đất của các thánh, thuộc mọi bậc sống, những người đã sống Tin mừng cách đơn sơ và trọn vẹn. Tôi xin lặp lại với anh chị em giáo dân: đừng sợ sống và làm chứng cho đức tin trong những bối cảnh khác nhau của xã hội, trong muôn tình huống của đời sống con người, đặc biệt là trong những hoàn cảnh khó khăn! Xin đức tin ban cho anh chị em sức mạnh của Thiên Chúa, để luôn kiên vững và can đảm, tiến bước với quyết tâm mới, đưa ra những sáng kiến cần thiết để tô điểm cho miền đất của anh chị em một diện mạo ngày càng tươi đẹp hơn. Và khi phải đối diện với sự chống đối của thế gian, xin anh chị em hãy nghe lời của vị Tông đồ: “Vậy con đừng hổ thẹn vì phải làm chứng cho Chúa chúng ta” (c. 8). Người ta phải biết xấu hổ vì sự dữ, vì những gì xúc phạm Thiên Chúa, xúc phạm con người; phải biết xấu hổ vì những hành vi xấu xa làm tổn hại cộng đồng dân sự và tôn giáo, những hành vi muốn ẩn mình trong bóng tối! Cám dỗ của sự chán nản và buông xuôi xảy đến cho những ai yếu đức tin, cho những kẻ lẫn lộn điều dữ với điều lành, và cho những người nghĩ rằng trước sự dữ sâu xa dường như chẳng thể làm gì được. Trái lại, những ai được xây nền vững chắc trên đức tin, hoàn toàn tín thác nơi Thiên Chúa và sống trong Giáo hội, thì có khả năng truyền đạt sức mạnh mãnh liệt của Tin mừng. Đây chính là cách mà các thánh đã sống và nở rộ tại Palermo cũng như khắp Sicilia suốt các thế kỷ, và cũng là con đường của các giáo dân và linh mục ngày nay vốn được anh chị em biết rõ, như chẳng hạn cha Pino Puglisi. Ước gì các ngài luôn giữ anh chị em hiệp nhất và nuôi dưỡng trong mỗi người lòng khao khát loan báo bằng lời nói và việc làm sự hiện diện và tình yêu của Đức Kitô. Hỡi dân Sicilia, hãy nhìn về tương lai với niềm hy vọng! Hãy làm rạng rỡ trọn vẹn điều thiện mà anh chị em khát khao, tìm kiếm và đang sở hữu! Hãy sống can đảm các giá trị Tin mừng để ánh sáng của sự thiện tỏa sáng! Với quyền năng của Thiên Chúa, mọi sự đều có thể! Xin Mẹ Đức Kitô, Đức Bà Hodegetria, Đấng mà anh chị em hết lòng tôn kính, trợ giúp và dẫn đưa anh chị em đến chỗ hiểu biết sâu xa về Con của Mẹ. Amen!
