Bài 11: Tiến Đến Hội Nhập Trọn Vẹn – Gợi ý mục vụ năm 2019
Đôi khi kiêng tránh thuốc men một thời gian cũng giúp chữa bệnh…
Đang khi đi trên con đường dài
cùng Hội thánh, những anh chị em sống trong hoàn cảnh khó khăn do li dị “tái hôn”,
vẫn có thể tham dự đời sống cộng đoàn như các buổi cầu nguyện, thánh lễ (không
hiệp lễ) và trong các công việc bác ái từ thiện, sống làm chứng cho Phúc Âm
trong việc làm nghề nghiệp và nuôi dạy con cái. Những anh chị em này vẫn được
ơn Chúa trợ giúp cách nào đó. Quả thật, nếu Thánh Thể là một phương dược chống
lại tội lỗi, thì “đôi khi kiêng tránh dược phẩm cũng là một việc chữa bệnh” như
lời của thánh Bonaventura [Cf. Bonaventura, In Quartum Librum Sententiarum, d. 18, pars 2,
articulus unicus, q. 1, resp. 3 (in Opera omnia IV, Firenze, Quaracchi
1889, 485)], bởi vì có những thứ thuốc chữa nếu sử dụng trước thời gian
định sẽ gây hại hơn có lợi cho sức khỏe.
Thật vậy, việc người li dị “tái
hôn” không thể hiệp lễ là một phương thuốc chữa lành họ. Trước hết, vì điều đó
nhắc họ nhớ rằng có vấn đề trong các mối quan hệ công khai hiện giờ; hơn nữa
còn nhắc nhớ hoàn cảnh đó là một trở ngại trên con đường tiến triển đức ái đối
với Thiên Chúa và tha nhân. Và từ đó, họ cảm thấy bất an, họ không thể dừng lại
vì dừng lại có nghĩa là từ bỏ cùng đích của mình; họ có trước mắt cuộc hành
trình phải tiến bước. Đó là một lộ trình bí tích, nghĩa là con đường tiến tới mục
đích được hiệp thông trọn hảo với Đức Kitô trong Hội Thánh của Người qua ngõ
các bí tích, mà điều kiện cần cho điều đó lại liên quan đến các quan hệ riêng
tư của họ qua thể xác, những quan hệ ấy giờ đây mâu thuẫn với lời dạy của đức
Giêsu và cách thức chính Người sống yêu thương.
Kiêng tránh vì sống làm chứng cho đức tin của Hội thánh và giáo dục con
cái…
Ngoài ra, những người li dị này
phải nghĩ đến thiện ích mà họ phục vụ cho những người khác khi họ trung thành với
kỉ luật này. Tông huấn Amoris laetitia mời gọi họ tự vấn xem cuộc sống
“tái hôn” của họ đang cống hiến «mẫu gương nào cho các bạn trẻ đang chuẩn bị
hôn nhân» (AL 300). Rõ ràng nếu họ lên rước lễ họ sẽ sinh một gương mù:
các bạn trẻ sẽ hiểu lầm rằng tình yêu không trường cửu, rằng có trường hợp ngoại
lệ, trong đó Giáo hội ngưng chiến đấu bảo vệ dây hôn phối. Cũng cần phải nghĩ đến
các gia đình đang gặp khó khăn và ở bên lề, trong khi họ cho hôn nhân của mình
đã gãy vỡ: nếu họ nhìn thấy người khác vốn đang sống nghịch với hôn nhân mà lại
được Giáo hội đón nhận, họ cũng sẽ cảm thấy được phép tiếp tục đi con đường lạc
lối ấy. Nói tóm lại, những người li dị “tái hôn” chấp nhận không rước lễ đã góp phần phục vụ ích
chung cho tất cả các gia đình.
Điều đó cũng có giá trị giáo dục
đức tin cho con cái. Việc không rước lễ ấy hàm chứa một giá trị giáo dục cao
cho con cái và cho thấy cha mẹ chúng can đảm nêu một chứng từ đức tin thực sự.
Như thế, con cái họ sẽ học được, dù đã có lỡ chọn điều mỏng manh, cha mẹ chúng
vẫn có thể làm chứng cho sự thật về một đời sống trong đó Thiên Chúa là rất ý
nghĩa. Điều quan trọng là cha mẹ dạy bảo con những lúc cần thiết, không phải
bao bọc chúng bằng một tình thương mù quáng giam hãm, nhưng cho các bạn trẻ một
chứng từ đơn sơ và chắc chắn về khả năng xây dựng một đời sống dựa trên tình
yêu đích thật. Với kỉ luật này, Hội thánh nâng đỡ cha mẹ làm nhiệm vụ giáo dục
đức tin cho con cái (cf. AL 246).
Cuối cùng, chúng ta nhớ rằng
Thánh Thể là nơi tốt nhất Hội thánh tuyên xưng đức tin của mình. Chính nơi đây,
mỗi ngày Chúa nhật chúng ta đọc kinh Tin kính và sống kỉ luật về hiệp thông
Thánh Thể, chúng ta làm chứng về lối sống đặc biệt Chúa Giêsu đã dạy chúng ta.
Do đó, khi tôn trọng kỉ luật Thánh Thể, những người li dị “tái hôn” giữ được đức
tin của họ sống động và hợp nhất với toàn thể Hội thánh tuyên xưng đức tin ấy.
Thật vậy, đức tin ấy không chỉ là một giáo thuyết trừu tượng, như Đức thánh cha
nhắc nhở chúng ta (AL 36), và những người này khi tôn trọng kỉ luật
Thánh Thể là họ đã tuyên xưng niềm tin của Hội thánh vào lời hiệu quả của Đức
Giêsu. Nếu Hội thánh sống khác đi thì có nghĩa là Hội thánh đang phạm một «sai
lầm nơi các dấu chỉ bí tích» như thánh Tôma Aquinô nói [Cf. Tôma Aquinô, Summa
theologiae, III, 68, 4.].
Vì lòng thương xót đích thật
Nói cách khác, nhượng bộ điều này
không có nghĩa là mở ra một cánh cổng dọc các bức tường để cho nhiều người hơn
bước vào, nhưng đúng hơn có nghĩa là tạo ra một lỗ hổng bên hông một con tàu, tức
con tàu Noe là Giáo hội, và như thế rốt cuộc tất cả con tàu sẽ chìm chắc chắn.
Một linh mục cho rằng mình đã hành động vì lòng thương xót khi nhượng bộ cho một
người li dị “tái hôn” được rước lễ mà không xét đến các điều kiện nói tới trong
Familiaris consortio số 84, có lẽ đã không nghĩ đến những cặp hôn nhân
khác trong xứ đạo mình, vốn đang bị cám dỗ bất trung và từ bỏ hôn ước, có thể
nghĩ rằng hành động của họ e không nghiêm trọng lắm và đã chịu thua cám dỗ từ bỏ
gia đình? Bởi một ý nghĩ sai lầm về lòng thương xót, vị linh mục này đã vô tình
đặt sự trung tín của các gia đình, ích lợi chung của Hội thánh, và chứng từ Hội
thánh như ánh sáng cho thế gian, vào vòng nguy hiểm (cf. Mt 5,14).
Kỉ luật về hiệp lễ của Giáo hội
là một việc phục vụ lớn cho Lòng Thương Xót đối với những anh chị em này, Giáo
hội không hề coi họ như những Kitô hữu hạng nhì, càng không coi họ không có khả
năng tràn đầy sống Lời Chúa Giêsu. Con đường của Giáo hội, như Đức thánh cha Phanxicô
khẳng định theo Thượng Hội đồng Giám mục, “không phải là con đường kết án một
ai mãi mãi” (AL 296). Nói cách khác, Đạo của Chúa Giêsu mở ra cho Hội
thánh niềm hi vọng: có thể quay về với sự sống Tin Mừng, hay sự sống viên mãn
mà Chúa Giêsu đã hứa cho chúng ta. Đừng để mình bị cám dỗ nghĩ rằng điều này
không thể là hiện thực: «chắc chắn là có thể, bởi vì đó là điều Tin Mừng đòi hỏi»
(AL 102).
Câu hỏi gợi ý
suy tư và thảo luận
1. Cha xứ,
cha đồng hành và cộng đoàn của anh chị đối xử với những anh chị em đang gặp khó
khăn hôn nhân tan vỡ như thế nào? Anh chị em li dị “tái hôn” có cảm thấy mình sống
bên lề hay bị hất hủi bởi cộng đoàn Hội thánh không?
2. Tại sao
trong tình trạng cuộc sống hiện tại của anh chị đã li dị “tái hôn” không nên
lên rước lễ, dù vẫn rất được động viên tham dự thánh lễ, và dấn thân tông đồ?
3. Lời Chúa
và đời sống cộng đoàn vô cùng quan trọng cho mọi tín hữu và cho sứ vụ loan báo
Tin Mừng. Điều đó càng quan trọng có tính sống còn đối với việc nuôi dưỡng và sống
đức tin hoán cải của những anh chị em gặp khó khăn. Anh chị đã ý thức và xác
tín sống điều đó chưa?
Giám mục Luy Nguyễn Anh
Tuấn
