TUẦN CẦU NGUYỆN CHO SỰ
HIỆP NHẤT KITÔ GIÁO
Lm. Gioan B. Vũ Quốc Đạt
WGPBC (16.1.2021) – Hàng năm, Giáo hội Công giáo cùng với nhiều Giáo hội Kitô khác tổ
chức một Tuần cầu nguyện cho sự hiệp nhất các Kitô hữu. Trong tinh thần này,
chúng ta cùng nhìn lại đôi nét những chặng đường đã đi qua, và hướng đến những
viễn cảnh cho con đường đại kết của các Giáo hội Kitô, cũng như chủ đề của Tuần
cầu nguyện cho sự hiệp nhất Kitô Giáo năm 2021.
1. Khởi đầu Tuần cầu
nguyện cho sự hiệp nhất Kitô giáo
Năm
1908, Mục Sư Paul Wattson đang coi sóc một nhà thờ Anh giáo ở Graymoor, New
York, đưa ra sáng kiến cử hành một Tuần tám ngày cầu nguyện cho sự hiệp nhất
Kitô giáo với sự hỗ trợ của các Giám mục Anh giáo và Công giáo, trong đó có Đức
Hồng Y William O’Connell của Boston. Tuần tám ngày này bắt đầu vào ngày 18
tháng Giêng, lúc bấy giờ là Lễ Ngai Tòa Thánh Phêrô ở Rôma, và kết thúc vào
ngày 25 tháng Giêng, Lễ Thánh Phaolô Trở Lại.
Năm
sau, mục sư Wattson và toàn thể cộng đoàn Anh Giáo của ngài gia nhập Giáo hội
Công Giáo, và vào năm tiếp theo, tức là năm 1910, cựu mục sư Wattson đã được thụ
phong linh mục. Sáng kiến cử hành một tuần tám ngày cầu nguyện cho sự hiệp nhất
Kitô giáo lan tràn nhanh chóng. Vào năm 1916, Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô thứ 15 cổ
vũ sáng kiến này trong toàn thể Giáo Hội và tuần tám ngày này chính thức mang
tên Tuần cầu nguyện cho hiệp nhất Kitô giáo.
2. Hai văn kiện làm nền
tảng của Tuần cầu nguyện cho sự hiệp nhất Kitô giáo
Năm
1964, Công Đồng Vatican II ban hành Sắc lệnh về Hiệp Nhất – Unitatis Redintegratio. Sắc Lệnh này ghi
dấu một thời điểm quan trọng trong lịch sử Kitô giáo. Vì khi Ðức Giáo Hoàng
Gioan XXIII loan báo triệu tập một Công đồng chung, ngài đã nhắm đến mục tiêu của
việc hiệp nhất các Giáo hội Kitô giáo. Ðể đạt điều đó, ngày 05/06/1960 ngài thiếp
lập Văn phòng Hiệp nhất các Kitô hữu. Một nguyên tắc căn bản để hướng đến sự hiệp
nhất là: thống nhất trong những điều chính yếu, linh động trong những điều phụ
thuộc, và bác ái trong mọi sự.
Ngày
30/5/1995, Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II ban hành Thông điệp Ut Unum Sint - Xin cho họ nên một, gồm
có ba chương với những tựa đề: Sự dấn thân của Giáo Hội Công Giáo vào công cuộc
đại kết; các kết quả của tiến trình đối thoại; và đường còn xa lắm không? Thông
điệp đã điểm lại những thành quả của tiến trình đối thoại, và phác họa những bước
còn phải tiếp tục.
3. Thế nào là hiệp nhất
Kitô giáo?
Trong
buổi tiếp kiến ngày 10/11/2016 dành cho Hội đồng Tòa Thánh hiệp nhất các tín hữu
Kitô, Đức Thánh Cha Phanxicô đã minh định thế nào là hiệp nhất Kitô Giáo: Hiệp
nhất không phải là kết quả những cố gắng của con người, nhưng là một hồng ân đến
từ trên cao. Hiệp nhất là một hành trình được thực hiện khi đồng hành, nghĩa là
khi chúng ta gặp gỡ nhau như anh chị em, cầu nguyện, cộng tác với nhau trong việc
loan báo Tin Mừng và phục vụ những người khốn cùng. Hiệp nhất không phải là đồng
nhất, nhưng là tôn trọng những khác biệt trong truyền thống đức tin của các
Giáo hội khác nhau. Hiệp nhất không phải là gộp vào nhau, do đó cũng không chấp
nhận sự chiêu dụ tín đồ của nhau, nhưng là cùng nhau làm chứng cho Tin Mừng của
Đức Kitô và Nước Trời.
Cuối
cùng, Đức Thánh Cha nhắn nhủ rằng: “Trước
khi nhìn những điều chia cách của chúng ta, cũng cần nhận thức thiết yếu sự
phong phú của những gì liên kết chúng ta, như Kinh Thánh, các bản tuyên xưng đức
tin của các Công Đồng Chung đầu tiên. Làm như thế các tín hữu Kitô có thể nhìn
nhận nhau là anh chị em cùng tin nơi Chúa Giêsu Kitô là Chúa và là Đấng Cứu Độ
duy nhất, dấn thân tìm kiếm cách thức vâng theo Lời của Chúa ngày hôm nay, Đấng
muốn hiệp nhất tất cả chúng ta”.
4. Kỷ niệm 25 năm công
bố Thông điệp “Ut unum sint”
Ngày
24/05/2020, nhân dịp kỷ niệm 25 năm Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II công bố
Thông điệp Ut unum sint, Đức
Thánh Cha Phanxicô tái khẳng định ưu tiên của Giáo hội Công Giáo trong việc dấn
thân để xây dựng sự hiệp thông trọn vẹn và hữu hình giữa các Kitô hữu. Ngài nhắc
lại các bước đã được thực hiện, đặc biệt trong những thập kỷ gần đây, để “chữa lành các vết thương ngàn năm”. Đồng
thời, ngài cũng nhắc đến những đóng góp lớn lao của Hội đồng Tòa Thánh hiệp nhất
các tín hữu Kitô trong hành trình xuyên suốt 60 năm từ khi thành lập 1960-2020.
Nhớ
đến ngày kỷ niệm này là một trong những giai đoạn quan trọng của hành trình đại
kết. Đây cũng là cơ hội để công bố tạp chí Acta œcumenica, một sự trợ giúp cho những ai làm việc phục vụ sự hiệp
nhất, luôn theo giáo huấn của Đức Thánh Cha Phanxicô, nhưng trên hết là tài liệu
Chỉ nam đại kết - Vademecum
ecumenico dành cho các Giám mục, được Đức Giáo hoàng Phanxicô phê chuẩn
và Hội đồng Tòa Thánh Hiệp nhất các Kitô hữu ban hành ngày 04.12.2020. Tài liệu
nhấn mạnh trách nhiệm của các Giám mục Giáo phận trong việc thúc đẩy sự hiệp nhất
giữa các Kitô hữu trong phạm vi quyền hạn của các ngài và đưa ra những gợi ý thực
hành về cách thức đạt được điều này. Đồng thời, giải quyết các câu hỏi như hôn
nhân giữa một người Công giáo và một Kitô hữu không Công giáo, việc rước lễ và
việc các cộng đồng Kitô giáo khác sử dụng tài sản của Giáo hội Công giáo. Văn
kiện tạo thành “một lời mời gọi tiếp
tục khám phá đối thoại như một phương thức của loan báo Tin Mừng”.
5. Các dự tính cho năm
2021
Bước
vào năm 2021, do diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, các cuộc họp và sáng
kiến có thể bị hoãn hoặc bị hủy. Tuy nhiên, Hội đồng các Giáo hội Kitô Thế giới
vẫn đưa ra các chương trình dự kiến để thực hiện trong tiến trình đại kết.
Trong đó, một Hội nghị mang tên “Teaching ecumenism” được sắp xếp trong viễn tượng
của các sáng kiến về tiếp nhận và đào tạo, sẽ là một trong những sự kiện được
quan tâm nhất trong năm 2021.
Điều
này gợi nhớ ở châu Âu, năm nay kỷ niệm 20 năm ngày ký kết Charta œcumenica 2001-2021. Một văn
kiện tạo thành một nguồn quý giá cho hành trình đại kết hiện nay, với lời mời gọi
các Kitô hữu tham gia làm chứng đức tin trong đời sống hàng ngày, bắt nguồn từ
việc lắng nghe Kinh Thánh, là nền tảng đức tin và là mối dây chung nhất liên kết
các Giáo hội Kitô. Và đối với nhiều người, vấn đề đón nhận các bước của con đường
đại kết, không chỉ liên quan đến thần học, mà đôi khi có vẻ mệt mỏi và rời rạc,
nhưng còn bằng việc các Kitô hữu đã và đang thực hiện theo chiều hướng trở
nên chứng tá chung của Lời Chúa.
6. Tuần cầu nguyện cho
sự hiệp nhất các Kitô hữu 2021
Chủ
đề được chọn cho Tuần cầu nguyện năm 2021 được trích từ Tin Mừng Thánh
Gioan: “Anh em hãy ở lại trong tình
thương của Thầy: anh em sẽ sinh nhiều hoa trái” (x. Ga 15,1-17). Cộng đoàn tu viện Grandchamp Thuỵ
Sĩ được giao phó soạn các lời nguyện trong Tuần cầu nguyện cho sự hiệp nhất các
Kitô hữu năm nay. Cộng đoàn này được thành lập vào nửa đầu thế kỷ XX, gồm một số
phụ nữ theo truyền thống Tin Lành cải cách của Thuỵ Sĩ nói tiếng Pháp, đã tái
khám phá tầm quan trọng của sự thinh lặng trong việc lắng nghe Lời Chúa, đồng
thời tiếp tục thực hành các cuộc tĩnh tâm để nuôi dưỡng đời sống đức tin, theo
gương Chúa Kitô, lui về nơi thanh vắng để cầu nguyện. Theo trang web của Hội đồng
Giáo hoàng về Cổ võ sự Hiệp nhất Kitô giáo, Cộng đoàn Grandchamp bao gồm 50 nữ
tu, những người đã cống hiến “cho công việc hòa giải giữa các Kitô hữu, trong
gia đình nhân loại và đối với mọi tạo vật”.
Qua
chủ đề này, các tu sĩ muốn chia sẻ kinh nghiệm và sự khôn ngoan của đời sống
chiêm niệm, lồng ghép vào tình yêu Chúa, và nói về hoa trái của lời cầu nguyện:
hiệp thông sâu xa hơn với anh chị em trong Đức Kitô, và liên đới hơn nữa với
toàn thể công trình sáng tạo. Cầu nguyện, đời sống cộng đoàn và lòng hiếu khách
là ba trụ cột của tài liệu, được trình bày như một lời kêu gọi ở lại trong Đức
Kitô để đến gần người khác hơn và vượt qua sự chia rẽ giữa các Kitô hữu. Chắc
chắn nỗ lực hoà giải đòi hỏi nhiều hy sinh, nhưng luôn được hỗ trợ bởi lời cầu
nguyện của Chúa Kitô, Đấng mong muốn chúng ta nên một, như Người ở với Chúa
Cha.
Sau cùng, tài liệu nhắc lại rằng,
với tư cách là các Kitô hữu, chúng ta cũng là những thụ tạo rên xiết chờ đợi được
giải thoát. Do đó, ở lại trong Đức Kitô, chúng ta có thể nhận được sức mạnh và
sự khôn ngoan để hành động chống lại bất công và áp bức, để nhìn nhận mình một
cách trọn vẹn là anh chị em trong nhân loại, và trở thành kiến trúc sư của một
lối sống mới trong sự tôn trọng và hiệp thông với tất cả thụ tạo. Cầu nguyện và
làm việc để Chúa hiển trị là quy tắc sống mà các nữ tu của Grandchamp cùng nhau
đọc mỗi ngày: điều này chứng tỏ rằng cầu nguyện và cuộc sống hàng ngày không phải
là hai thực tại riêng biệt, nhưng được thực hiện cùng nhau.
Nguồn: gpbuichu.org