Thông điệp Laudato Si’ hướng đến
tương lai hậu đại dịch
Andrea Tornielli
Thu Phượng chuyển ngữ từ Vatican News
WGPSG / Vatican News -- Cách đây 5 năm,
ĐTC Phanxicô đã ký một tài liệu tạo ra một bước tiến lớn cho Học thuyết xã hội
của Giáo Hội và là tấm bản đồ hướng dẫn xây dựng xã hội công bằng hơn, có khả
năng bảo vệ an toàn cho cuộc sống của con người và tất cả loài thụ tạo.
Việc nhớ lại 5
năm Thông điệp Laudato Si’, không chỉ là để kỷ niệm một sự kiện.
Tuần lễ Laudato
Si’ - và Năm dành riêng cho thông điệp này - là tiêu biểu cho cách thức cổ võ
các sáng kiến, ý tưởng, kinh nghiệm và thực hành nội dung thông điệp.
Những sáng kiến
đa dạng này giúp thực hiện những gì mà tài liệu này đang vận động nơi các cộng
đoàn trên toàn thế giới, đồng thời cũng giúp ta suy ngẫm về những gì đang diễn
ra hiện nay, khi thế giới đang chiến đấu chống đại dịch Covid-19.
Mọi thứ đều được kết nối
Một trong những
ưu điểm nơi phần mở rộng của thông điệp này đó là, khởi đi từ nền tảng của mối
liên hệ giữa các thụ tạo và Tạo hóa, ta hiểu ra rằng mọi thứ đều kết nối với
nhau. Vấn đề môi trường không tách rời khỏi các vấn đề xã hội, biến đổi khí hậu,
di cư, chiến tranh, nghèo đói và kém phát triển. Chúng là những biểu hiện của một
cuộc khủng hoảng duy nhất - trước khi là khủng hoảng sinh thái, tự cốt lõi
đã là khủng hoảng về đạo đức, văn hóa và tinh thần. Đây là một cái nhìn thực tế
sâu sắc.
Thông điệp
Laudato Si’ không phải phát sinh từ sự hối tiếc muốn quay ngược lịch sử và đưa
chúng ta trở lại với phong cách sống tiền công nghiệp. Thay vào đó, nó xác định
và mô tả các quá trình tự hủy diệt do việc tìm kiếm lợi nhuận tức thời và việc
thần thánh hóa kinh tế gây ra.
ĐTC Phanxicô viết:
Căn nguyên của vấn đề sinh thái chính xác hệ tại điều này là, “cách hiểu biết lệch
lạc về cuộc sống và hoạt động của con người đã gây tổn hại nghiêm trọng cho thế
giới xung quanh chúng ta”.
Chú ý đến thực tế
Muốn bắt đầu lại
từ thực tế cụ thể, thì phải tôn trọng tính khách quan của tình trạng con người,
khởi đi từ việc thừa nhận tài nguyên trên Trái đất có giới hạn.
Điều đó có nghĩa
là phải tránh xa sự tin tưởng mù quáng của "mô hình công nghệ" - coi
trọng tư duy kỹ thuật hơn thực tế - vì tư duy kỹ thuật xem thiên nhiên chỉ là một
thực tại vô cảm, một tập hợp lạnh lùng, một dữ liệu thuần túy, một đối tượng thực
dụng” - ĐTC Phanxicô đã trích dẫn lời của Romano Guardini để khẳng định như thế.
ĐTC nói: Con người
luôn can thiệp vào thiên nhiên, “nhưng trong một thời gian dài, sự can thiệp
này đồng điệu và tôn trọng khả năng của sự vật. Đó là việc đón nhận những gì
thiên nhiên cho phép, như thể đón nhận từ chính bàn tay của nó. Bây giờ, ngược
lại, chúng ta là những người chạm tay vào mọi thứ, cố gắng trích xuất mọi thứ
có thể được từ chúng và thường xuyên phớt lờ hoặc lãng quên những thực tại trước
mặt chúng ta.” (LS, 106).
Vì lý do này, ĐTC
viết, "đã đến lúc phải tái quan tâm đến thực tại và những giới hạn mà nó đặt
ra, đây là điều kiện cho sự phát triển lành mạnh và hiệu quả hơn cho cá nhân và
xã hội.” (LS 116)
Suy nghĩ lại về tương lai
Cuộc khủng hoảng
mà chúng ta đang trải qua vì đại dịch đã làm cho tất cả điều này có bằng chứng
rõ ràng hơn.
Khi ban phép lành
toàn xá Urbi et Orbi đặc biệt vào ngày 27-3-2020, ĐTC nói: “Chúng ta đã tiến về
phía trước với tốc độ chóng mặt, cảm thấy mình mạnh mẽ và có thể làm được bất cứ
điều gì. Ham lợi nhuận, chúng ta đã để mình bị cuốn vào mọi thứ và bị dụ dỗ sống
hối hả. Chúng ta đã không dừng lại để lắng nghe những lời trách móc, chúng ta
không thức tỉnh trước các cuộc chiến tranh hay những bất công trên toàn thế giới,
chúng ta cũng không lắng nghe tiếng khóc từ những người nghèo hoặc từ hành tinh
ốm yếu của chúng ta."
Trong lúc cầu
nguyện tha thiết nài xin ơn chấm dứt cơn đại dịch khiến ta thấy sự mong manh và
bất lực của mình, ĐTC Phanxicô nhắc nhở rằng, "chúng ta được mời gọi để nắm
bắt giai đoạn thử thách này như: một thời điểm để chọn lựa giữa những gì quan
trọng và những gì chóng qua, một thời điểm tách biệt điều thiết yếu ra khỏi những
gì không cần thiết.”
Thông điệp
Laudato Si’ có thể hướng dẫn ta khi ta định hình lại một xã hội - nơi cuộc sống
của con người, đặc biệt là những người yếu đuối nhất, sẽ được bảo vệ; nơi mọi
người đều được chăm sóc sức khỏe; nơi con người không bao giờ bị loại bỏ và nơi
mà thiên nhiên không bị khai thác bừa bãi, nhưng được vun trồng và bảo tồn cho
những người đến sau chúng ta.
Nguồn: tgpsaigon.net