Bài giảng Giờ thánh này được gợi hứng từ trình thuật về hai môn đệ Emmau, mời gọi chúng ta sống sứ mạng trong thế giới kỹ thuật số như một hành trình gặp gỡ Đức Kitô. Kế thừa lời loan báo của Phêrô tại Rôma, Hội thánh tiếp tục được kêu gọi canh giữ và loan truyền Tin mừng, ngay cả trong “quảng trường bao la” của các mạng xã hội. Nơi đó, giữa tiếng ồn ào và sự hời hợt lại ẩn giấu những khát vọng sâu xa và cơ hội gieo niềm hy vọng. Loan báo Tin mừng không chỉ là truyền tải nội dung, mà còn là khởi xướng các tiến trình, xây dựng nhịp cầu, đối thoại, và làm chứng bằng đời sống nhập thể. Bài này đề nghị mở ra ba “cánh cửa”: (1) Cửa hiếu khách (đón tiếp và tạo điều kiện cho tiếng nói của người nghèo, người yếu thế được cất lên); (2) cửa bình an (thúc đẩy đối thoại và hoà giải); (3) cửa Hội thánh (làm việc trong tình hiệp thông và sự phân định). Người truyền thông Kitô hữu là người gieo ý nghĩa và là chứng nhân cộng đoàn, được mời gọi thắp sáng những ngọn đèn phản chiếu tình yêu Đức Kitô, với niềm xác tín rằng Chúa Thánh Thần cũng đang “lướt sóng” trên mạng.
DIỄN VĂN CỦA HỒNG Y JOSÉ COBO CANO TRONG DỊP NĂM THÁNH
DÀNH CHO CÁC NHÀ TRUYỀN GIÁO KỸ THUẬT SỐ
VÀ NHỮNG NGƯỜI CÔNG GIÁO CÓ ẢNH HƯỞNG
Đền Thánh Phêrô
Thứ Hai, 28 tháng 7, 2025
“Những Người Lữ Hành trên mạng:
Tin mừng giữa những nẻo đường của thuật toán”
Bài giảng trong Giờ Chầu Thánh Thể và Phụng vụ Sám hối
Thưa anh chị em, những người truyền thông của Nước Trời trong thế giới kỹ thuật số thân mến:
Tối nay, chính Đức Giêsu quy tụ chúng ta nơi đây, giữa lòng Hội thánh, tại thành phố Rôma này. Chính Người đã tìm kiếm từng môn đệ của mình: Người tìm gặp Maria Mađalêna, Phêrô, Gioan, và cả những người đang thất vọng, mất phương hướng trên các nẻo đường đời. Đức Giêsu trở nên người bạn đồng hành, để dạy chúng ta cách loan báo Tin mừng và nói với chúng ta rằng Người luôn đi tìm và cứu thoát chúng ta.
1. Phêrô, một trong những người từng được Đức Giêsu cứu khi tìm cách trốn chạy theo một con đường khác, đã quay trở lại nơi này. Ông không phải một nghị sĩ, triết gia hay tướng lĩnh. Ông chỉ mang đến một Tin mừng duy nhất: Giêsu người Nazarét đã chiến thắng sự chết và cứu chúng ta trên đường đời.
Thế nên, ngay giữa trung tâm của Đế quốc, nơi quyết định các cuộc chiến khắp thế giới vào thời ấy và dựng lên những tượng đài quyền lực, đã manh nha một sứ điệp mới: một Vương quốc khác, không quân đội, không biên giới, và không có những đồng tiền đúc khuôn mặt của các vị hoàng đế.
Phêrô không đến một mình. Ông đến với quyền năng của Thánh Thần, với ký ức sống động về Thầy mình, với cộng đoàn nâng đỡ ông, và với niềm xác tín rằng tình yêu mạnh hơn sợ hãi. Và ông mang trong mình kinh nghiệm rằng Hội thánh được sinh ra từ cuộc gặp gỡ với Đức Giêsu trên các nẻo đường đời. Người chỉ xin chúng ta lắng nghe Người, xin Người thắp sáng trái tim chúng ta, và mời Người vào nhà.
Không phải ngẫu nhiên mà Rôma được chọn. Đây là giao lộ toả ra muôn ngả đường. Từ nơi đây, Tin mừng được lan tỏa về Đông, Tây, Nam, Bắc. Và Hội thánh Rôma nhận lấy sứ mạng canh giữ sự hiệp nhất, giữ ngọn lửa Tin mừng cháy sáng giữa phong ba bão táp.
Cũng chính Hội thánh ấy, dù mang những vết thương và cả những sai lầm, vẫn là tác nhân quy tụ chúng ta tối nay. Chúng ta được Đức Kitô mời gọi cùng nhau bước đi và loan báo điều mà Phêrô đã công bố trên các nẻo đường Đế quốc xưa: “Đức Giêsu đang sống, và triều đại của Người sẽ không bao giờ cùng.”
Đúng là thế giới đã đổi thay rất nhiều. Chúng ta sống trong một thực tại nơi mỗi người nắm giữ một “cửa sổ mở ra thế giới”. Lời nói chạy nhanh hơn tư tưởng, và hình ảnh định hình cảm xúc trước khi lý trí kịp đặt câu hỏi.
Ngay bây giờ, thế giới kỹ thuật số là một quảng trường khổng lồ, đầy những con người vô hình. Ở đó người ta đua nhau nói, nhưng ít người nghe. Nhiều người la hét, người khác chỉ lặng lẽ đi đi về về. Giống như một thành phố không bao giờ ngủ.Từng giây từng phút, những suy nghĩ được đăng tải, những hình ảnh được chỉnh sửa, những cuộc đời bị phán xét, những nửa sự thật được ‘rao bán’, nỗi đau bị coi thường, và những chuyện phù phiếm lan nhanh như nấm.
Trong thế giới kỹ thuật số cũng có cái cái đẹp. Thật vậy:
Có những người trẻ chia sẻ đức tin cách sáng tạo. Có những cộng đoàn cầu nguyện qua livestream.
Có những đoạn podcasts lay động lòng người hơn cả một số bài giảng trong nhà thờ. Có những nỗi niềm khát khao ý nghĩa giấu ẩn dưới những cái likes.
Có những ước muốn tìm kiếm sâu thẳm đằng sau những câu hỏi hời hợt. Nhưng ở đó cũng có tiếng ồn:
Rất nhiều tiếng ồn.
Có tiếng ồn của ảo tưởng đội lốt trung thực.Tiếng ồn của hận thù lan nhanh như chớp.
Tiếng ồn của những bộ lọc bị bít kín không còn cho thấy đâu là sự thật. Tiếng ồn của sự vội vã không cho phép người ta có thể gặp nhau.
Và giữa tất cả những điều ấy… anh chị em xuất hiện.
Và chúng ta xuất hiện, từng người một, những lữ khách trên đường Emmau:
Người truyền thông. Người gieo ý nghĩa.
Người kể truyện Nước Trời trong thế giới kỹ thuật số.
Người đã hiểu được rằng loan báo Tin mừng không chỉ là lặp lại các học thuyết, mà là xây những nhịp cầu, khêu gợi những câu hỏi, cho thấy vẻ đẹp, chạm vào những trái tim.
Đức Thánh cha Phanxicô mạnh mẽ nhắc nhở: Quan trọng không phải là chinh phục không gian, nhưng là khởi xướng các tiến trình (x. EG 223).
Và anh chị em có thể bắt đầu bằng một hình ảnh, một câu truyện, một câu trả lời dịu dàng, một sự thinh lặng đúng lúc, một lời nói giúp tìm “ánh sáng”, light, không phải để tính số lượng “thích”, likes.
Internet có thể là cái bẫy, đúng thế. Nhưng nó cũng có thể là nơi chất chứa ân sủng. Ở đó Thiên Chúa hiện diện không phải với những cái likes, nhưng với những khuôn mặt đang đợi chờ điều gì đó lớn lao hơn.
Không phải với những cảm xúc, nhưng với những cuộc gặp gỡ. Không phải với những người theo dõi, nhưng với những môn đệ.
2. Sự hiện diện của anh chị em và ước muốn của Hội thánh đi ra với thế giới chính là lý do để Đức Kitô tiếp tục đi trên con đường kỹ thuật số, cống hiến cho thế giới một lời sống động và một sự hiện diện nhập thể, cả trên Internet.
Kể về niềm hy vọng, hỏi người ta xem dọc đường họ đang nói gì với nhau, đó là chúng ta đang gieo lời Tin mừng rồi. Đó chính là cách người Kitô hữu làm truyền thông: gieo hy vọng giữa sa mạc kỹ thuật số, làm ánh sáng soi bóng tối, hy vọng cho người nghèo khổ và yếu thế, ở những nơi mà đôi khi chỉ thấy những chuyện gây tai tiếng, những cuộc cãi vã, hay những tràng pháo tay. Nhưng là những người có đức tin, anh chị em có thể làm cho Tin mừng lan toả.
Chúng ta được gọi đi tới và mời Đức Giêsu vào thế giới kỹ thuật số: “Xin ở lại với chúng con,” chúng ta thưa với Người hôm nay. Bạn chỉ có 3 người theo dõi, hay có đến 300.000 người theo dõi, không quan trọng gì cả bạn ạ. Cái quan trọng không phải là số lượng, mà là những đức tính như hiếu khách, nhất quán, khiêm tốn và sự thật.
Quan trọng là biết rằng chính Đức Giêsu tìm và chọn chúng ta cho sứ mạng này. Chỉ khi ấy ta mới cảm nhận mình được sai đi để kể lại những gì Người làm trong ta.
Nếu chúng ta hiện diện trên con đường kỹ thuật số này, đó là vì chúng ta đã được chọn. Và chúng ta chỉ có thể đáp lại ơn gọi của mình bằng cách bước đi trong cầu nguyện và trong sự phân định cộng đoàn.
Đừng quên điều này. Đây là hai mặt của cùng một việc truyền thông mà tối nay chúng ta đặt lên trước mặt Chúa khi Người trở nên Thánh Thể: lắng nghe Chúa và phân định — hai điều ấy luôn gắn liền với việc đón tiếp khách lữ hành: hiếu khách và cùng nhau lên đường.
“Chính những chọn lựa của chúng ta cho thấy chúng ta thật sự là gì, hơn là các khả năng của chúng ta,” như Dumbledore đã nói trong Harry Potter. Quan trọng là chúng ta truyền thông từ đâu, các quyết định và ơn gọi cơ bản của mình. Chỉ khi ấy, chúng ta mới được sai đi để in đậm dấu ấn tình yêu sống động của Đức Kitô trong Hội thánh Người. Quan trọng là chúng ta được nhận biết qua những gì mình gieo, tình yêu, đức tin và đức cậy mà chúng ta truyền đi, và nhân danh ai mà chúng ta bước đi.
Bởi vì nếu anh chị em thật sự yêu thương và được Hội thánh sai đi, thì lời nói của anh chị em sẽ chan chứa Tin mừng, cả khi anh chị em không nhắc đến chữ Tin mừng.
3. Chúng ta chỉ cần bước vào quán trọ với Đức Giêsu, nhận ra Người, và trở lại Giêrusalem, nơi các anh chị em của chúng ta đang quy tụ trong sự đa dạng. Vì thế, hôm nay tôi khuyến khích anh chị em mở ba cánh cửa để đón Chúa Giêsu vào nhà và thưa với Người: “Xin ở lại với chúng con.”
a. Mở cửa hiếu khách. Hãy mời Đức Giêsu đón tiếp mọi người, với những ưu tư và khó khăn của họ, đặc biệt những người nghèo và túng thiếu, những người được Chúa luôn luôn ưu ái.
Như Đức Giêsu, chúng ta phải mời những người lữ hành và nói với họ bằng tiếng lòng, không phải bằng lý luận. Đây là cách Đức Giêsu hành động. Những người nghèo, người yếu thế, người bị bỏ lại bên vệ đường cũng đang chờ chúng ta đưa họ tới nơi ở an toàn, như Người Samari nhân hậu đã làm.
Đừng quên trở thành tiếng nói của người nghèo trong cái thế giới mà chỉ người quyền lực mới được lên tiếng! Đừng quên làm tiếng nói cho các nạn nhân bạo lực, để trở nên khí cụ bình an Chúa!
Vì rất dễ sa vào những chuyện phù phiếm của kỹ thuật số: đo giá trị bằng những cái “likes”, sống bằng những con số. Nhưng thước đo của Thiên Chúa khác hẳn: trong mắt Người, một con tim được chạm đến bởi các mối phúc thật còn quý hơn cả ngàn lượt xem những bài đăng trống rỗng.
b. Mở cửa cho hoà bình, đối thoại và chia sẻ kinh nghiệm. Chúng ta được mời gọi trở thành những ánh sáng của Tin mừng để phục vụ Tin mừng: trở thành một sự hiện diện sống động chứ không phải là một màn trình diễn.
Hãy ưu tiên những hành động tạo sinh động lực mới trong xã hội, và lôi kéo sự tham dự của nhiều người, nhiều nhóm khác nhau (x. Evangelii Gaudium 223). Loan báo Tin mừng không phải là sản xuất nội dung hoàn hảo, mà là cho phép mình được gặp gỡ bởi những ai đang cần một Lời sống động.
Hôm nay, chúng ta cần Lời sống động ấy để thắp sáng những tiếng nói hoà bình và hoà giải trong thế giới của chúng ta: ở đây, ở Gaza, Ukraina, và ở biết bao vùng đất khác, nơi phẩm giá con người bị gạt ra ngoài vì những lợi ích khác. Anh chị em, giống như các môn đệ trên đường Emmau quay trở lại Giêrusalem, anh chị em cũng đang tham dự vào sứ mạng ấy.
c. Mở cửa Hội thánh trong mọi việc chúng ta làm. Chúng ta không đơn độc.
Loan báo Tin mừng trong thế giới kỹ thuật số không bao giờ là một nỗ lực cá nhân. Chúng ta thuộc về một thân thể duy nhất. Chúng ta cần có nhau: cần cầu nguyện chung, sửa dạy nhau, chia sẻ tài nguyên, và giúp nhau vượt qua cám dỗ của cái tôi. Chúng ta cần làm việc trong mạng lưới hiệp thông của Hội thánh. Mục tiêu không phải là chuyện thắng thua trong tranh luận, mà là mở những cửa sổ cho Tin mừng được nhận ra trong cộng đoàn.
Anh chị em truyền giáo thân mến, Thiên Chúa đã chạm đến con tim anh chị em để tình yêu được sống trong Hội thánh trở thành ngôn ngữ của anh chị em. Xin cho lời cầu nguyện này dẫn anh chị em bước đi và mở cửa.
Anh chị em là những người quay video trong phòng làm việc của mình; những người biên soạn những lời cầu nguyện cho giới trẻ; những người cầu nguyện cho các nhà truyền giáo trên mạng; những người muốn làm sáng tỏ những điều bị che giấu; những người tích cực tham gia các cuộc tranh luận mà không ‘đổ dầu vào lửa’.
Anh chị em cũng được mời gọi đi vào cái “Chúng ta” rộng lớn và mang tính cộng đoàn này, để soi sáng và nhận biết những ai đang tham dự hành vi bẻ bánh trước mặt chúng ta. Và dù anh chị em không thấy rõ ai đang được ánh sáng do anh chị em soi chiếu, ánh sáng ấy vẫn có giá trị. Đừng thôi chiếu sáng, vì giữa đại dương của những điểm ảnh, pixels, này, Thiên Chúa vẫn tiếp tục tìm kiếm những con tim rực cháy để dội lại hơi ấm của Người trong chiếc đèn của Hội thánh.
Trong cái đại dương này, Thiên Chúa vẫn tiếp tục tìm kiếm, không phải những con thuyền lẻ loi, nhưng tìm kiếm những người thủy thủ gan dạ và khiêm tốn biết dùng tài năng của mình để giúp con thuyền Hội thánh lướt sóng thế giới với ánh sáng của Đức Kitô. “Chứng tá cá nhân có giá trị thế nào, thì chứng tá cộng đoàn cũng quan trọng không kém. Một cộng đồng chứng nhân hiếu khách, cởi mở, biết đồng hành với những ai tìm đến Đức Kitô, sẽ có sức mạnh và hiệu quả trong việc loan báo Tin mừng trên Internet hơn là những dự án cá nhân riêng lẻ.”
Vâng, Chúa Thánh Thần cũng đang “lướt” mạng cùng chúng ta.
Chuyển ngữ: Linh mục Đaminh Ngô Quang Tuyên
Ủy ban Loan báo Tin mừng/ Hội đồng Giám mục Việt Nam
