Bài trình bày này khảo sát sứ mạng của Hội thánh trong môi trường kỹ thuật số, dựa trên công trình của Nhóm Nghiên cứu 3 về tính hiệp hành. Bài nhấn mạnh rằng thế giới kỹ thuật số không chỉ là một tập hợp các công cụ, mà là một không gian văn hóa đích thực, định hình các mối tương quan, cộng đoàn và việc loan báo Tin mừng. Bốn nhận định chính được nêu bật: Cuộc cách mạng kỹ thuật số biểu thị một thay đổi thời đại, đòi hỏi sự dấn thân truyền giáo được canh tân; truyền thông kỹ thuật số phải lên tiếng cho những người không có tiếng nói, và thể hiện ưu tiên chọn lựa người nghèo; sứ mạng kỹ thuật số đòi hỏi việc huấn luyện có chủ đích và tinh thần truyền giáo, như mọi sứ vụ xuyên văn hóa khác; môi trường kỹ thuật số thúc đẩy tính hiệp hành qua việc lắng nghe, tham gia và chia sẻ trách nhiệm chung. Đồng thời, bài cũng nhìn nhận các thách đố như: tình trạng phân cực, các “buồng vang thông tin” (“echo chambers”), và sự phi nhân hóa. Do đó, Hội thánh được mời gọi nuôi dưỡng một nền văn hóa của nhân phẩm, sự gặp gỡ và chân lý trong tình yêu, trong thời đại kỹ thuật số này.

DIỄN VĂN CỦA TIẾN SĨ KIM DANIELS

TRONG DỊP NĂM THÁNH DÀNH CHO CÁC NHÀ TRUYỀN GIÁO KỸ THUẬT SỐ VÀ NHỮNG NGƯỜI CÔNG GIÁO CÓ ẢNH HƯỞNG

Thính đường Conciliazione

Thứ Hai, 28 tháng 7, 2025

Sứ mạng kỹ thuật số trong đời sống Hội thánh - Các quan điểm từ Nhóm Nghiên cứu của Thượng Hội Đồng về tính Hiệp hành

Xin chào tất cả mọi người. Tôi rất vui được tham gia cuộc thảo luận hôm nay cùng các thành viên của Nhóm Nghiên cứu số 3 về tính Hiệp hành, với chủ đề: sứ mạng của Hội thánh trong môi trường kỹ thuật số. Tôi là Kim Daniels, giám đốc Sáng kiến về Tư tưởng Xã hội Công giáo và Đời sống Công cộng của Đại học Georgetown, đồng thời là điều phối viên của Nhóm Nghiên cứu số 3. Tôi rất tiếc vì không thể trực tiếp có mặt với quý vị, nhưng rất vui được có cơ hội tham dự trực tuyến hôm nay.

Nhóm nghiên cứu của chúng tôi đã cùng nhau làm việc để tìm hiểu xem Hội thánh có thể làm chứng cho Tin mừng của Đức Giêsu Kitô trong nền văn hóa kỹ thuật số như thế nào, trong một bối cảnh toàn cầu kết nối, nay đã trở thành phần không thể tách rời của đời sống hằng ngày. Cùng tham dự hôm nay còn có ba thành viên khác của nhóm: Nữ tu Nathalie Becquart, Phó Tổng Thư ký của Ban Thư ký Thượng Hội đồng; Tiến sĩ Paolo Ruffini, Tổng trưởng Bộ Truyền thông; Cha Lucio Ruiz, Thư ký Bộ Truyền thông; và Cha Antonio Spadaro mà quý vị vừa nghe trình bày.

Chúng tôi được yêu cầu đóng góp những gợi ý cụ thể cho Đức Thánh Cha về những gì Hội thánh có thể làm để thực thi sứ mạng loan báo Tin mừng trong môi trường kỹ thuật số, và sống trọn vẹn trang truyền giáo mới trong lịch sử của Hội thánh.

Chúng tôi rất vui có cơ hội học hỏi từ quý vị, những nhà truyền giáo kỹ thuật số, là những người đang sống sứ mạng này mỗi ngày. Kinh nghiệm và cái nhìn của quý vị vô cùng quý giá cho công trình của chúng tôi, và chúng tôi mong được tiếp tục lắng nghe và học hỏi từ quý vị.

Để bắt đầu, tôi xin tập trung vào bốn điểm chính mà chúng tôi đã rút ra từ tiến trình tham khảo và lắng nghe rộng rãi trong tinh thần hiệp hành trong thời gian qua.

Thứ nhất, môi trường kỹ thuật số không chỉ là một bộ công cụ mà chúng ta phải biết sử dụng thành thạo. Nó là một nền văn hóa. Hiểu biết về nó không chỉ là biết sử dụng các phương tiện, mà là hiểu cách con người tương tác với nhau, hình thành cộng đoàn, và cuối cùng là chia sẻ Tin mừng trong một thế giới ngày càng đề cao các phương tiện kỹ thuật số, như Đức Phanxicô thường nói.

Chúng ta không chỉ đang sống trong một thời đại đầy thay đổi, mà là một sự thay đổi thời đại thực sự. Cuộc cách mạng kỹ thuật số là trung tâm của sự biến đổi này, và việc đáp ứng đúng đắn là thiết yếu để thi hành sứ vụ Tin mừng hôm nay, như Đức Thánh Cha Lêô đã nhấn mạnh. Ngài lưu ý rằng Hội thánh phải đối diện với những thách đố do thời đại đặt ra, và chính chứng tá của anh chị em trong thời đại này là yếu tố có ý nghĩa quyết định.

Thứ hai, chúng ta cần một ngành truyền thông thông có khả năng lắng nghe và đón nhận những tiếng nói của những người không có tiếng nói. Một chủ đề nhất quán mà chúng tôi thường được nghe đi nghe lại là: môi trường kỹ thuật số không phải là không gian thứ yếu hay tùy chọn, nhưng là một lãnh thổ thực sự được thêm vào, nơi con người thực sự tìm kiếm Thiên Chúa và bộc lộ những nhu cầu thiêng liêng sâu xa.

Hiểu theo một cách nào đó, sứ mạng kỹ thuật số là sự diễn tả sứ mạng xã hội của Hội thánh. Khi chúng ta dùng các nền tảng kỹ thuật số để đồng hành với những người bị cô lập, lên tiếng thay cho người không có tiếng nói, tạo nên những không gian gặp gỡ chân thật, thì chính là chúng ta đang sống sự chọn lựa ưu tiên cho người nghèo theo những cách thức mới. Đây là công việc thường xuyên được thể hiện bởi quý vị là những người đã quy tụ tại đây để cử hành Năm thánh này.

Tầm nhìn của Đức Phanxicô về một Hội thánh đi ra vùng ngoại biên được phản ánh trong công việc của quý vị. Quý vị cũng cho chúng tôi thấy rằng không gian kỹ thuật số có thể trở thành nơi của sự gặp gỡ thật sự giữa con người, chứ không chỉ là trao đổi thông tin. Qua chứng tá của quý vị, chúng tôi hiểu rằng sự dấn thân kỹ thuật số không thay thế cho việc gặp gỡ trực tiếp, nhưng nó có thể dẫn đến những cuộc gặp gỡ đó, làm phong phú các mối tương quan và cộng đoàn. Nhờ những nỗ lực này, như lời Đức Hồng y Michael Czerny, quý vị đang giúp xây dựng, “một nơi để gặp gỡ và đối thoại, một thừa tác vụ của sự đồng hành và hòa giải.” Nói cách khác, đó chính là hình ảnh Hội thánh như một “bệnh viện tại chỗ” mà Đức Phanxicô kêu gọi chúng ta trở thành.

Thứ ba, văn hóa kỹ thuật số này đòi hỏi cùng một ý hướng, sự đào tạo và tinh thần truyền giáo giống như điều chúng ta đem đến cho sứ vụ xuyên văn hoá. Cũng giống như các nhà truyền giáo trong lịch sử đã phải học ngôn ngữ, hiểu phong tục, và thích nghi phương pháp mà vẫn giữ được sự vẹn toàn của Tin mừng, thì hôm nay chúng ta cũng được mời gọi trở thành những nhà truyền giáo kỹ thuật số: hiểu biết nền văn hóa mới này, nhưng vẫn bám rễ sâu trong chân lý, sự thiện hảo và vẻ đẹp của đức tin Công giáo.

Sau cùng, một cách rất tự nhiên, môi trường kỹ thuật số nuôi dưỡng tính hiệp hành: lắng nghe, tham gia, và chia sẻ trách nhiệm. Ở mức độ tốt nhất của nó, sự tương tác trực tuyến tạo nên cơ hội chưa từng có để lắng nghe nhiều tiếng nói khác nhau, từ các bối cảnh, khu vực địa lý, và từ các quan điểm khác nhau, đặc biệt là những gì thường bị gạt ra bên lề trong các khuôn khổ truyền thống của Hội thánh. Ở mức độ tốt nhất của nó, văn hóa kỹ thuật số phản chiếu chính căn tính của Hội thánh: một mạng lưới của các mạng lưới, hiệp nhất trong đa dạng, một cộng đoàn của các cộng đoàn.

Tất nhiên, cũng không thiếu những thách đố. Thế giới kỹ thuật số bị chi phối bởi các thuật toán cô lập con người trong những “buồng vang thông tin”, các mô hình thương mại khai thác sự chú ý của chúng ta, và những cơ chế tạo nên sự phân cực thay vì hiệp thông.

Cùng những nền tảng vốn cho phép kết nối cũng lắm khi có thể dẫn đến những tình huống phi nhân hóa. Vì vậy, vai trò lãnh đạo trong thời đại kỹ thuật số không chỉ là việc thành thạo công nghệ, mà còn là nuôi dưỡng một thứ văn hóa mới, thứ văn hóa tôn trọng phẩm giá con người, thúc đẩy những cuộc gặp gỡ trung thực, và làm chứng cho sự thật trong tình yêu.

Chuyển ngữ: Linh mục Đaminh Ngô Quang Tuyên

Ủy ban Loan báo Tin mừng/ Hội đồng Giám mục Việt Nam