Nước - tiếng khóc của người nghèo và tiếng kêu của Trái Đất
Nước - tiếng khóc của người nghèo và tiếng
kêu của Trái Đất
Văn Ngữ, SJ
Nước chiếm khoảng 70% không gian trên trái đất, thế mà tình trạng thiếu nước hiện nay lại ở trong tình trạng báo động khẩn cấp.
Hôm 30/3, Bộ Phục
vụ và Phát Triển con người toàn diện của Tòa Thánh (Dicastery for Promoting
Integral Human Development) xuất bản tài liệu Aqua
fons vitae [AV]–
Nước là nguồn sự sống. Tài liệu này trình bày sự cấp thiết phải bảo vệ và giữ
gìn nước trên thế giới, để cung cấp nước sạch cho tất cả mọi người. Đây là tài
liệu được bắt nguồn từ những giáo huấn của các giáo hoàng và được gợi hứng từ
những suy tư phản tỉnh và kinh nghiệm của các thành viên từ các giáo hội địa
phương và quốc tế. [AV 5.]
Nội dung tài liệu ‘Aqua fons vitae’
Chúng ta có thể
làm gì, trước vấn nạn khẩn cấp về nước? Đâu là những hành động khả dĩ để đáp lại
tiếng kêu ấy? Tài liệu Aqua fons vitae sẽ đưa ra những
đề xuất hành động để áp dụng tại các địa phương trong những vấn đế liên quan đến
nước. Tất cả với mục đích vì tương lai của con người trên hành tinh này. Bên cạnh
đó, đây là tiếng nói của Giáo hội Công giáo trong việc đối thoại và hợp tác với
các tổ chức ngoài Giáo hội, có cùng mối quan tâm đến tình trạng cấp thiết về nước.
Nước đóng vai trò
rất quan trọng trên hành tinh của chúng ta, nơi nào không có nước, nơi đó thiếu
sự sống. Nói một cách khác, sự sống và sức khỏe của con người phụ thuộc vào nước,
và mọi sinh hoạt của con người đều cần đến nước. Nước là một biểu tượng thiêng
liêng trong nhiều truyền thống tôn giáo. Nước biểu thị cho việc làm sạch và
thanh lọc cả thể xác lẫn tâm hồn.
Đối với người
Ki-tô hữu, nước được sử dụng trong bí tích Rửa Tội – Nước biểu hiệu của sự sống,
của tẩy rửa khỏi dơ bẩn – Nơi bí tích Rửa Tội, nước rửa ta sạch mọi tội lỗi,
làm cho ta trở nên thụ tạo mới bởi nước và Thánh Thần.
Có thể nói, nước
hiện diện trong mọi hoạt động của con người, từ những sinh hoạt đời thường cho
đến những nghi lễ thánh thiêng. Liên quan đến vấn đề nước, nội dung của tài liệu Aqua
fons vitae, bàn đến ba khía cạnh:
1) Nước để cho
con người sử dụng
2) Nước liên quan
đến các sinh hoạt của con người, đặc biệt là nông nghiệp và công nghiệp.
3) Không gian của
nước có thể hiểu là sông, nước ngầm, ao hồ, và đặc biệt là đại dương và biển.
Trong mỗi khía cạnh,
tài liệu trình bày những thách đố, những lý do liên quan dẫn đến tình trạng
khan hiếm nước sạch. Những điều cần thiết phải hành động ngay và có thể thực hiện
được, là lên tiếng gây ý thức cho mọi người về tình trạng cấp thiết này. Bên cạnh
đó, cần có những cam kết cụ thể nơi các địa phương để tránh và làm giảm tình trạng
ô nhiễm nước. Các đề xuất hành động này, nên được áp dụng một cách sáng tạo,
tùy vào văn hóa và địa dư.
Tình trạng đáng báo động về nguồn nước
Nước chiếm khoảng
70% không gian trên trái đất, thế mà tình trạng thiếu nước hiện nay lại ở trong
tình trạng báo động khẩn cấp. Có nhiều vùng đất bị bức tử vì thiếu nước ngọt, đất
bị ngập mặn và nhiễm phèn. Có hàng tỷ người đang thiếu nước để uống mỗi ngày.
Nước không thể uống được, vì nước bị ô nhiễm, nước không đủ an toàn. Những người
nghèo và các nước đang phát triển là những nạn nhân đầu tiên hứng chịu ảnh hưởng
của tình trạng khan hiếm nước sạch. Không có nước sạch, các quy trình vệ sinh
và chăm sóc sức khỏe cho mọi người không thể đạt mức an toàn, chất lượng và tốt
được. Trong sinh sản, phẫu thuật, khử trùng và dịch bệnh... chẳng ai trong số
này có thể được đảm bảo an toàn, nếu không có nước. Trong cơn đại dịch COVID-19,
chúng ta thấy rõ hơn vai trò và sự ảnh hưởng của nước trên đời sống con người.
Trong cái nhìn này, nước là biểu tượng cho tiếng khóc của những người nghèo và
tiếng kêu của Trái Đất.
Tình trạng báo động
khẩn cấp về nước, cần con người phải có những hành động tích cực và tức thời, để
đóng góp vào việc giữ gìn và bảo vệ những nguồn nước sạch. Bộ Phục vụ và Phát
Triển con người toàn diện của Tòa Thánh cùng với các ban tư vấn của các tôn
giáo, các hội đồng giám mục, các cơ quan phát triển Công giáo và hợp tác với
các chuyên gia có trình độ để thúc đẩy và hỗ trợ những chương trình hoạt động
liên quan đến nước, để bảo vệ sự sống.
Quyền được tiếp cận
với nước an toàn và nước sạch là quyền cơ bản và phổ quát của con người. Nước
liên quan trực tiếp đến sự sống còn của con người. Một khi quyền có nước được đảm
bảo, thì các quyền khác của con người mới có thể thực hiện được. Có thể nói,
quyền có nước, là quyền đầu tiên trong các quyền về con người. [AV 50.]
Sự dấn thân cụ thể
Để giải quyết vấn
nạn về nước, cần sự chung tay cộng tác và quyết tâm hành động của tất cả mọi
người.
Nhiệm vụ của các
nhà khoa học, các nhà lãnh đạo trong lĩnh vực công nghệ và kỹ thuật, các nhà
phân tích và nhà nghiên cứu khác... họ là những người phải thông báo trung thực
cho xã hội và các nhà lãnh đạo chính trị về thông tin và dữ liệu họ có được,
như về chất lượng nước, tình trạng thiếu nước, về sức khỏe và biến đổi khí hậu...
[AV 52.]
Nhiệm vụ của mọi
người là không được hoang phí nước sạch và sử dụng tiết kiệm. Cần lưu tâm hỗ trợ
các dự án tái sử dụng nước thải và tránh gây thêm ô nhiễm cho nước. [AV 54.]
Với những người
Công giáo, cần lưu tâm đến khía cạnh thực thi công bình và bác ái. Những ai gặp
gỡ với Đức Giê-su và lắng nghe các giáo huấn của Ngài, đều được mời gọi “hãy sống
theo Lời, chứ không chỉ lắng nghe”. [AV 9.]
Theo thống Kitô
giáo, Thiên Chúa là Đấng dựng lên mọi sự. Trong cái nhìn ấy, nước là một món
quà đến từ Thiên Chúa. Ngài tạo ra một di sản chung cho toàn nhân loại, và nó
được truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác. Cho nên, Giáo hội tiên phong và cam
kết có những hành động cụ thể và thiết thực. Đã nhiều lần Đức Thánh Cha
Phan-xi-cô lên tiếng về việc bảo vệ ngôi nhà chung của nhân loại và truyền lại
cho các thế hệ tương lai. [AV 55.]
Về phía Giáo hội
địa phương, họ là những người sống liên hệ trực tiếp đến những môi trường sống
cụ thể. Các Giáo hội tại địa phương cần lưu tâm nhiều hơn đến những vấn đề biến
đổi khí hậu, nhất là tình trạng báo động về nước. Nên hỗ trợ công việc của các
nhóm, các tổ chức đang cố gắng thu thập các mẫu nước và phân tích chúng để chứng
minh rằng nguồn nước có bị ô nhiễm hay không, và tình trạng ô nhiễm nguồn nước
tại địa phương thế nào. Tại các giáo xứ, nhất là các giáo xứ sống ven sông và
ven biển, cần tránh và giảm ô nhiễm môi trường, cụ thể là nguồn nước, càng nhiều
càng tốt. Nên lưu ý đến việc xây dựng những thói quen tốt về việc bảo vệ môi
trường.
Tất cả những nỗ lực
ở trên sẽ đạt được thành tựu lớn, nếu chúng ta có được một điểm tựa vững chắc.
Điểm tựa ấy chính là xây dựng cái nền móng cho giáo dục. Cần đến một nền giáo dục
cởi mở và toàn diện hơn. Một nền giáo dục nhắm đến phát triển con người toàn diện.
Một nền giáo dục giúp cho con người biết đối thoại, biết lắng nghe và làm sống
vì lợi ích chung. Đó là một nền giáo dục nỗ lực xây dựng một nền nhân văn mới dựa
trên lòng biết ơn. Thế giới đã có đó trước con người. Con người được mời gọi
tôn trọng sự sáng tạo và luật lệ vốn có của nó.
Nguồn: Vatican News Tiếng Việt
- Đức Thánh Cha Phanxicô chủ sự Thánh lễ Tiệc Ly và rửa chân cho các tù nhân nữ tại nhà tù Rebibbia ( 29/03/2024)
- Lần đầu tiên Đức Thánh Cha Phanxicô viết suy niệm cho Đàng Thánh Giá tại Colosseo ( 27/03/2024)
- Đức Thánh Cha Phanxicô không giảng lễ Chúa Nhật Lễ Lá 2024 ( 26/03/2024)
- Cuộc gặp gỡ giữa các Giám mục Đức và Giáo triều Roma diễn ra trong tinh thần xây dựng ( 23/03/2024)
- Đức Thánh Cha Phanxicô thay đổi quy chế của Đền thờ Đức Bà Cả, nhấn mạnh nghĩa vụ thiêng liêng của kinh sĩ ( 22/03/2024)
- Ra mắt game Công giáo mới “MetaSaint” dành cho “Thế hệ Alpha” ( 22/03/2024)
- Học viện Kinh Thánh và Học viện Đông phương của dòng Tên được sáp nhập chung với Đại học Giáo hoàng Gregoriana ( 20/03/2024)
- Caritas Âu châu đưa ra 5 vấn đề ưu tiên cho mục tiêu phát triển bền vững năm 2030 ( 19/03/2024)
- 15 nữ tu bị sát hại bởi quân Liên Xô sẽ được tuyên phong chân phước ( 16/03/2024)
- Án phong chân phước cấp giáo phận cho thanh niên 20 tuổi người Pakistan hoàn tất ( 16/03/2024)