GIÁO HỘI CÔNG GIÁO CAMPUCHIA: BA MƯƠI NĂM TÁI SINH

Ba mươi năm trước, Giáo hội bị tàn phá ở Campuchia đã trải nghiệm sự tái sinh tại một quốc gia có đa số dân chúng theo đạo Phật. Ngày nay, tuy vẫn là một thiểu số nhỏ, cộng đồng Công giáo đã hòa nhập chung với đất nước, như thể hiện trong loạt sáu bộ phim ngắn được sản xuất bởi Mạng lưới Truyền hình và Phát thanh Công giáo (CRTN) của Tổ chức Trợ Giúp Giáo hội Cần Giúp Đỡ (ACN).

Linh mục truyền giáo người Ý Luca Belelli (PIME)

"Một nhóm rất nhỏ." Đây là những từ mà cha Luca, vị linh mục truyền giáo người Ý đã dùng để mô tả về Giáo hội Công giáo tại Campuchia. Cha đã làm việc nhiều năm tại Campuchia và có dịp phát biểu ở một trong những cuốn phim phúc trình của Tổ chức Giáo hoàng ACN. Theo vị linh mục truyền giáo này, "người Công giáo chỉ chiếm 0,15% dân số ở Campuchia, một quốc gia trong đó đạo Phật là tôn giáo của 90% dân số."

Giáo hội Công giáo ở Campuchia đã trải qua một chặng đường rất dài. Dưới chế độ Pol Pot (1975-1979), tất cả các tập tục văn hóa truyền thống hay tôn giáo tín ngưỡng, bao gồm cả Phật giáo và Kitô giáo đều bị đàn áp. Hầu hết các nhà thờ đã bị phá hủy trong thời gian này, và một số lượng lớn các linh mục và tu sĩ đã bị giết. Theo trình bày trong các bản phúc trình, Công giáo là một trong những cộng đồng chịu tác động nặng nề nhất, với 50% tín hữu đã chết.

Năm 1979, cuộc chiến giữa nhà nước Campuchia (được gọi là Campuchia Dân chủ vào thời đó) và Việt Nam được tiếp nối bởi một cuộc nội chiến kéo dài cho đến cuối thập niên 1990. Đất nước Campuchia đặt dưới sự chỉ đạo Đảng Cộng sản Việt Nam từ 1979 đến 1989, và tất cả các hình thức thực hành tôn giáo vẫn bị cấm trong giai đoạn này. Sau sự sụp đổ của thể chế cầm quyền, Campuchia chính thức công nhận sự hiện diện của các Kitô hữu tại quốc gia này vào ngày 7 tháng 4 năm 1990. Bảy ngày sau đó, tức là cách đây ba mươi năm, tại đất nước này, các nghi thức phụng vụ thánh thiêng đã lần đầu tiên được công khai cử hành trở lại sau mười lăm năm. Đó là việc cử hành Nghi thức Đêm thánh Vọng Phục Sinh và ngày này đã được ghi dấu là ngày tái sinh của Giáo hội Campuchia. Vào thời điểm đó, tại Campuchia có khoảng 3000 người Công giáo.

Một trong số đó là một người phụ nữ lớn tuổi, đã từng là người Công Giáo duy nhất tại làng Prek-Toal trong suốt 15 năm. Ngôi làng được lập nên bởi các ngôi nhà xây dựng trên các bè tre neo đậu ở cửa sông, dọc theo dòng chảy từ Battambang đến hồ Tonlé Sap. Linh mục truyền giáo, cha Totet Banaynaz  kể "Không có linh mục, không có cộng đoàn Kitô hữu để hỗ trợ cho bà ấy. Tuy nhiên, đến ngày lễ Giáng sinh, bà đã tập hợp những người hàng xóm lại để kỷ niệm ngày Chúa giáng sinh”.  Kể từ đó, một nhà thờ nổi di động đã được xây dựng. 50 người trong làng được rửa tội, hàng năm lại tăng thêm số lượng trẻ em và người lớn chuẩn bị đón nhận Bí tích Rửa tội và Thánh Thể.

Ba mươi năm trôi qua, Giáo hội Công giáo với khoảng hơn 20.000 nhân danh tại quốc gia Phật giáo đã nỗ lực tăng cường đức tin, trung tín với giáo lý của Giáo hội, đồng thời cũng làm cho các dụ ngôn của Chúa Kitô trở nên dễ hiểu hơn cho dân chúng địa phương. Điều này đã được xác nhận bởi Đức cha Schmitthaeusler, Đại diện Tông tòa tại thủ đô Phnôm Pênh của Campuchia.

"Tôi đến đây đúng dịp Giáng Sinh và tôi nghĩ có thể sẽ tốt nếu dựng vở diễn nguyện về Giáng Sinh. Mọi người rất ấn tượng với khả năng diễn xuất của chúng tôi. Sau đó tôi nhận ra rằng đây là thời điểm tốt để dựng những vở diễn lớn và bắt tay vào triển khai việc mà tôi gọi là truyền giáo thông qua nghệ thuật”. Đức cha tin rằng cách tiếp cận này là thích hợp nhất. "Nghệ thuật chảy trong máu của người dân Campuchia. Đối với tất cả những người dân ở đây, bất kể trẻ em hay người lớn, việc múa ca là điều vô cùng tự nhiên đối với họ". Đức Giám mục giải thích thêm về cách thức mà di sản văn hóa nghệ thuật phong phú của Campuchia có thể được sử dụng cho các mục đích truyền giáo.

Đức Cha tiếp tục nói thêm về tầm quan trọng của việc duy trì sự tôn trọng những khác biệt. Kinh Thánh đã được dịch sang tiếng Khmer, cũng có lợi cho sân khấu. Ngài giải thích, "dân chúng đến đây và thấy rằng chúng ta tôn trọng văn hóa của họ. Nhiều người trong số họ là Phật tử. Tuy nhiên, từng chút một, họ đang đến để hiểu về ý nghĩa của Phúc Âm." Ngài nói thêm, "chúng tôi đang dần nhận ra hiệu quả của việc phối kết hợp giữa nghệ thuật, truyền giáo và sự tôn trọng văn hóa, có thể giúp chúng tôi hiểu nhau tốt hơn.”

Tuy đã có những tín hiệu tích cực như vậy, những vết sẹo còn lại như di chứng của nhiều năm khiếp đảm và kinh hoàng vẫn có thể cảm nhận được trong cộng đồng Công giáo của Campuchia. Nhiều nhà thờ đã bị phá hủy, nhiều nhà thờ khác bị xâm phạm. Cha Totet Banaynaz  đã nhắc đến một nhà thờ được xây dựng vào năm 1881 bởi các nhà truyền giáo người Pháp. Dù nhà thờ có thể đã không bị phá hủy, tuy nhiên, dưới chế độ Pol Pot, nhà thờ đã trở  thành "một nơi hoàn toàn trần tục ô uế, không còn gợi chút ít tôn kính nào và được sử dụng làm chuồng bò và sau đó là xưởng xay lúa. Hoàn toàn không còn một chút thánh thiêng gì trong nhà thờ này."

Ngày nay, nhà thờ sẽ khó có thể được tôn tạo trở lại nếu không có sự giúp đỡ từ bên ngoài. Vì vậy, vị linh mục mời gọi tất cả "những người muốn trở thành những nhà hoạt động truyền giáo với chúng tôi" hãy tham gia vào dự án. Ngài nói thêm: "Chúng ta đều có một điều gì đó để trao ban, như gương sống của chúng ta, sự đơn sơ giản dị của chúng ta, và cả những đau khổ của chúng ta. Tôi luôn nói với các tín hữu ở đây: không có ai nghèo đến mức không có gì để trao ban. Và cũng không có ai giàu tới mức không thể lãnh nhận."

Sau khi Kitô giáo được chính thức công nhận tại Campuchia vào năm 1990, quyền tự do tôn giáo đã được thông qua trong bộ Hiến pháp mới, phê chuẩn năm 1993. Về mặt ngoại giao, Campuchia và Tòa Thánh đã chính thức công nhận nhau vào ngày 25 tháng 3 năm 1994. Cùng với những bước tiến này, các nhà truyền giáo nước ngoài lại được phép đến Campuchia. Tháng 7 năm 1995, lần đầu tiên sau 22 năm, một người Campuchia đã được thụ phong linh mục. Xuyên suốt toàn bộ hành trình này, Tổ chức Trợ Giúp Giáo Hội Cần Giúp Đỡ (ACN) đã liên tục hỗ trợ cho công việc mục vụ để trợ giúp cho sự hồi phục của Giáo hội Công giáo Campuchia. (Theo Zenit.org)

Nguồn: tonggiaophanhanoi.org