Công cụ xây dựng hòa bình lâu dài
CÔNG CỤ XÂY DỰNG HÒA BÌNH LÂU DÀI
Nữ tu Anna Nguyễn
Bảo Uyên, MTG Huế
WGPH (04.01.2022) - Bài chia sẻ bắt nguồn từ cảm hứng về chủ đề ngày
Hòa Bình thế giới năm nay 01/01/2022 : “Giáo dục, lao động, đối thoại
giữa các thế hệ: các công cụ để xây dựng hoà bình lâu dài”. Như thế, theo
ĐTC Phanxicô để xây dựng được hòa bình lâu dài chúng ta cần lưu tâm đến ba bối
cảnh:
Giáo dục
Giáo dục là phương tiện thúc đẩy sự phát triển toàn diện của con người.
Giáo dục giúp các cá nhân trở nên tự do và có trách nhiệm hơn; giáo dục còn rất
cần thiết cho việc bảo vệ và thúc đẩy hòa bình. Bởi vì giáo dục có thể
trở thành ngôn ngữ chung phá vỡ các rào cản và xây dựng cầu nối (Sứ điệp
HBTG 2022). Hơn thế nữa, sống trong một môi trường đa văn hóa, công
nghệ phát triển, con người cần được giáo dục để học cách thích nghi, tư duy
sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề và trưởng thành cá nhân. Thật vậy, khoa học
càng phát triển, con người càng cần được giáo dục để có khả năng làm chủ cuộc sống
một cách thông minh và sáng tạo. Bởi lẽ, “không phải loài mạnh nhất hay
thông minh nhất mà là loài có khả năng thích nghi tốt nhất sẽ sống sót”
(Darwin). Và nếu không trưởng thành đủ, khi sống trong thế giới kỷ thuật
số, mà đang phát triển mạnh mẽ như hiện nay, con người dễ “chết đuối
trong thông tin nhưng vẫn chết đói kiến thức.” Tuy nhiên, đáng buồn thay,
theo một đánh giá chung, nguồn tài trợ cho giáo dục gần đây bị giảm đáng kể
trên toàn thế giới vì việc đầu tư vào giáo dục bị xem là tiêu tốn hơn là đầu tư
có lợi nhuận.
Hơn thế nữa, khả năng đối thoại giữa nhiều nền văn hóa
khác nhau của con người, góp phần vào việc xây dựng hòa bình và sự phát triển mạnh
mẽ của một quốc gia. Khả năng đối thoại này có thể được xem là thành quả của
giáo dục. Vì thế, tất cả mọi thành phần trong gia đình nhân loại cần
đóng góp vào việc đào tạo những con người trưởng thành và có ích cho xã hội và
Giáo hội.
Đối thoại
Đối thoại giữa
các thế hệ là phương thế xây dựng hòa bình. Sự gãy đổ trong
tương quan được bộc lộ qua các hiện tượng: chiến tranh, xung đột, chủ nghĩa cá
nhân… Làm sao để hàn gắn sự gãy đổ và xây dựng hòa bình? Hòa bình vừa là món
quà của Thiên Chúa nhưng cũng là kết quả của một sự dấn thân chung. Sự dấn thân
này phải được khởi đi từ trái tim của mỗi người và từ các mối
quan hệ trong gia đình, xã hội, giữa các dân tộc-quốc gia và với môi
trường (Sứ điệp HBTG 2022). Cuộc đối thoại phải trung thực, tích cực, đúng
đắn và có sự tin tưởng lẫn nhau. Đối thoại còn
là lắng nghe nhau, chia sẻ quan điểm đi đến
chổ thống nhất và bước đi cùng nhau. Cổ võ sự đối
thoại như thế giữa các thế hệ có nghĩa là phá vỡ mảnh đất khô cứng và cằn cỗi của
xung đột và sự dửng dưng để gieo hạt giống của một nền hòa bình chung và lâu
dài (Sứ điệp HBTG 2022).
Ngày nay, theo tinh thần của Thánh Phaolô VI, con đường hòa
bình là phát triển toàn diện. Sự toàn diện có thể liên quan đến
3 loại sức khỏe chính: sức khỏe thể chất – sức khỏe
tinh thần và sức khỏe xã hội. Sức khỏe xã hội chính là khả
năng tương quan xã hội của mỗi người. Đây là một thách thức rất lớn trong thời
đại công nghệ. Thời đại mà đem lại cho con người nhiều cơ hội phát triển nhưng
cũng sản sinh ra không ít những con người “khuyết tật”. Đó là những anh hùng
trong thế giới ảo nhưng lại là những thanh niên èo ọp trong đời sống thực. Và
chắc chắn, con đường xây dựng hòa bình đòi hỏi một người không cần giỏi giang
nhưng là người có khả năng thấu hiểu cảm xúc của người khác. Con người ngày nay
vẫn thường nói đùa với nhau: “người bây giờ không ghét nhau về trình độ
nhưng ghét nhau về thái độ.” Trên hết, đối thoại giữa các thế hệ
đòi hỏi sự nhìn nhận chổ đứng của nhau: Những người già – lưu giữ ký ức và
những người trẻ – đưa lịch sử tiến bước. Như thế, người trẻ cần sự khôn ngoan
và kinh nghiệm của người lớn tuổi, những người cao tuổi hơn cần sự hỗ trợ, tình
cảm, sự sáng tạo và năng động của lớp trẻ (Sứ điệp HBTG 2022). Và như thế, con
đường hòa bình có thể được xây dựng và nuôi dưỡng khi mỗi người biết dành cho
nhau một vị trí trong một bức tranh toàn diện.
Lao động
Lao động là phương thế thể hiện bản thân và tài năng nhưng qua đó cũng
là cơ hội để dấn thân, hợp tác và phục vụ. Vì khi làm việc, chúng ta không làm
một mình nhưng làm cùng và làm với; Làm việc cũng
là cách chúng ta đóng góp phần của mình cho một thế giới tươi đẹp hơn. Tuy
nhiên, nhìn vào thực tế hôm nay, trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence/AI)
đang dần có tầm ảnh hưởng và chổ đứng rất lớn trên các nước phát triển. Theo dự
đoán, tương lai sẽ có một nữa nhân loại thất nghiệp vì không thích ứng được với
“AI”. Phẩm giá con người cũng được đánh giá dựa trên trình độ về “AI”. Lao động
chân tay trở nên lạc hậu và dần đi vào quên lãng.
Đứng trước thách thức này, chúng ta được mời gọi tỉnh táo để luôn trân
trọng các phương tiện lao động. Dù trong bối cảnh nào, vẫn đặt mình vào một điều
kiện làm việc đàng hoàng, xứng hợp với nhân phẩm con người, hướng đến lợi ích
chung, đảm bảo sự đổi mới trách nhiệm xã hội và bảo vệ công trình sáng tạo của
Thiên Chúa, để lợi nhuận không là tiêu chuẩn chi phối tất cả hoạt động (Sứ điệp
HBTG 2022).
Thay lời kết
Như thế, giáo dục– một yếu tố không thể thiếu của sự phát
triển, tự do và trách nhiệm của con người; đối thoại – một nền
tảng cho việc hiện thực hóa các dự án chung; và lao động – một
phương thế khẳng định phẩm giá con người. Đây là ba yếu tố không thể thiếu để tạo
ra một khế ước xã hội, cổ võ cho mọi dự án hòa bình bền vững (Sứ điệp HBTG
2022). Cuối cùng, mỗi người chúng ta cần xác định vị trí và vai trò của
mình trong bức tranh toàn cảnh của gia đình nhân loại về một THẾ GIỚI HÒA BÌNH.
Nguồn: tonggiaophanhue.org
- Sứ điệp Đức Thánh Cha gửi Tham dự viên Đại hội Quốc tế Nghiên cứu Học thuật về Hồi giáo, năm 2024 ( 06/02/2024)
- Lời chào mừng Đức Thánh Cha dành cho các thành viên Hiệp hội DIALOP ( 11/01/2024)
- Diễn văn của Đức Thánh Cha Phanxicô dành cho thành viên Ngoại giao đoàn cạnh Tòa thánh, năm 2024 ( 09/01/2024)
- Sứ điệp Đức Thánh Cha cho Ngày Hòa bình Thế giới năm 2024: Trí tuệ nhân tạo và hòa bình ( 15/12/2023)
- Sứ điệp Đức Thánh Cha gửi Đại hội của Tổ chức Luật Phát triển Quốc tế ( 01/12/2023)
- Sứ điệp Đức Thánh Cha gửi tham dự viên “Diễn đàn Hòa bình Paris 2023” lần thứ VI ( 12/11/2023)
- Tiếng nói của các Giáo hoàng về Giêrusalem và Thánh Địa ( 08/11/2023)
- Đức Phanxicô trông cậy vào “sự khôn ngoan của con người” để ngăn chăn sự leo thang của chiến tranh ( 03/11/2023)
- Sứ điệp Đức Thánh Cha gửi Tham dự viên Hội nghị Quốc tế về Thông điệp Pacem in Terries ( 22/09/2023)
- Toàn văn Sứ điệp Đức Thánh Cha gửi cuộc Gặp gỡ Quốc tế Cầu nguyện cho Hòa bình, 2023 ( 15/09/2023)