THƯ MỤC VỤ MÙA CHAY 2012

Kính gửi: quý cha, quý tu sĩ nam nữ và toàn thể gia đình Dân Chúa Bắc Ninh,

Nguyện xin Thiên Chúa ban cho chúng ta ơn bình an của Chúa Giêsu Kitô.

Mùa Chay năm nay chúng ta kỷ niệm 150 năm 100 vị đầu mục tử đạo. Nhân dịp này, xin gửi đến toàn thể gia đình Giáo Phận một vài tâm tình.

Sự kiện lịch sử

Có lẽ tất cả chúng ta đều đã biết sự kiện chưa từng có trong lịch sử Giáo Hội tại cổng thành Bắc Ninh ngày 4.4.1862: 100 người đứng đầu các nhóm tín hữu đã cùng bị kết án tử hình vì đức tin. Năm 1859 vua Tự Đức ra lệnh tập trung các đầu mục để yêu cầu họ bỏ đạo. Trong 2 năm kế tiếp, một số người khác thay thế những người đã bị bắt và một số quân nhân cũng bị bắt giam tại thành Bắc Ninh. Bị giam giữ, dụ dỗ, xiềng xích, gông cùm, dọa nạt, tra tấn nhiều lần để buộc phải bước qua Thánh Giá, một số đã “quá khóa”. Còn lại đúng 100 vị trung thành đã bị kết án tử hình. Chừng 5 hay 6 vị bị chém chết trước khi bị đẩy xuống 2 hố đào sẵn ở cổng thành; hầu hết các vị còn lại bị chôn sống. Sau khi lấp đất, quan cho voi đến giày xéo để không ai sống sót. Các ngài đã được Tòa Thánh công nhận là các vị tử đạo.

Gương đức tin

Đạo Chúa đến Việt Nam đã gặp nhiều hiểu lầm và chống đối. Các vua triều Nguyễn vào giữa thế kỷ 19 đã ban hành hàng loạt lệnh cấm đạo. Đa số các linh mục bị giết. Muốn tiêu diệt đạo, vua Tự Đức ra lệnh “phân sáp”: phá hủy các nhà thờ, tịch thu tài sản người Công Giáo, phân tán họ đến các làng không Công Giáo, vợ chồng con cái mỗi người một nơi. Ngoài ra, ở một số nơi, các đầu mục bị bắt giam. Đây là trường hợp ở Bắc Ninh. Các vị đầu mục bị bắt vì đức tin, chỉ có một tội là không tuân lệnh vua quan bước qua Thánh Giá.

Ngày nay, không ai bị buộc phải “quá khóa” nữa. Có người tiếc vì không còn cơ hội chết vì đức tin. Nhưng chúng ta luôn luôn được mời gọi sống đức tin. Chăm chỉ học hỏi Lời Chúa, lãnh nhận các bí tích, đặc biệt là bí tích Giao Hòa và bí tích Thánh Thể, siêng năng cầu nguyện, đón nhận ánh sáng và sức mạnh thần linh để sống như Chúa Giêsu, theo gương Đức Mẹ và các thánh. Đừng để tinh thần thế gian, đặc biệt là thói kiêu căng tự mãn và tính ích kỷ chế ngự từng người cũng như cả gia đình hay cả xứ họ. Hãy chừa bỏ tội lỗi và cả tránh xa dịp tội, như gian dối, gian tham và gian ác. Hãy giữ sự hiệp nhất trong gia đình Thiên Chúa là Hội Thánh, từ các hội đoàn đến xứ họ và Giáo Phận.

Theo lời dạy trong Thánh Kinh, hãy tránh xa lối sống theo “thế gian” và “xác thịt” mà hoa quả là “dâm bôn, ô uế, phóng đãng, thờ quấy, phù phép, hận thù, bất hòa, ghen tuông, nóng giận, tranh chấp, chia rẽ, bè phái, ganh tị, say sưa, chè chén và những điều tương tự”; trái lại hãy sống theo Chúa Thánh Thần để có hoa quả là “bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền hòa, tiết độ.”[1]

Gương phục vụ và hi sinh

Các đầu mục đã phục vụ cộng đoàn trong giai đoạn hết sức khó khăn. Chẳng những luôn bị vua quan đe dọa đến mạng sống, gần như không có linh mục và tu sĩ hướng dẫn, không có cả nhà thờ hay nhà nguyện, các ngài đã can đảm chấp nhận đứng mũi chịu sào những con thuyền nhỏ bé và mong manh là các cộng đoàn tín hữu non nớt trong các làng quê. Đa số các ngài là nông dân chất phác, ít học. Một số trong các ngài là lương y hay thầy đồ, được học hành khá hơn. Với khả năng rất hạn hẹp, trong hoàn cảnh rất khó khăn, các ngài đã trở thành những người phục vụ dân Chúa hẳn là vì tin rằng có “Thầy ở với anh em mọi ngày cho đến tận thế.”[2]

Chắc chắn các ngài đã phải hi sinh rất nhiều. Muốn tham dự một thánh lễ, các ngài phải đi bộ thường là rất xa. Muốn đón một cha đến dâng lễ âm thầm lại càng khó hơn nữa. Đọc kinh, rửa tội... tất cả phải làm trong âm thầm, thường vào đêm tối. Có lẽ chúng ta không ở trong hoàn cảnh của các ngài nên khó hình dung được bao nhiêu hi sinh các ngài đã chịu vì yêu mến Chúa, vì yêu mến đoàn chiên bơ vơ của Chúa. Có thể chắc được rằng những hi sinh của chúng ta hiện nay rất nhỏ bé và ít ỏi so với những hi sinh của các ngài. Đặc biệt các ngài đã chấp nhận bị bắt giam, bị tra tấn, bị xiềng xích gông cùm, nhưng nhất định không chịu bước qua Thánh Giá. Trong nơi giam giữ, các ngài cùng nhau đọc kinh sáng, trưa, tối, giữ chay các ngày thứ hai, thứ tư và thứ sáu trong tuần. Ngoài ra, các ngài khích lệ nhau chịu đau khổ vì Chúa, sẵn sàng chịu chết vì Chúa.

Ngày nay Giáo Hội vẫn cần đến những người hiến thân phục vụ cộng đoàn Dân Chúa, từ các hội đoàn đến các xứ họ, từ Giáo Phận đến Hội Thánh toàn cầu. Đôi khi người ta phung phí tiền của, thời gian và cả sức khỏe trong những cuộc vui vô bổ, thậm chí là tai hại và tội lỗi. Noi gương các vị đầu mục, chúng ta hãy sử dụng những nén bạc Chúa ban để góp phần vào việc xây dựng đời sống Giáo Hội và cải thiện đời sống xã hội. Bất chấp những thái độ thờ ơ hay phá hoại của người này người khác, hạt giống Tin Mừng chúng ta gieo xuống đất nhờ ơn Chúa sẽ nảy mầm, lớn mạnh và sinh hoa kết trái.

***