Tài liệu học hỏi trong Năm Thánh - Tháng 11/2010, Tuần 3
11.2 THỰC TRẠNG VĂN HOÁ
A. TRÌNH BÀY
Tông Huấn Giáo Hội tại Á Châu đã tóm
tắt những giá trị văn hoá Á Châu bằng những nét như: “yêu thích thinh lặng và
chiêm ngưỡng, sống giản dị, hòa hợp, từ bỏ, bất bạo động, làm việc chăm chỉ, có
kỷ luật, sống thanh đạm, ham học hỏi và truy tầm triết lý” (GHCA 6). Những đặc tính
này cũng biểu hiện rõ ràng trong văn hoá Việt
Tuy nhiên, trong xã hội hôm nay, những
nét đẹp văn hoá nổi bật đó có nguy cơ bị biến thái do những trào lưu duy vật,
hưởng thụ, ích kỷ. Nhiều người trẻ chủ trương sống hưởng thụ bất chấp đạo
nghĩa. Một số khác, trong giới thanh thiếu niên cũng như người lớn, dung túng
chính mình bằng những quan điểm tương đối về luân lý và đạo đức. Những quan hệ
nam nữ trong tuổi học trò, phong trào “sống thử” trước hôn nhân, đang có chiều
hướng lan rộng trong giới trẻ. Một số thanh thiếu niên sống buông thả, hư hỏng
cũng vì gia đình không còn là tổ ấm, vì chính cha mẹ đã gây nên đổ vỡ, bất
trung hoặc ly dị. Lối sửa dạy con cái bằng bạo lực, roi đòn, cũng dẫn tới nhiều
hệ lụy đáng tiếc trong cuộc sống gia đình. Mặt khác, vì nhiều lý do khác nhau,
một số cha mẹ đã để mặc con cái bỏ học, sống lêu lổng để rồi bị tiêm nhiễm
nhiều thói hư tật xấu, làm mồi cho nghiện ngập, ma túy và bao nhiêu điều tồi tệ
khác. Trong khi đó, nạn phá thai và ly dị không chỉ là mối đe dọa đáng sợ đối
với những giá trị về sự sống cũng như hôn nhân, mà còn làm mất đi bao nhiêu nét
đẹp truyền thống của cuộc sống gia đình Việt
Đồng thời, việc đào tạo con người cũng
đang làm chúng ta phải ưu tư lo lắng. Những biểu hiện tiêu cực, thiếu trách
nhiệm trong lãnh vực giáo dục đã trở thành những tín hiệu báo động đáng lo ngại
cho tiền đồ, tương lai đất nước. Học đường như đang tự đánh mất vai trò của
mảnh vườn ươm cung cấp những con người hữu dụng có thể giúp ích thực sự cho xã
hội mai ngày. Việc dạy học dường như chỉ tập trung đáp ứng nhu cầu chuyển giao
kiến thức khoa học kỹ thuật, hơn là quan tâm cung cấp cho thế hệ trẻ một nền
giáo dục toàn diện cả về tri thức và nhân bản, để xây dựng những con người Việt
Nam chân chính, có trách nhiệm, nhân ái và trưởng thành trong đạo đức. Có thể
nói kế hoạch giáo dục đào tạo chưa được định hướng rõ rệt bởi một triết lý giáo
dục nhân bản đích thực. Kết quả là sự tiến bộ về khoa học không đi đôi với sự
tiến bộ về luân lý và đạo đức...
Chúng ta lại thấy những vết đen trong
xã hội hôm nay như bị tô đậm thêm bởi khuynh hướng đánh giá người khác theo những
gì họ sở hữu, như tiền bạc và chức quyền, hơn là theo nhân cách và thực chất
con người của họ. Vì thế, những giá trị nhân văn không còn được coi trọng để
rồi con người cũng dần đánh mất đi những phẩm tính cao đẹp của chính mình (Đề
Cương 5).
B. HỎI-ĐÁP
1- H. Hội đồng Giám mục tóm tắt những
giá trị văn hoá của Việt
T. Hội đồng Giám mục tóm tắt những giá
trị văn hoá của Việt Nam bằng những nét như lòng hiếu thảo, tình gia đình,
nghĩa đồng bào, tính hiếu hòa, nổi bật là tinh thần tương thân tương ái và giá
trị gia đình.
3- H. Tinh thần tương thân tương ái được
thể hiện như thế nào trong đời sống dân tộc?
T. Tinh thần tương thân tương ái được
thể hiện qua việc gìn giữ, bảo tồn và phát triển đất nước, qua tình làng nghĩa
xóm, nghĩa đồng bào và lòng hiếu khách.
4- H. Vì sao giá trị gia đình luôn được
đề cao trong văn hoá Việt
T. Vì gia đình chính là chiếc nôi sản
sinh những vĩ nhân và các anh hùng dân tộc, là cột trụ chống đỡ cho quê hương
đất nước trong những thời kỳ khó khăn, là nơi chuyển đạt những giá trị nhân bản
qua các thế hệ, và là mái ấm yêu thương nơi mọi người sống trên thuận dưới hòa,
vợ chồng chung thuỷ, ông bà cha mẹ hy sinh cho con cháu, con cháu hiếu thảo
vâng lời, anh chị em đùm bọc lẫn nhau.
5- H. Trong xã hội hôm nay, những nét
đẹp văn hoá ấy đang có nguy cơ bị biến thái như thế nào?
T. Chúng đang có nguy cơ bị biến thái
do những trào lưu duy vật, hưởng thụ và ích kỷ.
C. GỢI Ý TRAO ĐỔI
1. Trong các nét đẹp của văn hóa Á Châu hoặc Việt Nam, nét đẹp nào bạn ưa thích nhất? Tại sao?
2. Trong môi trường giáo xứ hoặc khu phố của bạn, những nét đẹp văn hoá nào còn được duy trì, và những nét đẹp văn hoá nào đang có nguy cơ bị biến thái?
3. Theo bạn, giáo xứ cần phải làm gì để giúp các gia đình trở thành mái ấm yêu thương nơi mọi người sống trên thuận dưới hòa, vợ chồng chung thuỷ, ông bà cha mẹ hy sinh cho con cháu, con cháu hiếu thảo vâng lời, anh chị em đùm bọc lẫn nhau?
- Thư của ĐTC Phanxicô liên quan đến vấn đề giáo sĩ trị ( 12/09/2018)
- Việc đổi mới số 2267 trong sách Giáo lý Giáo hội Công giáo về án tử hình ( 30/08/2018)
- Tân Đại diện Toà thánh không thường trú tại Việt Nam ( 21/05/2018)
- Suy niệm về gia đình ( 31/01/2018)
- Hội đồng Giám mục Việt Nam: Thư kêu gọi cứu trợ nạn nhân bão lụt Miền Trung ( 19/10/2016)
- Thư chúc mừng Phục Sinh 2016 của Đức cha Chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam gửi toàn thể Cộng đồng Dân Chúa Việt Nam ( 27/03/2016)
- 8.4.2016: Thư HĐGMVN gửi các gia đình Công giáo ( 10/02/2016)
- Thư của Đức Tổng giám mục Phaolô Bùi văn Đọc, Chủ tịch HĐGMVN gửi Đức giám mục Paul Simick, Đại diện Tông Toà tại Nepal ( 16/05/2015)
- Thông cáo của Uỷ ban Giáo lý Đức tin / HĐGMVN về điều được gọi là “Sứ điệp từ trời” ( 15/04/2015)
- THƯ MỤC VỤ NĂM ĐỨC TIN CỦA HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC VIỆT NAM ( 13/10/2012)