Nhà thờ Chính tòa Giáo phận Bùi Chu
GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC
VỀ GIÁO PHẬN BÙI CHU
I. LƯỢC SỬ HÌNH THÀNH
Ở Á châu, Việt Nam là nước đón nhận
Tin Mừng khá sớm. Theo sử sách thì vào năm 1533 đã có những nhà truyền giáo đầu
tiên tới Việt Nam, và những địa danh đầu tiên đón nhận Tin Mừng: Trà Lũ, Quần
Anh, Ninh Cường, đều là những miền đất thuộc giáo phận Bùi Chu.
Giáo phận Bùi Chu ngày nay chỉ
thuộc địa bàn của sáu huyện, phần lớn là những huyện ven biển phía đông nam của
tỉnh Nam Định, thuộc đồng bằng Bắc Bộ, bao gồm các huyện: Xuân Trường, Giao Thủy,
Hải Hậu, Trực Ninh, Nghĩa Hưng và Nam Trực. Tuy nhiên, trước khi được hình
thành như ngày hôm nay, giáo phận Bùi Chu thuộc địa phận Đàng Ngoài (được thành
lập năm 1659). Sau đó, giáo phận Bùi Chu thuộc địa phận Đông Đàng Ngoài (được
tách ra từ địa phận Đàng Ngoài vào năm 1679). Giáo phận Bùi Chu cũng đã thuộc địa
phận Trung (được tách ra từ địa phận Đông Đàng Ngoài vào năm 1848).
Vào năm 1936, Tòa Thánh đã tách
phần đất tả ngạn sông Hồng của địa phận Trung để thành lập Giáo phận Thái Bình,
phần còn lại của địa phận Trung là giáo phận Bùi Chu ngày nay.
II. ĐỊA LÝ VÀ DÂN SỐ
1. Địa lý
Giáo phận Bùi Chu nằm giữa hạ lưu
của sông Hồng và sông Đáy. Toàn thể địa hình của Giáo phận như một hình tam
giác, được xác định bởi sông Hồng ở phía Bắc, sông Vị Hoàng (sông Nam Định) ở
phía Tây, sông Đáy ở phía Nam và Biển Đông. Về phương diện địa lý tôn giáo,
phía Bắc Giáo phận Bùi Chu giáp Giáo phận Thái Bình, phía Tây giáp Giáo phận Hà
Nội và phía Nam giáp giáo phận Phát Diệm.
Theo thống kê báo cáo gửi Tòa
Thánh năm 2016, diện tích của Giáo phận Bùi Chu vào khoảng 1.350 km2. Giáo phận
Bùi Chu là vùng đất bồi của châu thổ sông Hồng, địa thế bằng phẳng, không có rừng
núi, toàn là đồng ruộng, vườn bãi. Vùng ven biển từ cửa Ba Lạt tới cửa Đáy được
phù sa sông Hồng bồi đắp, làm cho diện tích ngày càng lan rộng ra biển.
Giáo phận Bùi Chu thuộc miền Bắc
Việt Nam, nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới ven biển. Mùa hè thì nóng ẩm, mùa
đông thì hanh khô, nhiệt độ trung bình trong năm khoảng 23,8 độ C.
2. Dân số
Theo thống kê năm 2017, dân số
trên địa bàn của Giáo phận Bùi Chu khoảng 1.274.467 người, người Công giáo là
412.539, chiếm khoảng 32,37% tổng số dân.
Giáo phận Bùi Chu được chia thành
13 giáo hạt với tổng số 159 giáo xứ, 17 chuẩn xứ, 425 giáo họ.
Biến cố 1954 làm cho dân số Công
giáo ở Giáo phận Bùi Chu giảm đi hơn một nửa, các linh mục di cư hầu hết, các
dòng tu chỉ còn 5 dòng nữ và một tu hội đời mới xuất hiện sau này.
Giáo phận Bùi Chu là nơi có tỷ lệ
Công giáo khá cao, có những làng gần toàn tòng là người Công Giáo. Nhìn chung,
các giáo xứ, giáo họ ở Giáo phận Bùi Chu có truyền thống sống đạo sốt sắng, noi
gương tổ tiên, nhất là noi gương các anh hùng tử đạo. Tuy nhiên, trải qua thời
gian khó khăn lâu dài, nên việc sống đạo có bị ảnh hưởng: Sống đạo nhiều khi nặng
về hình thức, nền tảng giáo lý chưa thực sự vững chắc. Đời sống hưởng thụ, hiện
tượng bỏ quê đi tìm việc làm ở các thành phố lớn cũng ảnh hưởng ít nhiều tới đời
sống đạo của giáo dân.
III. NHÂN SỰ
1. Giám Mục đương nhiệm
Đức Cha Thomas Vũ Đình Hiệu, sinh
năm 1954 tại Ninh Mỹ (một giáo xứ trong giáo phận Bùi Chu). Đức cha được tấn
phong Giám Mục năm 2009 và làm Giám mục phụ tá Giáo phận Xuân Lộc. Năm 2012,
ngài được Tòa Thánh bổ nhiệm làm Giám mục phó Giáo phận Bùi Chu. Từ ngày 17
tháng 8 năm 2013, ngài làm Giám mục Chính tòa Giáo phận Bùi Chu.
2. Các vị Giám mục tiền nhiệm
Nếu tính từ Đức Giám mục đầu tiên
cai quản Giáo phận Đàng Ngoài, vào năm 1659, tới Đức Giám Mục đương nhiệm, Giáo
phận Bùi Chu đã có 29 Giám mục phục vụ. Trong số đó, có 21 vị là người ngoại quốc.
Trong các vị là người ngoại quốc, có 6 vị được phúc tử đạo. Đức Giám mục người
Việt Nam đầu tiên coi sóc giáo phận Bùi Chu là Đức Cha Đa Minh Hồ Ngọc Cẩn
(1876 – 1948). Ngài làm Giám mục Bùi Chu vào năm 1935.
3. Linh mục, chủng sinh và tu sĩ
Linh mục đoàn hiện tại của Bùi
Chu là 212, với 9 linh mục đang học ở nước ngoài, 1 linh mục học ở học viện
công giáo, 1 linh mục truyền giáo ở giáo phận khác và 12 linh mục nghỉ hưu.
Chủng sinh: 166 chủng sinh đang học,
13 chủng sinh đã học xong và 229 dự tu.
Nữ tu trong các hội dòng thuộc luật
giáo phận là 945 người. Số nữ tu dấn thân vĩnh viễn trong tu hội đời thuộc luật
Tòa Thánh là 32.
IV. CƠ CẤU TỔ CHỨC TRONG GIÁO
PHẬN
- Giám Mục giáo phận: Đức Cha
Tôma Vũ Đình Hiệu
- Ban tư vấn: 4 linh mục
- Hội đồng linh mục: 29 linh mục
và một số linh mục trong hội đồng mục vụ.
- Hội đồng mục vụ: 15 linh mục
trưởng các ban + 12 linh mục trưởng các nghành và đoàn hội.
V. CƠ SỞ GIÁO PHẬN
1. Tòa Giám Mục Bùi Chu
Tòa Giám Mục Bùi Chu được xây dựng
lại từ thời Đức Cha Venceslao Onate Thuận (1883-1897), cùng lúc với nhà thờ
Chính Tòa, trường lý đoán và nhà thiên thần (cô nhi viện Thánh An). Sau đó được
củng cố thêm thời Đức Cha Pedro Munagorri Trung và các đấng kế nhiệm.
2. Nhà Thờ Chính Tòa Bùi Chu
Nhà thờ Chánh tòa được xây dựng
và khánh thành vào năm 1885. Trải qua hơn 130 năm, chịu ảnh hưởng bởi nắng mưa,
gió bão, đến nay nhà thờ Chính Tòa Bùi Chu đã xuống cấp trầm trọng. Đức Giám mục
Giáo phận và toàn thể Giáo phận Bùi Chu cùng đồng lòng chuẩn bị đại tu nhà thờ.
3. Tiểu Vương Cung Thánh Đường Phú Nhai
Thánh đường được khởi công xây dựng
từ năm 1881. Tiểu Vương Cung Thánh Đường Phú Nhai được xây dựng nhiều lần khác
nhau. Sau khi bị bão làm đổ vào năm 1929, nhà thờ được khởi công xây dựng lại.
Tới năm 1933, một Đền Thánh nguy nga đã được hoàn thành để dâng kính Đức Maria
Vô Nhiễm Nguyên Tội cũng là quan thầy đệ nhất giáo phận Bùi Chu, với kích thước:
dài 80m, rộng 27m, cao 30m, với tháp cao 44m. Ngày 12/8/2008, Tòa Thánh đã
phong tước hiệu Tiểu Vương Cung Thánh Đường cho Đền Thánh Phú Nhai.
4. Đại Chủng Viện Đức Mẹ Vô Nhiễm Bùi Chu
Đại Chủng viện được Tòa Thánh phê
chuẩn qua văn thư số 52-2/09 vào ngày 07/12/2009. Phía nhà nước Việt Nam qua
văn thư 35/TGCP- CG, thủ tướng chính phủ cũng chấp thuận việc thiết lập này.
Ngày 02/2/2010, Đức cha Cố Giuse Hoàng Văn Tiệm đã công bố thiết lập Đại Chủng
viện Đức Mẹ Vô Nhiễm Bùi Chu là cơ sở II Đại Chủng Viện Thánh Giuse Hà Nội. Tới
ngày 09/8/2017, dưới thời Đức Cha Tôma Vũ Đình Hiệu, nhà nước đã trao quyết định
thiết lập Đại Chủng viện Đức Mẹ Vô Nhiễm Bùi Chu là Đại Chủng viện độc lập như
7 đại chủng viện khác của Giáo Hội Việt Nam.
Ngoài Nhà thờ Chính Tòa Bùi Chu,
Tiểu Vương Cung Thánh Đường Phú Nhai, trong giáo phận còn có 11 Đền
Thánh.
VI. HOẠT ĐỘNG MỤC VỤ, LOAN BÁO
TIN MỪNG VÀ BÁC ÁI XÃ HỘI
Dưới sự hướng dẫn của Đức
Giám mục giáo phận, thông qua các cha quản hạt và các cha trưởng các ban ngành,
đoàn hội, hoạt động mục vụ, việc loan báo Tin Mừng và cả hoạt động bác ái xã hội
được thống nhất triển khai từ trên xuống dưới.
Các ban bao gồm: Ban Giáo Lý Đức
Tin; Ban Thánh Kinh; Ban Phụng Tự và Ban Xây Dựng; Ban Thánh Nhạc; Ban Giáo Sĩ;
Ban Nghệ Thuật Thánh; Ban Giáo Dân, đặc trách quý chức BHG; Ban Truyền Giáo;
Ban Bác Ái Xã Hội; Ban Văn Hóa và Truyền Thông; Ban Công Lý Hoà Bình; Ban Mục Vụ
Di Dân; Ban Giáo Dục.
Các ngành và đoàn hội: Chủng
sinh, Ơn gọi, Thiếu nhi Thánh Thể, Giới trẻ, Sinh viên, Giáo chức, Huynh đoàn
giáo dân Đa Minh, Hội con Đức Mẹ, Hội Gia Trưởng, Hội các bà mẹ Công Giáo, Hội
Legio Mariae, Gia đình phạt tạ Thánh Tâm, Cộng đoàn lòng Chúa thương xót, Gia
đình Khôi Bình.
Trong các hoạt động mục vụ, Giáo
phận đặc biệt quan tâm tới việc giảng dạy giáo lý cho các em thiếu nhi theo
chương trình Giáo Lý Hồng Ân 3 cấp (mỗi cấp với chương trình 3 năm), giáo lý
hôn nhân, giáo lý dự tòng và việc đào tạo giáo lý viên. Số giáo lý viên hiện có
là 4.645 em. Bên cạnh đó, xuất phát từ tình hình hiện tại, Giáo phận cũng quan
tâm mục vụ tới những người đi tìm việc làm ở các thành phố lớn, nhất là các bạn
trẻ ở độ tuổi kết hôn. Việc loan báo Tin Mừng qua việc thực thi bác ái xã hội
như: Cứu trợ đồng bào trong vùng bão lụt, tặng quà trẻ em mồ côi, người nghèo
khổ, bệnh tật, động viên người đăng ký hiến giác mạc, tham gia mổ mắt nhân đạo...,
cũng được ưu tiên khích lệ.
Ngoài ra, Giáo phận cũng quan tâm
tới việc củng cố các ban ngành đoàn hội, động viên, giúp đỡ các ban ngành đoàn
hội thực sự có hoạt động tại các giáo xứ, giáo họ, trong mối tương quan ở cấp độ
giáo xứ, giáo hạt và toàn thể Giáo phận.
VII. ĐỊA CHỈ LIÊN LẠC
- Văn phòng Tòa Giám Mục Bùi Chu:
Xuân Ngọc - Xuân Trường - Nam Định
- Điện thoại văn phòng: (+84)
0228 3887 514
- Fax: (+84) 0228 3887 521
- Email: tgmbcvn@gmail.com
- Website của giáo phận: http://gpbuichu.org
Văn phòng TGM Bùi Chu
(Cập nhật ngày
31/12/2017)
