Phát Diệm - Bài giảng lễ phong chức linh mục: Linh mục là người được thánh hiến (30-8-2018)

31/08/2018

Phát Diệm - Bài giảng lễ phong chức linh mục: Linh mục là người được thánh hiến (30-8-2018)

1. “… Để họ được thánh hiến trong chân lý”

Nghi thức phong chức linh mục có những phần rất có ý nghĩa và cảm động, nhưng không phải là nghi thức chính yếu. Các tân chức cam kết tuân giữ các bổn phận của bậc sống linh mục, đặt tay trong lòng bàn tay của giám mục để tuyên bố vâng phục, hay nằm phủ phục sát đất để kêu cầu các thánh trợ giúp, đó chỉ là nghi thức chuẩn bị. Cha mẹ dâng áo lễ mới để con mình mặc vào, đức giám mục xức dầu đôi tay rồi trao dĩa và chén thánh cho các tân chức, đó cũng chỉ là nghi thức diễn nghĩa.

Phần quan trọng nhất của nghi thức truyền chức là việc đặt tay cùng với lời nguyện phong chức. Việc đặt tay được gọi là chất thể của bí tích, tức là dấu hiệu bề ngoài, còn lời nguyện là mô thể, tức là lời xác định ý nghĩa của việc đặt tay. Việc đặt tay là yếu tố chất thể của bí tích, nhưng lại diễn ra trong sự thinh lặng : đức giám mục lặng lẽ đặt tay lên đầu tân chức. Còn mô thể của bí tích truyền chức là lời kêu cầu Chúa Thánh Thần đến trên các tân chức. Công thức phong chức là một lời nguyện rất dài, trong đó phần lớn là diễn giải ý nghĩa của thừa tác vụ, nhưng đó chưa phải là chính mô thể của bí tích, chưa phải là lời làm nên chính bí tích truyền chức. Mô thể làm nên bí tích là lời rất ngắn gọn sau đây :

“Lạy Cha toàn năng, chúng con nài xin Cha ban chức linh mục cho các tôi tớ Cha đây. Xin Cha lại ban Thần trí thánh hóa trong lòng các thầy, cho các thày biết chu toàn chức vụ nhị phẩm nhận được từ nơi Cha và cho các thầy biết cải thiện phong hóa thế gian bằng gương sáng đời sống của mình.”

Giây phút các thầy trở thành linh mục là chính lúc nhận lãnh Chúa Thánh Thần. Ngài sẽ thánh hóa các thầy và ban ơn để các thầy sống thánh thiện, nhờ đó các thầy sẽ cải thiện phong hóa thế gian bằng gương sáng đời sống của mình.

Ngày xưa các Tông đồ cũng được trở nên tư tế của Chúa không phải chỉ vì Chúa đã trao năng quyền để cử hành bí tích Thánh Thể : “Các con hãy làm việc này mà nhớ đến Thầy”, nhưng nhất là nhờ lời cầu nguyện thánh hiến của Chúa Giêsu trong đoạn Tin Mừng hôm nay. Trong tư cách là Thượng Tế, Chúa Giêsu cầu nguyện với Chúa Cha : “Con xin thánh hiến chính mình cho họ để nhờ sự thật, họ cũng được thánh hiến” (Ga 17, 19). Chúa Giêsu không xin Chúa Cha đưa các Tông đồ ra khỏi thế gian, nhưng chỉ xin Chúa Cha gìn giữ bảo vệ các Tông đồ trong chân lý. Họ ở giữa thế gian nhưng không thuộc về thế gian.

Nói cách khác, làm linh mục không phải chỉ là để thi hành một thừa tác vụ, dù là thừa tác vụ thánh thiêng nhất là cử hành thánh lễ, nhưng trước hết để sống thánh thiện và thánh hóa thế gian.

Chính vì thế, trước khi được phong chức, các thầy sẽ hứa sống thánh thiện : “Các con có muốn ngày càng liên kết mật thiết hơn với Chúa Kitô Thượng tế, Đấng đã tự hiến mình cho Chúa Cha làm của lễ tinh tuyền vì chúng ta, và có muốn cùng với Người hiến thân cho Thiên Chúa để cứu độ loài người không ?” - “Thưa nhờ ơn Chúa giúp, con hứa”.

Câu hỏi cốt yếu được đặt ra hôm nay, đó là : làm linh mục để làm gì ? Chắc chắn có nhiều câu trả lời : để rao giảng Lời Chúa, để trở thành người thừa sai truyền giáo, để cử hành các bí tích, nhất là Thánh lễ, để nên người mục tử của cộng đoàn Dân Chúa… Đúng thế, linh mục là người được thánh hiến cho một thừa tác vụ thánh thiêng. Nhưng ơn thánh hiến không chỉ liên quan tới các công việc của linh mục, mà trước hết, ơn ấy động chạm sâu xa đến con người và đời sống của linh mục. Chính con người linh mục cần được thánh hiến, và đời sống linh mục phải thánh thiện.

Quả vậy, linh mục không phải là công chức tôn giáo, người làm “các phép” hay các nghi thức, nhà hoạt động xã hội, chuyên viên xây dựng, người tổ chức các lễ hội… Linh mục trước hết là người của Chúa, người đi theo Chúa và họa lại lối sống của Chúa để trở thành hiện thân của Chúa.

Nếu không có đời sống thánh thiện, linh mục sẽ không có hồn tông đồ để nuôi dưỡng mọi hoạt động mục vụ và truyền giáo, không có khả năng khơi dậy lòng khao khát nên thánh nơi Dân Chúa, không có Chúa trong mình để có thể chuyển thông cho anh chị em mình. Nếu không thánh thiện theo lối sống của Tin Mừng, chắc chắn các linh mục không thể “cải thiện phong hóa thế gian”.

 2.  “Kho tàng chứa đựng trong bình sành”

Được Chúa tuyển chọn và thánh hiến, các tân linh mục vẫn mang trong mình tất cả những yếu đuối của thân phận con người. Hơn ai hết, thánh Phaolô ý thức rằng người tông đồ “chứa đựng kho tàng trong những bình sành” (2Cr 4, 7). Con người linh mục là chiếc bình sành mỏng manh dễ vỡ. Lòng ham mê tiền bạc, uy quyền, lạc thú xác thịt, tính kiêu ngạo, ham danh, nóng giận, ghen ghét, lười biếng ích kỷ, vv…, đó là những dục vọng lệch lạc do nguyên tội gây ra, vẫn không ngừng đeo đẳng và lôi kéo linh mục suốt cả cuộc đời.

Hiện nay, Hội Thánh đang trải qua một cơn khủng hoảng trầm trọng liên quan tới sự thánh thiện của một số giáo sĩ. Những tội lỗi -và phải nói là cả tội ác nữa- đã xảy ra từ lâu, nay được công khai hóa trên các phương tiện truyền thông và nơi cơ quan công quyền. Thật ra tỷ lệ chỉ là một phần rất nhỏ ; trong Hội Thánh còn có biết bao linh mục âm thầm sống thánh thiện theo bước chân Thầy Giêsu Chí Thánh. Tuy nhiên, con số vụ việc xảy ra đã làm cho uy tín của Hội Thánh bị giảm sút do con cái của mình. Chính con cái trong lòng Hội Thánh đã gây ra những vết thương đau đớn cho Thân Thể của Chúa Kitô. ĐTC Phanxicô nói rằng chính não trạng giáo sĩ trị đã đưa tới sự lạm dụng tình dục, lạm dụng quyền bính và lạm dụng lương tâm. Cuộc khủng hoảng đến nay chưa dừng lại mà còn đang tiếp diễn.

Trong Thư gửi Dân Chúa ngày 20-8-2018 vừa qua, ĐTC Phanxicô nói : “Tôi xin lấy lại lời của Đức Hồng Y Ratzinger vào lúc đó, trong Đàng Thánh Giá Ngày Thứ Sáu Tuần Thánh 2005, khi ngài chỉ ra với tiếng kêu đau đớn của nhiều nạn nhân và thốt lên rằng : «Bao nhiêu những dơ bẩn trong Giáo Hội và ngay cả nơi những người trong thiên chức linh mục, lẽ ra phải hoàn toàn thuộc về Chúa Kitô ! Bao nhiêu sự kiêu căng, bao nhiêu điều tự phụ ! Bao nhiêu những phản bội lại Chúa Kitô bởi chính những môn đệ Ngài, bao nhiêu người đón nhận Mình Máu Thánh Chúa bất xứng, chắc chắn là sự đau khổ cực độ nhất mà Đấng Cứu Chuộc phải chịu ; nó đâm thấu trái tim Ngài. Chúng ta chỉ có thể kêu cầu đến Ngài từ đáy lòng của chúng ta : Kyrie eleison - Lạy Chúa xin thương xót chúng con (x. Mt 8, 25)» (Chặng thứ Chín)”.

Hội Thánh có sứ mạng xây dựng Nước Thiên Chúa, Nước công chính thánh thiện, chống lại mầu nhiệm sự dữ đang hoành hành trong thế giới và gây ra biết bao vấn đề làm cho con người đau khổ; nhưng nếu lối sống của mình đi ra ngoài con đường Phúc Âm, các linh mục không những không giải quyết được các vấn đề, mà chính mình còn tạo thêm vấn đề và trở thành vấn đề trong Hội Thánh.

Trong ngày phong chức linh mục, tại sao không đề cao chức linh mục mà lại nói đến những điều tiêu cực làm mất uy tín cho hàng giáo sĩ như thế ? Chúng ta không nói công khai thì người ta cũng đã nói sau lưng chúng ta từ lâu rồi. Chức linh mục là thánh thiêng, thừa tác vụ linh mục là cao cả, và linh mục là hiện thân của Chúa Kitô (in persona Christi), đúng thế, nhưng đó là lời tuyên xưng của đức tin, chứ không phải lời quả quyết do sự tự mãn. Thực tế buộc chúng ta khiêm tốn hơn. ĐTC Phanxicô mong muốn các linh mục dứt khoát từ bỏ óc giáo sĩ trị. Muốn được thế, cần khiêm tốn nhìn vào sự thật. Nếu có lòng khiêm tốn, ơn thánh hóa của Thánh Thần sẽ chữa lành chúng ta. Nhân loại không cần những người nói hay, những người hoạt động giỏi, nhưng cần những linh mục thánh thiện. Nếu chúng ta không thánh thiện, thế giới không cần chúng ta.

3. Giữa lòng Dân thánh

Trước thực trạng đau thương trong lòng Giáo hội, toàn thể cộng đoàn Dân Chúa đừng nhìn như một xì căng đan để vỡ mộng và mất lòng tin tưởng, trái lại hãy vững tin nơi quyền năng thánh thiện của Thiên Chúa. Sự thánh thiện trong Giáo hội là của Chúa chứ không phải của con người. Thiên Chúa không ngần ngại dùng bàn tay dơ bẩn của con người để chuyển thông ân sủng thánh thiện của Ngài cho nhân loại. Thiên Chúa luôn làm điều nghịch lý như thế : những điều thánh thiêng nhất lại được biểu lộ qua bàn tay bất xứng của con người. Giáo hội có thể trở thành kẻ đi hoang khốn cùng, nhưng Thiên Chúa là Cha giàu lòng thương xót vẫn giang rộng vòng tay ôm ấp, là Người Samaria Nhân hậu băng bó chữa lành vết thương. Giáo hội mang trong lòng những tội nhân, nhưng nhờ quyền năng thánh hóa của Chúa Thánh Thần, Giáo hội vẫn mãi là Hiền thê tinh tuyền của Đức Kitô.

Vì thế, đáp lại lời kêu gọi của ĐTC Phanxicô, toàn thể Dân Chúa cùng nhau sám hối, cầu nguyện và ăn chay, cùng nhau nên thánh để “xây lại nhà của Chúa”. Không phải vô cớ mà ngày 19-3-2018 ĐTC ban hành tông huấn “Hãy vui mừng hoan hỉ” (Gaudete et exultate) để mời gọi toàn thể Giáo hội nên thánh. Ngài nói : “Đừng sợ nên thánh”. “Hãy dấn thân cổ võ lòng khát khao nên thánh. Chúng ta hãy cầu xin Chúa Thánh Thần đổ vào lòng chúng ta sự ao ước sâu đậm nên thánh để làm sáng Danh Chúa và chúng ta hãy giúp nhau trong nỗ lực này” (s. 177).  

Lạy Chúa Thánh Thần, xin thánh hóa chúng con.

+ Giuse Nguyễn Năng

Nguồn: Gp. Phát Diệm

LỊCH PHỤNG VỤ